नवी दिल्ली - संरक्षण संशोधन आणि विकास संस्था (DRDO) आणि इंडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी (IIT) दिल्ली या शास्त्रज्ञांच्या संयुक्त पथकाने देशात प्रथमच उत्तर प्रदेशातील प्रयागराज आणि विंध्यचल येथे 100 किमी पेक्षा जास्त क्वांटम की डिस्ट्रीब्युशनचे (Quantum key distribution ) यशस्वीपणे प्रात्यक्षिक केले. क्वांटम की डिस्ट्रीब्युशन ही ( Quantum key distribution ) क्वांटम मेकॅनिक्सच्या घटकांसह क्रिप्टोग्राफिक प्रोटोकॉल लागू करते. ही दोन पक्षांना एक सामायिक यादृच्छिक गतीमध्ये जोडते. याचा उपयोग संदेश एन्क्रिप्ट आणि डिक्रिप्ट करण्यासाठी केला जाऊ शकते. ही तांत्रिक प्रगती देशात आधीच उपलब्ध असलेल्या व्यावसायिक दर्जाच्या ऑप्टिकल फायबरवर झाली आहे.
देशाने लष्करी दर्जाच्या तंत्रज्ञानासह बूटस्ट्रॅपिंगसाठी सुरक्षित की हस्तांतरणाचे स्वदेशी तंत्रज्ञान विकसित केले आहे, असे DRDO ने म्हटले आहे.यात 10 KHz पर्यंत याची चाचणी करण्यात आली आहे. यात मुख्य दरात दिलेल्या आंतरराष्ट्रीय मानकांमध्ये पुनरावृत्ती होत असल्याचे दिसून आले आहे. हे तंत्रज्ञान सुरक्षा एजन्सींना स्वदेशी तंत्रज्ञानाच्या आधारे योग्य क्वांटम कम्युनिकेशन नेटवर्कची योजना आखता येईल.
IIT दिल्लीच्या शास्त्रज्ञांचे केले अभिनंदन
संरक्षण R&D विभागाचे सचिव आणि DRDO चे अध्यक्ष डॉ. जी सतीश रेड्डी यांनी या तंत्रज्ञानाच्या प्रात्यक्षिकासाठी DRDO आणि IIT दिल्लीच्या शास्त्रज्ञांचे आणि प्राध्यापकांचे अभिनंदन केले. त्यांनी डीआरडीओ आणि इंडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी, दिल्ली यांच्यातील समन्वयात्मक संशोधनाचे एक चमकदार उदाहरण म्हणून त्याचा उल्लेख केला. आयआयटी दिल्लीचे संचालक, प्रोफेसर रंगन बॅनर्जी यांनीही डीआरडीओच्या प्राध्यापकांचे आणि शास्त्रज्ञांचे अभिनंदन केले. देशाची तांत्रिक क्षमता वाढवण्यासाठी त्यांच्या समर्पित प्रयत्नांसाठी विकास असल्याचेही ते म्हणाले.
