हैदराबाद : Deepfake technology तंत्रज्ञानाच्या मदतीनं AI वापरून बनावट व्हिडिओ बनवले जातात जे पूर्णपणे वास्तविक दिसतात, परंतु ते तसे नसतात. लोकांसाठी डीपफेक तयार करणं आणखी सोपं आहे. कारण अनेक अ‍ॅप्स आणि सॉफ्टवेअर ते तयार करण्यात मदत करतात. व्हिडिओ खरा आहे की खोटा हे तपासताना चेहऱ्याकडे बारकाईनं लक्ष देणं आवश्यक आहे. डीपफेक AI प्रोग्रामिंगद्वारे एका व्यक्तीला रेकॉर्ड केलेल्या व्हिडिओमध्ये दुसऱ्यासारखे दिसण्यासाठी डिझाइन केले आहेत. डीपफेकच्या मदतीने, डिजीटल मीडियामध्ये खोट्या कथा सहजपणे मोठ्या प्रमाणावर पसरवल्या जाऊ शकतात, जे संपूर्ण सत्य असल्यासारखं दिसून येते. डीपफेक टेक्नॉलॉजी म्हणजे काय, ते कुठे वापरले जाते आणि ते टाळण्यासाठी उपाय काय आहे ते जाणून घ्या.
डीपफेक तंत्रज्ञान काय आहे? 'डीपफेक' हा शब्द कृत्रिम बुद्धिमत्तेच्या (AI) प्रकारातून आला आहे ज्याला डीप लर्निंग म्हणतात. नावाप्रमाणेच deepfakes बनावट घटनांच्या प्रतिमा तयार करण्यासाठी सखोल शिक्षण वापरतात. डीप लर्निंग अल्गोरिदम डेटाच्या मोठ्या संचातील समस्यांचं निराकरण कसं करावं हे स्वतःला शिकवू शकतात. हे तंत्रज्ञान बनावट मीडिया तयार करण्यासाठी व्हिडिओ आणि इतर डिजिटल सामग्रीमध्ये चेहरे बदलण्यासाठी वापरले जाते. शिवाय, डीपफेक केवळ व्हिडिओंपुरते मर्यादित नाही, या तंत्रज्ञानाचा वापर प्रतिमा, ऑडिओ इत्यादी इतर बनावट सामग्री तयार करण्यासाठी देखील केला जाऊ शकतो.
डीपफेक तंत्रज्ञान काय आहे ? 'डीपफेक' हा शब्द कृत्रिम बुद्धिमत्तेच्या (AI) प्रकारातून आला आहे. ज्याला डीप लर्निंग म्हणतात. नावाप्रमाणेच deepfakes बनावट घटनांच्या प्रतिमा तयार करण्यासाठी सखोल शिक्षण वापरतात. डीप लर्निंग अल्गोरिदम डेटाच्या मोठ्या संचातील समस्यांचे निराकरण कसे करावे हे स्वतःला शिकवू शकतात. हे तंत्रज्ञान बनावट मीडिया तयार करण्यासाठी व्हिडिओ आणि इतर डिजिटल सामग्रीमध्ये चेहरे बदलण्यासाठी वापरले जाते. शिवाय, डीपफेक केवळ व्हिडिओंपुरते मर्यादित नाही, या तंत्रज्ञानाचा वापर प्रतिमा, ऑडिओ इत्यादी इतर बनावट सामग्री तयार करण्यासाठी देखील केला जाऊ शकतो.
खोल बनावट कसे शोधायचे?
- चेहऱ्याकडे नीट लक्ष द्या : खोल बनावट व्हिडिओ शोधणे हे एक कार्य आहे जे तज्ञांना देखील योग्य साधनांशिवाय कठीण वाटते. तथापि, मॅसॅच्युसेट्स इन्स्टिट्यूट ऑफ टेक्नॉलॉजी (MIT) मधील संशोधकांनी अनेक टिप्स आणल्या आहेत ज्या सामान्य लोकांना वास्तविक व्हिडिओ आणि खोल बनावट यांच्यातील फरक सांगण्यास मदत करू शकतात. व्हिडिओ खरा आहे की खोटा हे तपासताना चेहऱ्याकडे बारकाईने लक्ष देणे आवश्यक आहे. याचे कारण असे की उच्च श्रेणीतील डीपफेक मॅनिप्युलेशनमध्ये जवळजवळ नेहमीच चेहर्याचा फेरफार समाविष्ट असतो.
- गाल आणि कपाळाकडे लक्ष द्या : चेहऱ्याच्या ज्या भागांकडे सर्वाधिक लक्ष देणे आवश्यक आहे ते गाल आणि कपाळ आहेत. त्वचा खूप गुळगुळीत किंवा खूप सुरकुत्या दिसते? त्वचेचे वय केस आणि डोळ्यांचे वय सारखेच आहे का? त्याचप्रमाणे, डोळे आणि भुवया देखील अनुभवी खोल बनावट स्पॉटरसाठी टेल-टेल चिन्हे असू शकतात. कारण संशोधकांच्या म्हणण्यानुसार, खोल बनावट व्हिडिओंमधील सावल्या तुम्हाला अपेक्षित असलेल्या ठिकाणी नेहमी दिसत नाहीत.
- ओठांचा आकार आणि ब्लिंकिंग वेग : डीप फेक मिशा, साइडबर्न किंवा दाढी जोडू किंवा काढू शकतात, परंतु ते सहसा चेहऱ्यावर पूर्णपणे नैसर्गिक केस बदलण्यात अपयशी ठरतात. चेहऱ्यावरील तीळांच्या बाबतीतही असेच आहे, जे खोल बनावटीमध्ये वापरकर्त्यांना सहसा नैसर्गिक किंवा वास्तविक दिसत नाही. ओठांचा आकार आणि रंग देखील व्हिडिओची वैधता दर्शवू शकतो. ब्लिंकिंगचा दर आणि गती देखील व्हिडिओ खरा आहे की खोटा हे सांगू शकते.
- डीप फेक तंत्रज्ञानाचे धोके : डीप फेक टेक्नॉलॉजीच्या मदतीने कुणाची बदनामी होऊ शकते. डीप फेकचा वापर विशेषतः महिला आणि मुलींना लक्ष्य करतो. कोणत्याही व्यक्तीचे त्याच्या सोशल मीडिया प्रोफाइलवरून खाजगी फोटो काढून बनावट अश्लील व्हिडिओ बनवता येतात. कोणत्याही नेत्याचा एमएमएस करता येतो. या तंत्रज्ञानाच्या मदतीने त्यांनी कधीही न दिलेल्या भाषणांचे व्हिडिओ प्रसिद्ध करता येणार आहेत.
हेही वाचा :
