ETV Bharat / business

UPI payments cyber frauds : UPI पेमेंट करणे सोपे आहे पण सायबर फ्रॉडपासून 'असे' रहा सावधान - UPI आधारित ॲप्स

तुम्ही UPI पेमेंट ॲप्समधून ( UPI based apps ) पेमेंट करत असल्यास सतर्क रहा. UPI सह पेमेंट करणे सोयीचे आहे, परंतु व्यवहार करताना काळजी घेणे आवश्यक आहे. UPI ॲप्स वापरताना सायबर फसवणूक टाळण्यासाठी वापरकर्त्यांनी उपाय जाणून घेणे महत्त्वाचे आहे. यादृच्छिक लिंकवर क्लिक न करणे, फसवणूक कॉलला उत्तर न देणे, पिन आणि पासवर्ड सारखे व्यवहार तपशील इतरांना न देणे ही मूलभूत खबरदारी आहे.

UPI payments
UPI payments
author img

By

Published : Jun 3, 2022, 3:27 PM IST

हैदराबाद: युनिफाइड पेमेंट्स इंटरफेस ( Unified Payments Interface ) च्या आगमनाने, बँकिंग आणि पेमेंटच्या पद्धती बदलल्या आहेत. ज्यांना पैसे हस्तांतरित करायचे आहेत ते बँक खात्याशी जोडलेल्या फोन नंबर किंवा UPI आयडीद्वारे काही मिनिटांत पैसे हस्तांतरित करतात. परंतु UPI वापरकर्त्यांनी सावधगिरी बाळगली पाहिजे, कारण तुमचे खाते हॅक होण्याचा धोका देखील आहे.

येथे हे लक्षात घेण्यासारखे आहे की, UPI आयडी टाकताना थोडी चूक झाली तर पैसे दुसऱ्याच्या खात्यात जाण्याची शक्यता आहे. म्हणून, एखाद्या व्यक्तीला प्रथमच पैसे हस्तांतरित करताना, मोठी रक्कम पाठवण्याऐवजी, अगोदर एक रुपया पाठवून बघावा. जेनेकरुन तो एक रुपया योग्य व्यक्तीला पोहचला असेल, तरच संपूर्ण रक्कम UPI द्वारे पाठवू शकता.

कोणतीही खरेदी करताना आपण QR कोडद्वारे पैसे देतो. आपण UPI ॲपद्वारे QR कोड स्कॅन करताच, दुकानदाराचा तपशील येतो. म्हणून, QR कोडद्वारे हस्तांतरण करण्यापूर्वी, दुकानदाराचे तपशील तपासण्याची खात्री करा. क्यूआर कोड अनेकदा दुकानांच्या भिंतींवर चिकटवले जातात. अलीकडच्या काळात, फसवणूक करणाऱ्यांनी दुकानांमध्ये चुकीचे QR कोड पेस्ट केल्याची प्रकरणे समोर आली आहेत, त्यानंतर ग्राहकांचे पैसे दुकानदाराच्या खात्यात गेले नाहीत. ते पैसे फसवणूक करणाऱ्यांच्या खात्यात ( Cyber fraud ) गेले आहेत.

तुमच्या UPI आधारित ॲप्समध्ये चार किंवा सहा अंकी पिन असेल. याच्या आधारे तुम्ही व्यवहार करता. हा पिन कोणत्याही परिस्थितीत कोणाशीही शेअर करू नका. ॲप उघडण्यासाठी तुम्हाला एक विशेष पिन किंवा फिंगरप्रिंट तयार करण्याची आवश्यकता असेल. इथे एक गोष्ट लक्षात ठेवली पाहिजे ती म्हणजे जेव्हा तुम्हाला पेमेंट करायचे असेल तेव्हाच पिन नंबर आवश्यक असतो. पेमेंट घेण्यासाठी पिन नंबर आवश्यक नाही.

बाजारात अनेक UPI ॲप्स उपलब्ध ( UPI based apps ) आहेत. याशिवाय सर्व बँका UPI ॲप्स देखील देत आहेत. या सर्व UPI ॲप्समध्ये व्यवहार मोफत आहेत. पण एक किंवा दोनच ॲप्स सोबत ठेवा. जास्त ॲप्स असण्यात काही अर्थ नाही. तुम्ही जितके जास्त ॲप्स डाउनलोड कराल तितक्या वेळा तुम्ही तुमचे तपशील सार्वजनिक कराल. आजकाल एका ॲप्सवरून अनेक QR कोड स्कॅन केले जाऊ शकतात, त्यामुळे तुम्ही तुमच्या फोनमधून जे ॲप्स जास्त वापरत नाहीत ते काढून टाका. पेमेंट केल्यानंतर बँकेकडून आलेल्या संदेशाकडे लक्ष द्या. व्यवहारात काही तफावत आढळल्यास तत्काळ बँकेच्या निदर्शनास आणून द्या आणि तक्रार करा.

हेही वाचा - बिटकॉइनने उसळी घेतली! क्रिप्टोकरन्सी 0.21 टक्क्यांनी वाढून झाली 46.22 टक्के

हैदराबाद: युनिफाइड पेमेंट्स इंटरफेस ( Unified Payments Interface ) च्या आगमनाने, बँकिंग आणि पेमेंटच्या पद्धती बदलल्या आहेत. ज्यांना पैसे हस्तांतरित करायचे आहेत ते बँक खात्याशी जोडलेल्या फोन नंबर किंवा UPI आयडीद्वारे काही मिनिटांत पैसे हस्तांतरित करतात. परंतु UPI वापरकर्त्यांनी सावधगिरी बाळगली पाहिजे, कारण तुमचे खाते हॅक होण्याचा धोका देखील आहे.

येथे हे लक्षात घेण्यासारखे आहे की, UPI आयडी टाकताना थोडी चूक झाली तर पैसे दुसऱ्याच्या खात्यात जाण्याची शक्यता आहे. म्हणून, एखाद्या व्यक्तीला प्रथमच पैसे हस्तांतरित करताना, मोठी रक्कम पाठवण्याऐवजी, अगोदर एक रुपया पाठवून बघावा. जेनेकरुन तो एक रुपया योग्य व्यक्तीला पोहचला असेल, तरच संपूर्ण रक्कम UPI द्वारे पाठवू शकता.

कोणतीही खरेदी करताना आपण QR कोडद्वारे पैसे देतो. आपण UPI ॲपद्वारे QR कोड स्कॅन करताच, दुकानदाराचा तपशील येतो. म्हणून, QR कोडद्वारे हस्तांतरण करण्यापूर्वी, दुकानदाराचे तपशील तपासण्याची खात्री करा. क्यूआर कोड अनेकदा दुकानांच्या भिंतींवर चिकटवले जातात. अलीकडच्या काळात, फसवणूक करणाऱ्यांनी दुकानांमध्ये चुकीचे QR कोड पेस्ट केल्याची प्रकरणे समोर आली आहेत, त्यानंतर ग्राहकांचे पैसे दुकानदाराच्या खात्यात गेले नाहीत. ते पैसे फसवणूक करणाऱ्यांच्या खात्यात ( Cyber fraud ) गेले आहेत.

तुमच्या UPI आधारित ॲप्समध्ये चार किंवा सहा अंकी पिन असेल. याच्या आधारे तुम्ही व्यवहार करता. हा पिन कोणत्याही परिस्थितीत कोणाशीही शेअर करू नका. ॲप उघडण्यासाठी तुम्हाला एक विशेष पिन किंवा फिंगरप्रिंट तयार करण्याची आवश्यकता असेल. इथे एक गोष्ट लक्षात ठेवली पाहिजे ती म्हणजे जेव्हा तुम्हाला पेमेंट करायचे असेल तेव्हाच पिन नंबर आवश्यक असतो. पेमेंट घेण्यासाठी पिन नंबर आवश्यक नाही.

बाजारात अनेक UPI ॲप्स उपलब्ध ( UPI based apps ) आहेत. याशिवाय सर्व बँका UPI ॲप्स देखील देत आहेत. या सर्व UPI ॲप्समध्ये व्यवहार मोफत आहेत. पण एक किंवा दोनच ॲप्स सोबत ठेवा. जास्त ॲप्स असण्यात काही अर्थ नाही. तुम्ही जितके जास्त ॲप्स डाउनलोड कराल तितक्या वेळा तुम्ही तुमचे तपशील सार्वजनिक कराल. आजकाल एका ॲप्सवरून अनेक QR कोड स्कॅन केले जाऊ शकतात, त्यामुळे तुम्ही तुमच्या फोनमधून जे ॲप्स जास्त वापरत नाहीत ते काढून टाका. पेमेंट केल्यानंतर बँकेकडून आलेल्या संदेशाकडे लक्ष द्या. व्यवहारात काही तफावत आढळल्यास तत्काळ बँकेच्या निदर्शनास आणून द्या आणि तक्रार करा.

हेही वाचा - बिटकॉइनने उसळी घेतली! क्रिप्टोकरन्सी 0.21 टक्क्यांनी वाढून झाली 46.22 टक्के

For All Latest Updates

ETV Bharat Logo

Copyright © 2025 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.