ETV Bharat / state

Mahashivratri 2023 : अचलपूर येथील प्राचीन शिवलिंगावर महानुभाव पंथीयांची श्रद्धा, वाचा मंदिराचा इतिहास सविस्तर

अमरावती जिल्ह्यातील ऐतिहासिक शहर असणाऱ्या अचलपूर येथे जुन्या काळापासून भव्य शिवलिंग आहे. आमीनाथ मंदिर अशी ओळख असणाऱ्या या शिवलिंगावर महानुभाव पंथ यांची प्रचंड श्रद्धा आहे. दर सोमवारी या ठिकाणी शिवलिंगाच्या दर्शनासाठी भाविक येतात. महाशिवरात्रीला शेकडो भाविकांसोबतच महानुभाव पंथीय भाविक देखील मोठ्या संख्येने येऊन विडा ठेवतात.

Mahashivratri 2023
शिवलिंगावर महानुभाव पंथीयांची श्रद्धा
author img

By

Published : Feb 18, 2023, 7:05 AM IST

Updated : Feb 18, 2023, 7:17 AM IST

प्राचीन शिवलिंगावर महानुभाव पंथीयांची श्रद्धा

अमरावती : आज महाराष्ट्रासह देशभरात शिवभक्त महाशिवरात्री साजरी करत आहेत. शिवलिंग ला पंचामृताचा अभिषेक करत आहेत. सर्वत्र महादेवाचा जप करताना भाविक दिसत आहे. अशीच एक अख्यायीका अमरावतीमध्ये रहायला मिळत आहे. महानुभाव पंथाचे संस्थापक श्री चक्रधर स्वामी या भव्य शिवलिंगाच्या परिसरात तपश्चर्या करीत असताना त्यांना एक दिवस साक्षात्कार झाला. महादेवाने शिवलिंगापासून पूर्व दिशेला पाच किलोमीटर अंतरावर चालत गेल्यावर त्या ठिकाणी तपश्चर्या करण्याबाबत श्री चक्रधर स्वामींना सांगितले असल्याचे भाविक सांगतात. विशेष म्हणजे या शिवलिंगपासून पाच किलोमीटर अंतरावर असणाऱ्या अष्टमासिद्धी या महानुभाव पंथीयांच्या धार्मिक स्थळावर एक छोटीशी विहीर आहे. या विहिरीच्या पाण्याला कापुराचा वास येत असल्यामुळे या विहिरीला कापूर विहीर देखील म्हणतात. श्री चक्रधर स्वामी या परिसरात आल्यास त्यांना जमिनीतून झिरपणाऱ्या पाण्याचा कापुराप्रमाणे गंध आला. त्या ठिकाणी विहीर खोदली असता त्या विहिरीच्या पाण्याला कापुराचा गंध आला तो आज देखील कायम आहे.

श्री चक्रधर स्वामींना झाला होता साक्षात्कार : दर मंगळवारी आणि शुक्रवारी या विहिरीच्या पाण्याने लहान बाळांची आंघोळ घातल्यामुळे त्यांना कुठलेही आजार होत नाही अशी मान्यता आहे. आज महानुभाव पंथीयांचे प्रमुख तीर्थस्थळ म्हणून अष्टमासिद्धी संपूर्ण विदर्भात प्रसिद्ध असून अचलपूर येथील शिवलिंगामुळे झालेल्या साक्षात्कारामुळेच अष्टमासिद्धी हे तीर्थस्थळ स्थापन झाल्याची मान्यता आहे. स्वतः श्री चक्रधर स्वामी यांनी अचलपूर येथील या शिवलिंगावर पानाचा विडा अर्पण केल्याचे सांगितले जाते. यामुळेच केवळ श्रीकृष्णाची भक्ती करणारे महानुभाव पंथीय अचलपूर येथील या शिवलिंगाची देखील मोठ्या श्रद्धेने पूजा करतात शिवलिंगाला विडा अर्पण करतात. अशी माहिती या मंदिराचे विश्वस्त रूपचंद चंदेले यांनी 'ईटीव्ही भारत' शी बोलताना दिली.



या ठिकाणी आहेत साडेअकरा ज्योतिर्लिंग : अचलपूर येथील अति प्राचीन महादेवाचे मंदिर हे आदीनाथ मंदिर म्हणून ओळखले जाते. मुघलांच्या आक्रमण काळात देखील येथील भव्य शिवलिंग शाबूत राहिली. हे एक जागृत देवस्थान असल्याची मान्यता आहे. या ठिकाणी एका खोल कपारीत काळ्या पाषाणावर अतिशय छोट्या आकारातील साडेअकरा ज्योतिर्लिंग स्थापित करण्यात आली आहेत. हे ज्योतिर्लिंग बारा ऐवजी साडेअकरा कसे झाले याबाबत कोणालाही ठाम अशी माहिती नाही. मात्र हे साडेअकरा ऐवजी 12 ज्योतिर्लिंग असते तर अचलपूर चा हा परिसर दक्षिणेतील काशी म्हणून नावारूपास आला असता अशी श्रद्धा या परिसरातील रहिवाशांची आहे.



महाशिवरात्रीनिमित्त उत्सव : अतिशय प्राचीन आणि भव्य असणाऱ्या आम्ही नाथ मंदिर येथील शिवलिंगाच्या दर्शनासाठी महाशिवरात्रीच्या पर्वावर भाविकांची मोठी गर्दी उसळते. या ठिकाणी एका कपारीत काळ्यापाषाणावर साडेअकरा ज्योतिर्लिंग आहे तर दोन लहान मंदिरांमध्ये देखील शिवलिंग आहे. हा परिसर दाट झाडांनी वेढला असून या शिवलिंगाच्या ठिकाणी बालाभगत रावत या व्यक्तीने मंदिर उभारल्याचे सांगण्यात येते. तुलाराम चंदेले यांनी या मंदिराची सेवा केली या ठिकाणी आम्ही नात आखाड्याची स्थापना त्यांनी केली. या ठिकाणी मोहन बैरागी, मूलचंद गोखले असे मल्ल या आखाड्यात तयार झालेत. एकूणच शांत असणारा हा परिसर आगळीवेगळी प्रेरणा देणार आहे. या ठिकाणी दरवर्षीप्रमाणे महाशिवरात्रीचा उत्सव यावर्षी देखील उत्साहात साजरा होतो आहे. अचलपूर सहलगतच्या परतवाडा येथील अनेक भाविक मोठ्या श्रद्धेने या ठिकाणी शिवलिंगाच्या दर्शनासाठी येतात.

हेही वाचा : Mahashivratri 2023: महाशिवरात्रीला भांग गांजाची नशा करणे चुकीचे- महंत अनिकेत शास्त्री महाराज

प्राचीन शिवलिंगावर महानुभाव पंथीयांची श्रद्धा

अमरावती : आज महाराष्ट्रासह देशभरात शिवभक्त महाशिवरात्री साजरी करत आहेत. शिवलिंग ला पंचामृताचा अभिषेक करत आहेत. सर्वत्र महादेवाचा जप करताना भाविक दिसत आहे. अशीच एक अख्यायीका अमरावतीमध्ये रहायला मिळत आहे. महानुभाव पंथाचे संस्थापक श्री चक्रधर स्वामी या भव्य शिवलिंगाच्या परिसरात तपश्चर्या करीत असताना त्यांना एक दिवस साक्षात्कार झाला. महादेवाने शिवलिंगापासून पूर्व दिशेला पाच किलोमीटर अंतरावर चालत गेल्यावर त्या ठिकाणी तपश्चर्या करण्याबाबत श्री चक्रधर स्वामींना सांगितले असल्याचे भाविक सांगतात. विशेष म्हणजे या शिवलिंगपासून पाच किलोमीटर अंतरावर असणाऱ्या अष्टमासिद्धी या महानुभाव पंथीयांच्या धार्मिक स्थळावर एक छोटीशी विहीर आहे. या विहिरीच्या पाण्याला कापुराचा वास येत असल्यामुळे या विहिरीला कापूर विहीर देखील म्हणतात. श्री चक्रधर स्वामी या परिसरात आल्यास त्यांना जमिनीतून झिरपणाऱ्या पाण्याचा कापुराप्रमाणे गंध आला. त्या ठिकाणी विहीर खोदली असता त्या विहिरीच्या पाण्याला कापुराचा गंध आला तो आज देखील कायम आहे.

श्री चक्रधर स्वामींना झाला होता साक्षात्कार : दर मंगळवारी आणि शुक्रवारी या विहिरीच्या पाण्याने लहान बाळांची आंघोळ घातल्यामुळे त्यांना कुठलेही आजार होत नाही अशी मान्यता आहे. आज महानुभाव पंथीयांचे प्रमुख तीर्थस्थळ म्हणून अष्टमासिद्धी संपूर्ण विदर्भात प्रसिद्ध असून अचलपूर येथील शिवलिंगामुळे झालेल्या साक्षात्कारामुळेच अष्टमासिद्धी हे तीर्थस्थळ स्थापन झाल्याची मान्यता आहे. स्वतः श्री चक्रधर स्वामी यांनी अचलपूर येथील या शिवलिंगावर पानाचा विडा अर्पण केल्याचे सांगितले जाते. यामुळेच केवळ श्रीकृष्णाची भक्ती करणारे महानुभाव पंथीय अचलपूर येथील या शिवलिंगाची देखील मोठ्या श्रद्धेने पूजा करतात शिवलिंगाला विडा अर्पण करतात. अशी माहिती या मंदिराचे विश्वस्त रूपचंद चंदेले यांनी 'ईटीव्ही भारत' शी बोलताना दिली.



या ठिकाणी आहेत साडेअकरा ज्योतिर्लिंग : अचलपूर येथील अति प्राचीन महादेवाचे मंदिर हे आदीनाथ मंदिर म्हणून ओळखले जाते. मुघलांच्या आक्रमण काळात देखील येथील भव्य शिवलिंग शाबूत राहिली. हे एक जागृत देवस्थान असल्याची मान्यता आहे. या ठिकाणी एका खोल कपारीत काळ्या पाषाणावर अतिशय छोट्या आकारातील साडेअकरा ज्योतिर्लिंग स्थापित करण्यात आली आहेत. हे ज्योतिर्लिंग बारा ऐवजी साडेअकरा कसे झाले याबाबत कोणालाही ठाम अशी माहिती नाही. मात्र हे साडेअकरा ऐवजी 12 ज्योतिर्लिंग असते तर अचलपूर चा हा परिसर दक्षिणेतील काशी म्हणून नावारूपास आला असता अशी श्रद्धा या परिसरातील रहिवाशांची आहे.



महाशिवरात्रीनिमित्त उत्सव : अतिशय प्राचीन आणि भव्य असणाऱ्या आम्ही नाथ मंदिर येथील शिवलिंगाच्या दर्शनासाठी महाशिवरात्रीच्या पर्वावर भाविकांची मोठी गर्दी उसळते. या ठिकाणी एका कपारीत काळ्यापाषाणावर साडेअकरा ज्योतिर्लिंग आहे तर दोन लहान मंदिरांमध्ये देखील शिवलिंग आहे. हा परिसर दाट झाडांनी वेढला असून या शिवलिंगाच्या ठिकाणी बालाभगत रावत या व्यक्तीने मंदिर उभारल्याचे सांगण्यात येते. तुलाराम चंदेले यांनी या मंदिराची सेवा केली या ठिकाणी आम्ही नात आखाड्याची स्थापना त्यांनी केली. या ठिकाणी मोहन बैरागी, मूलचंद गोखले असे मल्ल या आखाड्यात तयार झालेत. एकूणच शांत असणारा हा परिसर आगळीवेगळी प्रेरणा देणार आहे. या ठिकाणी दरवर्षीप्रमाणे महाशिवरात्रीचा उत्सव यावर्षी देखील उत्साहात साजरा होतो आहे. अचलपूर सहलगतच्या परतवाडा येथील अनेक भाविक मोठ्या श्रद्धेने या ठिकाणी शिवलिंगाच्या दर्शनासाठी येतात.

हेही वाचा : Mahashivratri 2023: महाशिवरात्रीला भांग गांजाची नशा करणे चुकीचे- महंत अनिकेत शास्त्री महाराज

Last Updated : Feb 18, 2023, 7:17 AM IST
ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.