भारत आणि चीन सैन्याने पेंगोंग त्सोपासून माघार घेतल्याचा अहवाल दोन्ही देशांचे स्वागतार्ह चिन्ह आहेत.
पेंगोंग त्सो -
भारत चीन सीमावाद मे 2020 मध्ये चीन-पांगोंग त्सोच्या उत्तर किनाऱ्यावर फिंगर 8 ते फिंगर 4 दरम्यान 8 कि.मी. अंतरावर सुरू झाला.
भारतीय सैन्याने असा दावा केला होता की, फिंगर 8 हे प्रत्यक्ष नियंत्रण रेषा आहे. तर चिनी लोकांकडून स्थितीत स्पष्ट बदल करण्यात आल्याने त्यांनी फिंगर 4 येथे तळ ठोकला आहे आणि फिंगर 5 ते 8 दरम्यान तटबंदीची उभारणी केली आहे.
ऑगस्ट 29/30 -
मागील सहमती असूनही भारत आणि चीन यांच्यात लष्करी आणि मुत्सद्दी चर्चेच्या अनेक फेऱ्या झाल्या. असे असले तरी 29-30 ऑगस्टच्या रात्री पीएलएच्या सैन्याने स्थिती बदलण्यासाठी चिथावणीखोर लष्करी हालचाली केल्या.
चीनच्या बाजूने झालेल्या या पूर्वीच्या एकमततेच्या उल्लंघनाला उत्तर म्हणून भारतीय सैन्याने पांगोंग त्सो तलावाच्या दक्षिणेकडील पीएलए क्रियाकलाप पूर्व-शून्य केले. पांगोंग त्सो सरोवराच्या दक्षिणेकडील किनाऱ्यावर तणावपूर्ण चकमकीनंतर दशकांमध्ये एलएसीवर प्रथमच शॉट्स उडाले.
24.1.2021 - भारतीय सैन्य दलानुसार लष्करी कमांडर्सच्या मॅरेथॉन बैठकीनंतर भारत आणि चीनने “फ्रंटलाइन सैन्याच्या लवकर विच्छेदनावर वर जोर देण्याचे मान्य केले आहे.
10.02.2021 - चीन आणि भारतीय सीमा सैन्याने पेनगोंग तलावाच्या दक्षिणेकडील आणि उत्तरी किनारांवर विच्छेदन प्रक्रिया सुरू केली, अशी माहिती चिनी माध्यमांनी चीनच्या संरक्षण मंत्रालयाच्या हवाल्याने दिली आहे. याप्रकारे पेंगोंग त्सुपासून मुक्त होण्यास 9 महिने लागले.
गलवाल व्हॅलीबद्दल -
⦁ 15 जून 2020 च्या रात्री भारत आणि चीन सैन्याच्या झटापटीत 20 भारतीय जवानांचा मृत्यू झाला.
⦁ 6 जुलै 2020 ला पीपल्स लीबरेशन आर्मीने भारताच्या गलवान व्हॅलीच्या परिसरातून मार्गक्रमण केले.
⦁ 28 जुलै 2020 - भारत आणि चीनने गलवा, गोगरा आणि पूर्व लडाखमधील हॉट स्प्रिंग भागांबाबत माघार घेतली.
भारत आणि चीन : आधीची भूमिका आणि समस्या कशा सुटल्या -
समडोरोंग चु (1986) प्रकरण - हे प्रकरण 9 वर्षे चालले.
- चीन सैन्याने 1986मध्ये प्रत्यक्ष नियंत्रण रेषा पार करुन अरुणाचल प्रदेशमधील समडोरोंग चु व्हॅलीत प्रवेश केला. यानंतर त्याठिकाणी हेलीपॅडी आणि कायमस्वरुपी बांधकाम करण्यास सुरूवात केली होती.
- यानंतर भारतीय सैन्यदलाचे प्रमुख जनरल के सुंदरजी यांनी ऑपरेशन फालकन लाँच केले. भारतीय हवाई दलाच्या मदतीने अनेक बटालिअन्स सीनो-भारतीन सीमेवर तैनात करण्यात आल्या. यावेळी भारतीय सैन्याने डोळ्यात डोळे घालून चीन सैन्य मागे हटत नाही तोपर्यंत तिथे आपली सेवा बजावली होती.
- समडोरोंग चु समस्या ऑगस्ट 1995 पर्यंत सुरू होती. यादरम्यान, दोन्ही देशांदरम्यान अनेकवेळा राजन्यायिक स्तरावर चर्चा झाली. अखेर 9 वर्षानंतर ही समस्या सुटली.
बुर्टस 2015 -
आणखी एकदा 2015 मध्ये भारत आणि चीन सैन्य उत्तर लडाखच्या डेपसंग प्रांतातील बुर्टस येथे एकमेकांसमोर उभे राहिले होते.
⦁ बर्ड्समधील पीएलएने बांधलेली इंडो तिबेट सीमा पोलिसांनी पाळत ठेवण्यासाठी वापरल्या जाणार्‍या तात्पुरती झोपडी तोडल्यानंतर हे घडले.
⦁ त्यानंतर पीएलएने या प्रदेशात सक्तीने मजबुतीकरणाची मागणी केली आणि भारताच्या बाजूने अतिरिक्त बंदोबस्त तैनात करण्यात आला.
⦁ स्थानिक सैन्य दलाच्या प्रतिनिधिंच्या मंडळाने चर्चा केल्यानंतर ही समस्या सुटली.
⦁ यानंतर भारत आणि चीन सैन्याने चीनमध्ये 12 दिवस सोबत सैन्य अभ्यास करण्याचे ठरवले.
⦁ यानंतर भारतीय आणि चिनी सैन्याने चीनमध्ये आत्मविश्वास वाढवण्याच्या दृष्टीने 12 दिवसांचा संयुक्त सैन्य सराव करण्याचा निर्णय घेतला.
डोकलाम 2017 : 73 दिवस चालला वाद
⦁ डोकलाम हा परिसर 100 किलोमीटरमध्ये पसरलेला आहे. तसेच त्यात खोरे आणि पठार आहे.
⦁ हा परिसर भूतानची हा व्हॅली, तिबेटची चुंबी व्हॅली आणि भारताच्या सिक्कीम राज्याने आजूबाजूने वेढलेला आहे.
⦁ वर्ष 2017मध्ये, ट्राय-जंक्शन बिंदूच्या जवळ भारत, चीन आणि भूतानमध्ये समस्येला सुरूवात झाली. जेव्हा, चीन सैन्याच्या अभियंत्यांनी डोकलाम पठारावर रस्ते बांधण्यास सुरूवात केली. यावेळी चीन आणि भूतान दोन्ही देशांनी दावा केला होता.
⦁ यानंतर मग 73 दिवसांनी 16 जून ते 28 ऑगस्ट दरम्यान, काही आठवड्यांनतर राजन्यायिक स्तरावर चर्चा झाल्यानंतर ही समस्या सुटली.
⦁ भूतानमधील प्राधिकरणाशी झालेल्या समन्वयानंतर सीमेच्या अखेरीस बसलेल्या भारतीय सैनिकांनी हस्तक्षेप केला आणि त्यांच्या कर्मचार्‍यांना अक्षरशः रोखले.
⦁ सुरूवातीला चीनच्या परराष्ट्र मंत्रालयाने, भारत त्यांचे सैन्य मागे घ्यावे, अशी मागणी केली होती. तसेच दोन्ही बाजूने सहमती झाल्यानंतर 28 ऑगस्टला दोन्ही देशाचे सैन्य आपापल्या ठिकाणी परतले.
