नवी दिल्ली : जागतिक आर्थिक मंदीच्या काळात पीडब्ल्यूसी इंडियाच्या ( PWC India ) अहवालानुसार, 2022 च्या तिसऱ्या तिमाहीत भारतात स्टार्टअप फंडिंग USD 2.7 बिलियनवर ( Startup Funding in India Hit Two Year Low at USD 2.7 Billion ) दोन वर्षांच्या नीचांकी पातळीवर पोहोचले आहे. 2022 च्या जुलै-सप्टेंबर कालावधीत भारतातील फक्त दोन स्टार्टअप्सनी युनिकॉर्नचा दर्जा ( Only Two Startups in India Attained Unicorn Status ) प्राप्त केला आहे. जे या गेल्या तिमाहीत नवीन युनिकॉर्नच्या संख्येत घट होण्याच्या जागतिक ट्रेंडचे प्रतिबिंब आहे, असे 'स्टार्टअप डील्स ट्रॅकर - Q3 CY22' शीर्षकाच्या अहवालात ( Report Titled Startup Deals Tracker - Q3 CY22 ) म्हटले आहे.
जागतिक स्तरावर, समीक्षाधीन तिमाहीत 20 युनिकॉर्नचे उत्पादन झाले आणि त्यापैकी 45 टक्के SaaS विभागातील आहेत. या तिमाहीत कोणतेही नवीन डेकाकॉर्न जोडले गेले नाहीत. अहवालात म्हटले आहे की, "भारतातील स्टार्टअप फंडिंगमध्ये 205 डीलमध्ये 2.7 बिलियन डॉलर्सच्या दोन वर्षांच्या नीचांकी पातळी गाठून, CY22 मध्ये भारतातील स्टार्टअप फंडिंगमध्ये जागतिक मंदी कायम आहे." गुंतवणुकीच्या सर्व टप्प्यांवर - लवकर, वाढ आणि उशिरा - निधीत घट नोंदवली गेली असली, तरी सुरुवातीच्या टप्प्यातील सौद्यांमध्ये हे सर्वात कमी आहे. ज्याने कॅलेंडर 2022 च्या तिसऱ्या तिमाहीत मूल्यानुसार एकूण निधीपैकी सुमारे 21 टक्के योगदान दिले. मागील तिमाहीत ते अंदाजे 12 टक्के होते. ते हे दर्शविते की, व्हेंचर कॅपिटल (VC) कंपन्या भारतीय स्टार्टअप इकोसिस्टमला पाठिंबा देत आहेत.
"फंडिंगमधील मंदी किती काळ टिकेल, हे सांगणे कठीण आहे. परंतु, स्पष्टपणे, संस्थापक आणि गुंतवणूकदार दोघेही डील बनवताना अधिक निवडक आणि सावधगिरी बाळगत आहेत." अमित नावका, भागीदार - डील्स आणि इंडिया स्टार्टअप लीडर, PWC इंडिया म्हणाले. सर्वसाधारणपणे, सुरुवातीच्या टप्प्यातील स्टार्टअप्स अधिक सहजपणे भांडवल उभारण्यास सक्षम असतील कारण ते सामान्यत: सार्वजनिक बाजारपेठेतील चढउतारांमुळे उशिरा टप्प्यातील सौद्यांपेक्षा अधिक इन्सुलेटेड असतात, असेही ते म्हणाले. "तथापि, गुंतवणूकदारांनी आधीच पुष्कळ भांडवल उभारले आहे, जे तैनात करणे आवश्यक आहे. यामुळे शेवटी भारतीय स्टार्टअप इकोसिस्टमचा मार्ग सापडेल," असे ते पुढे म्हणाले.
अहवालानुसार, 2022 च्या तिसर्‍या तिमाहीत (मूल्य अटी) 79 टक्के निधी क्रियाकलापांमध्ये वाढ आणि उशिरा टप्प्यात निधी सौद्यांचा वाटा होता. 2022 च्या दुसर्‍या तिमाहीत (व्हॉल्यूमच्या दृष्टीने) त्यांच्या 60 टक्के वाट्याच्या तुलनेत प्रारंभिक टप्प्यातील सौद्यांचा वाटा एकूण निधीच्या 70 टक्के होता. प्रतिडील सरासरी तिकीट आकार प्रतिडील USD 45 दशलक्ष पासून आहे, असे त्यात म्हटले आहे. मूल्याच्या दृष्टीने, सुरुवातीच्या टप्प्यातील सौद्यांनी तिसऱ्या तिमाहीत एकूण निधीपैकी सुमारे 21 टक्के योगदान दिले आहे.
"स्टार्टअप्सचा समावेश असलेले अडतीस M&A सौदे Q3 CY22 मध्ये पार पडले. 30 घरगुती, पाच इनबाउंड आणि तीन आउटबाउंड सौदे. SaaS आणि EdTech ने Q3 CY22 दरम्यान SaaS मध्ये नऊ आणि EdTech मध्ये सात M&A व्यवहार पाहिले," अहवालात म्हटले आहे. एडटेक कंपनी upGrad या तिमाहीत Wolves India, Harappa Education, Exampur आणि Centum Learning या चार अधिग्रहणांसह अव्वल अधिग्रहणकर्ता ठरली आहे, असे त्यात म्हटले आहे.
