ETV Bharat / science-and-technology

फेस मास्क सतत वापरल्याने होईल तुमच्या कार्यक्षमतेत कमी; संशोधनातून निष्पन्न

author img

By

Published : Dec 10, 2022, 3:03 PM IST

क्वीन्सलँड विद्यापीठाच्या ( University of Queensland Research ) संशोधनानुसार, फेस मास्क ( Physiological Mechanism ) घातल्याने काही परिस्थितींमध्ये तात्पुरते निर्णय घेण्यास ( Cognitive Performance ) अडथळा येऊ शकतो. पीएनएएस जर्नलमध्ये हा अभ्यास प्रकाशित ( Neuroscience ) झाला आहे. UQ च्या स्कूल ऑफ इकॉनॉमिक्समधील डॉ. डेव्हिड स्मर्डन यांनी कोविड-19 साथीच्या आजारापूर्वी आणि त्यादरम्यान 18 देशांमध्ये आठ हजारांहून अधिक लोकांनी खेळलेल्या सुमारे तीस लाख बुद्धिबळ चालींचे विश्लेषण केले.

Masks may decrease cognitive performance: Study
फेस मास्क सतत वापरल्याने होईल तुमच्या कार्यक्षमतेत कमी; संशोधनातून निष्पन्न

वॉशिंग्टन [यूएस] : क्वीन्सलँड विद्यापीठाच्या संशोधनानुसार, फेस मास्क घातल्याने काही परिस्थितींमध्ये तात्पुरते निर्णय घेण्यास अडथळा येऊ शकतो. पीएनएएस जर्नलमध्ये हा अभ्यास प्रकाशित झाला आहे. UQ च्या स्कूल ऑफ इकॉनॉमिक्समधील डॉ. डेव्हिड स्मर्डन यांनी कोविड-19 साथीच्या आजारापूर्वी आणि त्यादरम्यान 18 देशांमध्ये आठ हजारांहून अधिक लोकांनी खेळलेल्या सुमारे तीस लाख बुद्धिबळ चालींचे विश्लेषण केले आणि मास्क घातल्याने खेळाडूंच्या निर्णयांची सरासरी गुणवत्ता लक्षणीयरीत्या कमी झाल्याचे आढळले.

"कार्यक्षमतेत घट हे शारीरिक यंत्रणेऐवजी मुखवटेमुळे होणार्‍या त्रासामुळे होते. परंतु, लोक कालांतराने विचलनाशी जुळवून घेतात." डॉ. स्मर्डन यांनी सांगितले. "डेटा दर्शवितो की, ज्या परिस्थितीत उच्च कार्यरत मेमरी लोडसह मानसिक कार्याची मागणी केली जाते, अशा परिस्थितीत मास्कमुळे कार्यक्षमता कमी होण्याची शक्यता असते.

"विज्ञान, तंत्रज्ञान, अभियांत्रिकी आणि गणित या STEM क्षेत्रातील व्यवसायांसाठी तसेच भाषा दुभाषी, कलाकार, वेटर आणि शिक्षक यासारख्या उच्चस्तरावरील कार्य स्मृती आवश्यक असलेल्या इतर व्यवसायांसाठी हे लक्षात ठेवण्यासारखे आहे." ऑस्ट्रेलियन बुद्धिबळ ग्रँडमास्टर डॉ. स्मर्डन म्हणाले की, मुखवटा आदेशामुळे कोविड-19 चा प्रसार रोखण्यात मदत झाली आहे. परंतु, संज्ञानात्मक कामगिरीवर त्यांच्या प्रभावाबद्दल जवळजवळ काहीही माहिती नाही.

ते म्हणाले की, “सध्या सामान्य लोकांवर मुखवटा घालण्याच्या परिणामावर कोणतेही मोठे अभ्यास नाहीत. "बुद्धिबळ आम्हाला ती अंतर्दृष्टी प्रदान करू शकते कारण त्यासाठी गणना, स्मृती, समस्या सोडवणे आणि नमुना ओळखणे आवश्यक आहे आणि संज्ञानात्मक कार्यक्षमतेतील बदल मोजण्यासाठी मानसशास्त्र, न्यूरोसायन्स आणि अर्थशास्त्रामध्ये मोठ्या प्रमाणावर वापरले गेले आहे."

डॉ. स्मरडॉनच्या अभ्यासात असे आढळून आले की, मास्क परिधान केल्याने बुद्धिबळाच्या कामगिरीवर नकारात्मक परिणाम होतो. परंतु, चार ते सहा तास खेळल्यानंतर हा प्रभाव कमी झाला. "परिणाम सूचित करतात की, मुखवटाचा प्रभाव कार्याचा प्रकार, कार्याचा कालावधी आणि कार्य मेमरी लोडवर अवलंबून असू शकतो." असेही त्यांनी सांगितले.

डॉ. स्मरडन म्हणाले की, निर्णय घेण्यावर मास्क परिधान केल्याचा प्रभाव समजून घेतल्याने व्यक्ती आणि संस्थांना ते केव्हा आणि कसे वापरावे याचे अधिक चांगले मूल्यांकन करण्यात मदत होऊ शकते. "उदाहरणार्थ, शैक्षणिक धोरण निर्मात्यांनी विद्यार्थ्यांच्या आरोग्य आणि निष्पक्षतेबद्दलच्या चिंता दूर करण्यासाठी परीक्षेच्या परिस्थितीची रचना करताना मुखवटाचे विघटनकारी प्रभाव लक्षात घेणे आवश्यक आहे," ते म्हणाले.

वॉशिंग्टन [यूएस] : क्वीन्सलँड विद्यापीठाच्या संशोधनानुसार, फेस मास्क घातल्याने काही परिस्थितींमध्ये तात्पुरते निर्णय घेण्यास अडथळा येऊ शकतो. पीएनएएस जर्नलमध्ये हा अभ्यास प्रकाशित झाला आहे. UQ च्या स्कूल ऑफ इकॉनॉमिक्समधील डॉ. डेव्हिड स्मर्डन यांनी कोविड-19 साथीच्या आजारापूर्वी आणि त्यादरम्यान 18 देशांमध्ये आठ हजारांहून अधिक लोकांनी खेळलेल्या सुमारे तीस लाख बुद्धिबळ चालींचे विश्लेषण केले आणि मास्क घातल्याने खेळाडूंच्या निर्णयांची सरासरी गुणवत्ता लक्षणीयरीत्या कमी झाल्याचे आढळले.

"कार्यक्षमतेत घट हे शारीरिक यंत्रणेऐवजी मुखवटेमुळे होणार्‍या त्रासामुळे होते. परंतु, लोक कालांतराने विचलनाशी जुळवून घेतात." डॉ. स्मर्डन यांनी सांगितले. "डेटा दर्शवितो की, ज्या परिस्थितीत उच्च कार्यरत मेमरी लोडसह मानसिक कार्याची मागणी केली जाते, अशा परिस्थितीत मास्कमुळे कार्यक्षमता कमी होण्याची शक्यता असते.

"विज्ञान, तंत्रज्ञान, अभियांत्रिकी आणि गणित या STEM क्षेत्रातील व्यवसायांसाठी तसेच भाषा दुभाषी, कलाकार, वेटर आणि शिक्षक यासारख्या उच्चस्तरावरील कार्य स्मृती आवश्यक असलेल्या इतर व्यवसायांसाठी हे लक्षात ठेवण्यासारखे आहे." ऑस्ट्रेलियन बुद्धिबळ ग्रँडमास्टर डॉ. स्मर्डन म्हणाले की, मुखवटा आदेशामुळे कोविड-19 चा प्रसार रोखण्यात मदत झाली आहे. परंतु, संज्ञानात्मक कामगिरीवर त्यांच्या प्रभावाबद्दल जवळजवळ काहीही माहिती नाही.

ते म्हणाले की, “सध्या सामान्य लोकांवर मुखवटा घालण्याच्या परिणामावर कोणतेही मोठे अभ्यास नाहीत. "बुद्धिबळ आम्हाला ती अंतर्दृष्टी प्रदान करू शकते कारण त्यासाठी गणना, स्मृती, समस्या सोडवणे आणि नमुना ओळखणे आवश्यक आहे आणि संज्ञानात्मक कार्यक्षमतेतील बदल मोजण्यासाठी मानसशास्त्र, न्यूरोसायन्स आणि अर्थशास्त्रामध्ये मोठ्या प्रमाणावर वापरले गेले आहे."

डॉ. स्मरडॉनच्या अभ्यासात असे आढळून आले की, मास्क परिधान केल्याने बुद्धिबळाच्या कामगिरीवर नकारात्मक परिणाम होतो. परंतु, चार ते सहा तास खेळल्यानंतर हा प्रभाव कमी झाला. "परिणाम सूचित करतात की, मुखवटाचा प्रभाव कार्याचा प्रकार, कार्याचा कालावधी आणि कार्य मेमरी लोडवर अवलंबून असू शकतो." असेही त्यांनी सांगितले.

डॉ. स्मरडन म्हणाले की, निर्णय घेण्यावर मास्क परिधान केल्याचा प्रभाव समजून घेतल्याने व्यक्ती आणि संस्थांना ते केव्हा आणि कसे वापरावे याचे अधिक चांगले मूल्यांकन करण्यात मदत होऊ शकते. "उदाहरणार्थ, शैक्षणिक धोरण निर्मात्यांनी विद्यार्थ्यांच्या आरोग्य आणि निष्पक्षतेबद्दलच्या चिंता दूर करण्यासाठी परीक्षेच्या परिस्थितीची रचना करताना मुखवटाचे विघटनकारी प्रभाव लक्षात घेणे आवश्यक आहे," ते म्हणाले.

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.