ETV Bharat / science-and-technology

आता रोबोट्सद्वारे होणार वायू गळतीचे परिणामाचे मोजमापन

author img

By

Published : Oct 14, 2022, 8:06 PM IST

गोटेनबर्ग विद्यापीठातील तीन ( Track Impact of Gas Leak ) पाण्याखालील रोबोट बाल्टिक समुद्रातील नॉर्ड स्ट्रीम गॅस पाइपलाइनच्या गळतीजवळ ठेवण्यात आले ( Underwater Robots ) आहेत.

Robots Track of Gas Impact
आता रोबोट्सद्वारे होणार वायू गळतीचे परिणामाचे मोजमापन

गोटेनबर्ग [जर्मनी] : गोथेनबर्ग विद्यापीठातील तीन ( Track Impact of Gas Leak ) पाण्याखालील रोबोट बाल्टिक समुद्रातील नॉर्ड स्ट्रीम गॅस पाइपलाइनच्या गळतीजवळ ठेवण्यात आले आहे. ( Underwater Robots ) कालांतराने मिथेन वायूच्या महत्त्वपूर्ण उत्सर्जनाचा तेथील रसायनशास्त्र आणि सागरी जीवनावर कसा परिणाम होतो, याचा मागोवा घेण्यासाठी हे केले जाते. याव्यतिरिक्त, संशोधन जहाज Skagerak मोठ्या, मानवरहित ( Robots keep Track of Impact of Gas Leak ) जहाज रनची चाचणी घेण्यासाठी बाल्टिक समुद्रात नवीन मोहिमेवर तैनात करण्यात आले आहे.

जेव्हा नॉर्ड स्ट्रीम पाइपलाइनमधून मिथेन वायूची गळती होऊ लागली, तेव्हा विद्यापीठाचे संशोधक केवळ आर. व्ही. स्केगेरॅकसह मोहिमेवर गेले नाहीत. व्हॉईस ऑफ द ओशन फाउंडेशन किंवा VOTO च्या साहाय्याने तीन रिमोटली ऑपरेटेड अंडरवॉटर रोबोट तेथे तैनात करण्यात आले होते. पुढील 15 आठवडे, ते सतत पाण्याचा डेटा लॉग करीत असताना संपूर्ण महासागरात फिरत राहतील.

त्यांना ग्लायडर म्हणून ओळखले जाते आणि त्यांच्या व्यवस्थापनाची देखरेख करणारी VOTO त्यांना पुरवते. युनिव्हर्सिटी ऑफ गोथेनबर्गचे समुद्रशास्त्रज्ञ बॅस्टियन क्वेस्ट यांच्या मते, नैसर्गिक वायू गळतीचा पाण्याच्या रसायनशास्त्र आणि गुणवत्तेवर कसा परिणाम होतो हे रोबोट मापन देऊ शकतात. परिसरातून भरपूर डेटा फाउंडेशनच्या महासागर वेधशाळांपैकी एक म्हणून काम करणाऱ्या आणि पाण्याची गुणवत्ता सतत मोजल्या जाणाऱ्या प्रदेशात, VOTO मध्ये मार्च २०२१ पासून दोन ग्लायडर आहेत. पूर्वनिश्चित अंतरावर, रोबोट वारंवार खाली उतरतात. तळाशी आणि नंतर पृष्ठभागावर जा.

प्रत्येक वेळी जेव्हा ग्लायडर पृष्ठभागावर असतो तेव्हा संशोधकांना उपग्रहाद्वारे सर्वात अलीकडील मोजमाप डेटा प्राप्त होतो. त्यामुळे या भागात एक टन ऐतिहासिक डेटा आहे. निर्माता अलसेमारने गेल्या आठवड्यात पाण्यात सोडलेल्या तीन अतिरिक्त रोबोटपैकी एक विशेष सेन्सरसह फिट केला आहे. जो आगामी 15 आठवड्यांमध्ये मिथेन सामग्रीमधील बदलांचा मागोवा घेण्यास अनुमती देईल.

"गेल्या आठवड्याच्या मोहिमेने गळती झाल्यानंतर लगेचच मौल्यवान डेटा आणि महासागराच्या स्थितीचा स्नॅपशॉट प्रदान केला. नवीन रोबोट्सच्या जागी, आम्हाला नॉर्ड स्ट्रीम पाइपलाइन गळतीजवळील पाण्याच्या स्थितीबद्दल सतत अहवाल मिळतात. ते पूर्णपणे तैनात केले जातात. या उद्देशासाठी", बॅस्टियन क्वेस्ट म्हणतात. "मुद्दा असा आहे की, आपल्याला पाण्यापासून दीर्घ कालावधीत आणि मोठ्या क्षेत्रावरील मोजमाप मिळते.

मिथेन नाहीसे होण्यास किती वेळ लागतो आणि जलचर वातावरण कालांतराने कशी प्रतिक्रिया देते हे आपण पाहू शकतो. समुद्रातील प्रतिसाद अनेकदा विलंब होतो. बदल पाहण्यासाठी काही दिवस किंवा आठवडे लागू शकतात", बॅस्टियन क्वेस्ट म्हणतात. क्षारता, तापमान, ऑक्सिजन एकाग्रता आणि क्लोरोफिल सामग्री शोधणारे सामान्यत: पाण्याखाली तैनात रोबोटदेखील महत्त्वपूर्ण डेटा देऊ शकतात. हे वायू सोडल्यानंतर बाल्टिक समुद्राच्या पाण्याच्या स्थितीची प्रतिमा पूर्ण करते.

ठोस वैज्ञानिक दस्तऐवजीकरण करताना "नवीन रोबोट्स आणि मोहिमेच्या मोजमापांसह, आम्ही संशोधकांकडे नॉर्ड स्ट्रीम लीकच्या प्रभावाचे ठोस वैज्ञानिक दस्तऐवजीकरण करणार आहे. जेव्हा आम्ही हे सर्व जोडतो, तेव्हा आमच्याकडे त्वरित आणि विलंब दोन्हीचे चांगले चित्र असते. प्रभाव, ग्लायडर्स जे सतत मोजतात, त्यावेळेस आम्ही पाहिलेल्या प्रक्रिया चांगल्या प्रकारे समजून घेऊ शकतो", बॅस्टियन क्वेस्ट म्हणतात.

ही मोहीम उतरणार असतानाच, बाल्टिक समुद्राकडे स्केगेरॅकचा दुसरा प्रवास नियोजित होता. बर्‍याच काळापासून, ध्रुवीय संशोधक अॅना व्हलिन यांनी बॉर्नहोमच्या पूर्वेकडील प्रदेशात जहाजासह प्रवासाची बारकाईने तयारी केली होती. जाड घनतेचे थर असलेल्या पाण्याखालील विशाल रॅनचे वर्तन आणि गाळ-समृद्ध तळांवर त्याची मोजमाप क्षमता यांची चाचणी घेतली जाईल.

हे स्थान त्यासाठी आदर्श आहे. पाण्यात कार्बन डाय ऑक्साईड आणि नायट्रेटचे प्रमाण विश्लेषित केल्यामुळे, रॅन वायू उत्सर्जनाचा अभ्यास करण्यासदेखील सक्षम असेल, अॅना व्हलिन यांच्या मते रॅनदेखील प्रथमच स्केगेरॅक सोडत आहे. ज्यामुळे जहाजाच्या अनुकूलतेची चाचणी होईल.

गोटेनबर्ग [जर्मनी] : गोथेनबर्ग विद्यापीठातील तीन ( Track Impact of Gas Leak ) पाण्याखालील रोबोट बाल्टिक समुद्रातील नॉर्ड स्ट्रीम गॅस पाइपलाइनच्या गळतीजवळ ठेवण्यात आले आहे. ( Underwater Robots ) कालांतराने मिथेन वायूच्या महत्त्वपूर्ण उत्सर्जनाचा तेथील रसायनशास्त्र आणि सागरी जीवनावर कसा परिणाम होतो, याचा मागोवा घेण्यासाठी हे केले जाते. याव्यतिरिक्त, संशोधन जहाज Skagerak मोठ्या, मानवरहित ( Robots keep Track of Impact of Gas Leak ) जहाज रनची चाचणी घेण्यासाठी बाल्टिक समुद्रात नवीन मोहिमेवर तैनात करण्यात आले आहे.

जेव्हा नॉर्ड स्ट्रीम पाइपलाइनमधून मिथेन वायूची गळती होऊ लागली, तेव्हा विद्यापीठाचे संशोधक केवळ आर. व्ही. स्केगेरॅकसह मोहिमेवर गेले नाहीत. व्हॉईस ऑफ द ओशन फाउंडेशन किंवा VOTO च्या साहाय्याने तीन रिमोटली ऑपरेटेड अंडरवॉटर रोबोट तेथे तैनात करण्यात आले होते. पुढील 15 आठवडे, ते सतत पाण्याचा डेटा लॉग करीत असताना संपूर्ण महासागरात फिरत राहतील.

त्यांना ग्लायडर म्हणून ओळखले जाते आणि त्यांच्या व्यवस्थापनाची देखरेख करणारी VOTO त्यांना पुरवते. युनिव्हर्सिटी ऑफ गोथेनबर्गचे समुद्रशास्त्रज्ञ बॅस्टियन क्वेस्ट यांच्या मते, नैसर्गिक वायू गळतीचा पाण्याच्या रसायनशास्त्र आणि गुणवत्तेवर कसा परिणाम होतो हे रोबोट मापन देऊ शकतात. परिसरातून भरपूर डेटा फाउंडेशनच्या महासागर वेधशाळांपैकी एक म्हणून काम करणाऱ्या आणि पाण्याची गुणवत्ता सतत मोजल्या जाणाऱ्या प्रदेशात, VOTO मध्ये मार्च २०२१ पासून दोन ग्लायडर आहेत. पूर्वनिश्चित अंतरावर, रोबोट वारंवार खाली उतरतात. तळाशी आणि नंतर पृष्ठभागावर जा.

प्रत्येक वेळी जेव्हा ग्लायडर पृष्ठभागावर असतो तेव्हा संशोधकांना उपग्रहाद्वारे सर्वात अलीकडील मोजमाप डेटा प्राप्त होतो. त्यामुळे या भागात एक टन ऐतिहासिक डेटा आहे. निर्माता अलसेमारने गेल्या आठवड्यात पाण्यात सोडलेल्या तीन अतिरिक्त रोबोटपैकी एक विशेष सेन्सरसह फिट केला आहे. जो आगामी 15 आठवड्यांमध्ये मिथेन सामग्रीमधील बदलांचा मागोवा घेण्यास अनुमती देईल.

"गेल्या आठवड्याच्या मोहिमेने गळती झाल्यानंतर लगेचच मौल्यवान डेटा आणि महासागराच्या स्थितीचा स्नॅपशॉट प्रदान केला. नवीन रोबोट्सच्या जागी, आम्हाला नॉर्ड स्ट्रीम पाइपलाइन गळतीजवळील पाण्याच्या स्थितीबद्दल सतत अहवाल मिळतात. ते पूर्णपणे तैनात केले जातात. या उद्देशासाठी", बॅस्टियन क्वेस्ट म्हणतात. "मुद्दा असा आहे की, आपल्याला पाण्यापासून दीर्घ कालावधीत आणि मोठ्या क्षेत्रावरील मोजमाप मिळते.

मिथेन नाहीसे होण्यास किती वेळ लागतो आणि जलचर वातावरण कालांतराने कशी प्रतिक्रिया देते हे आपण पाहू शकतो. समुद्रातील प्रतिसाद अनेकदा विलंब होतो. बदल पाहण्यासाठी काही दिवस किंवा आठवडे लागू शकतात", बॅस्टियन क्वेस्ट म्हणतात. क्षारता, तापमान, ऑक्सिजन एकाग्रता आणि क्लोरोफिल सामग्री शोधणारे सामान्यत: पाण्याखाली तैनात रोबोटदेखील महत्त्वपूर्ण डेटा देऊ शकतात. हे वायू सोडल्यानंतर बाल्टिक समुद्राच्या पाण्याच्या स्थितीची प्रतिमा पूर्ण करते.

ठोस वैज्ञानिक दस्तऐवजीकरण करताना "नवीन रोबोट्स आणि मोहिमेच्या मोजमापांसह, आम्ही संशोधकांकडे नॉर्ड स्ट्रीम लीकच्या प्रभावाचे ठोस वैज्ञानिक दस्तऐवजीकरण करणार आहे. जेव्हा आम्ही हे सर्व जोडतो, तेव्हा आमच्याकडे त्वरित आणि विलंब दोन्हीचे चांगले चित्र असते. प्रभाव, ग्लायडर्स जे सतत मोजतात, त्यावेळेस आम्ही पाहिलेल्या प्रक्रिया चांगल्या प्रकारे समजून घेऊ शकतो", बॅस्टियन क्वेस्ट म्हणतात.

ही मोहीम उतरणार असतानाच, बाल्टिक समुद्राकडे स्केगेरॅकचा दुसरा प्रवास नियोजित होता. बर्‍याच काळापासून, ध्रुवीय संशोधक अॅना व्हलिन यांनी बॉर्नहोमच्या पूर्वेकडील प्रदेशात जहाजासह प्रवासाची बारकाईने तयारी केली होती. जाड घनतेचे थर असलेल्या पाण्याखालील विशाल रॅनचे वर्तन आणि गाळ-समृद्ध तळांवर त्याची मोजमाप क्षमता यांची चाचणी घेतली जाईल.

हे स्थान त्यासाठी आदर्श आहे. पाण्यात कार्बन डाय ऑक्साईड आणि नायट्रेटचे प्रमाण विश्लेषित केल्यामुळे, रॅन वायू उत्सर्जनाचा अभ्यास करण्यासदेखील सक्षम असेल, अॅना व्हलिन यांच्या मते रॅनदेखील प्रथमच स्केगेरॅक सोडत आहे. ज्यामुळे जहाजाच्या अनुकूलतेची चाचणी होईल.

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.