हैदराबाद - बीसीसीआय अध्यक्ष आणि भारताचा महान कर्णधार सौरव गांगुली आज आपला 48 वा वाढदिवस साजरा करत आहेत. गांगुली 2000 ते 2004 या काळात भारतीय संघाचा कर्णधार होता. तो भारताच्या यशस्वी कर्णधारांपैकी एक मानला जातो. गांगुलीचे क्रिकेट पदार्पण ते बीसीसीआय अध्यक्ष हा त्याचा प्रवास थक्क करणारा आहे.
मोठ्या भावाकडून मिळाली क्रिकेट खेळण्याची प्रेरणा -
सौरवचा मोठा भाऊ स्नेहाशिषला लहानपणापासूनच क्रिकेट खेळायचे होते आणि सौरवनेही मोठ्या भावानंतर क्रिकेट खेळायला सुरवात केली. गल्लीत क्रिकेट खेळत असताना सौरवची निवड शाळेच्या क्रिकेट संघात झाली. त्यानंतर राज्य संघात निवड झाल्यानंतर सौरवने भारतीय संघाकडून खेळण्याचा विचार केला. त्याचे हे स्वप्न 1992 मध्ये पूर्ण झाले.
1992 मध्ये प्रथमच भारतीय संघाची जर्सी घालण्याची संधी मिळाली -
1992 मध्ये गांगुलीला प्रथमच भारतीय संघाची जर्सी घालण्याची संधी मिळाली. वेस्ट इंडिजविरुद्धच्या एकदिवसीय मालिकेत त्याची निवड झाली. या मालिकेत त्याला एक सामना खेळण्याची संधी मिळाली. परंतु या सामन्यात तो केवळ तीन धावा करू शकला. यामुळे त्याला संघातून वगळण्यात आले.
1996 मध्ये संघात पुनरागमन -
भारतीय संघात पुन्हा खेळण्यासाठी गांगुलीला चार वर्षे प्रतीक्षा करावी लागली. चार वर्षात घरगुती क्रिकेटमध्ये घाम गाळल्यानंतर 1996 मध्ये इंग्लंडविरुद्धच्या कसोटी संघात त्याला स्थान मिळाले. त्याने पहिल्या दोन कसोटी सामन्यात दोन शतके ठोकत कसोटी क्रिकेटमध्ये दमदार पदार्पण केले.
सचिनच्या नेतृत्त्वात एकदिवसीय संघात पुनरागमन -
चार वर्षांच्या विश्रांतीनंतर, 1996 मध्ये टायटन कप दरम्यान तत्कालीन कर्णधार सचिन तेंडुलकरने गांगुलीला संधी दिली होती. सामन्यात सचिनबरोबर सलामीला येत गांगुलीने 54 धावांची खेळी केली. सचिन आणि गांगुलीची 247 सामन्यांत 12,400 धावा करणारी जगातील दुसर्‍या क्रमांकाची सलामीची जोडी आहे.
जगमोहन दालमिया यांच्या जवळचा गांगुली -
सौरव गांगुली जगमोहन दालमिया यांच्यामुळे क्रिकेटमध्ये परतला होता, असे माध्यमांतून समोर आले होते. 1990 मध्ये दालमिया बीसीसीआयचे सचिव होते. भारतीय क्रिकेटला दहा मिलियन डॉलर्स कमवायला शिकवण्याचे श्रेय दालमिया यांना जाते. भारतीय क्रिकेट मंडळ श्रीमंत करण्यात दालमिया यांचा मोठा हात होता.
2000 मध्ये भारतीय संघाची सांभाळली कमान -
फिक्सिंग घोटाळ्यामुळे युवा गांगुलीला भारतीय एकदिवसीय संघाचा कर्णधार बनवण्यात आले. या निर्णयाच्या संदर्भात गांगुली दालमिया यांचे 'कनेक्शन'देखील चर्चेला आले होते. मात्र, गांगुली कर्णधार होताच तो माध्यमात येऊ लागला. त्याच्या नेतृत्वात भारतीय संघ 2002 च्या चॅम्पियन्स ट्रॉफीमध्ये श्रीलंकेसह संयुक्त विजेता ठरला. त्यानंतर त्याने 2003 मध्ये नेटवेस्ट मालिकेत भारतीय संघाला विजय मिळवून दिला. 2003 च्या विश्वकरंडक स्पर्धेत भारतीय संघाने गांगुलीच्या नेतृत्त्वाखाली अंतिम फेरी गाठली होती.
ग्रेग चॅपेल विवाद -
2005 च्या झिम्बाब्वे दौर्‍यावर गांगुलीचे तत्कालीन भारतीय संघाचे प्रशिक्षक ग्रेग चॅपेल यांच्याशी वाद झाला होता. त्यानंतर कर्णधारपदाचा कारभार गांगुलीकडून काढून घेण्यात आला. चॅपेल यांनी बीसीसीआयला एक ईमेल लिहिला होता जो माध्यमांत प्रसिद्ध झाला. गांगुलीच्या क्रिकेट कारकिर्दीतील हा सर्वात मोठा वाद होता. 2008 मध्ये गांगुलीने ऑस्ट्रेलिया विरुद्ध अखेरचा आंतरराष्ट्रीय सामना खेळला. या सामन्याच्या पहिल्या डावात त्याने 85 धावा केल्या.
बीसीसीआयचा अध्यक्ष होणारा दुसरा भारतीय कर्णधार -
गांगुली 2019 मध्ये बीसीसीआयचा अध्यक्ष म्हणून निवडला गेला. गांगुली हा बीसीसीआयचा अध्यक्ष होणारा दुसरा भारतीय कर्णधार आहे. बीसीसीआयचा अध्यक्ष बनलेला इतर एकमेव भारतीय कर्णधार म्हणजे विजयनग्राम. 1936च्या इंग्लंड दौर्‍यादरम्यान ते 3 कसोटी सामन्यांमध्ये भारतीय संघाचे नेतृत्व करणारे विजयनग्राम 1954 मध्ये बीसीसीआयचे अध्यक्ष झाले
सीएबी अध्यक्ष -
दालमिया यांच्या निधनानंतर, गांगुलीने सीएबीचा (क्रिकेट असोसिएशन ऑफ बंगाल)कार्यभार स्वीकारला. 2015 ते 2019 पर्यंत तो सीएबीचा अध्यक्ष होता.
