मुंबई : कर बचत गुंतवणूक करण्याची हीच वेळ आहे. २०२२-२३ आर्थिक वर्षातील जानेवारी महिना सुरू आहे. तुमचे कर ओझे कमी करण्यासाठी अनेक पर्याय उपलब्ध आहेत. त्यापैकी, इक्विटी लिंक्ड सेव्हिंग्ज स्कीम्स (ELSS) स्टॉक मार्केटमध्ये फायदेशीर गुंतवणूक ठरत आहे. आर्थिक उद्दिष्टे साध्य करताना दीर्घकालीन गुंतवणुकीचे एकत्रित फायदे त्यामुळे मिळतात. चला तर मग काही कर बचत योजना पाहूयात ज्या तुमचे आर्थिक नियोजन पूर्ण करतील.
कर बचत : आर्थिक नियोजनातील एक महत्त्वाचे उद्दिष्ट म्हणजे कर बचत. हे आर्थिक वर्षाच्या पहिल्या महिन्यापासून सुरू व्हायला हवे. मात्र, बहुतेक लोक चौथ्या आणि शेवटच्या तिमाहीत याबद्दल विचार करतात. अशा वेळी घाईघाईने कोणताही निर्णय घेऊ नये. जरी वेळ खूप कमी असला तरीही तुम्ही योग्य योजना निवडली, तर तुम्हाला लक्षणीय कर लाभ मिळू शकतो. विशिष्ट योजना ऑफर करत असलेल्या दीर्घकालीन फायद्यांची संपूर्ण माहिती असणे आवश्यक आहे.
इक्विटी लिंक्ड बचत योजना : इतर योजनांच्या तुलनेत, इक्विटी लिंक्ड बचत योजना विविध प्रकारचे फायदे देतात. त्यामुळे ते मोठ्या प्रमाणावर गुंतवणूकदारांचे लक्ष वेधून घेतात. आयकर कायद्याच्या कलम 80C अंतर्गत, इक्विटी लिंक्ड बचत योजनेमध्ये केलेल्या गुंतवणुकीला करातून सूट मिळते. त्याची मर्यादा प्रति वर्ष 1,50,000 रुपये आहे. याशिवाय, इक्विटी लिंक्ड बचत योजना नियमित म्युच्यूअल फंड योजनांप्रमाणे काम करतात. यात काही पैलू आहेत ज्यांचा विचार करणे आवश्यक आहे. इक्विटी लिंक्ड बचत योजनेला किमान तीन वर्षे गुंतवणूक चालू ठेवणे आवश्यक आहे . त्यात कर सूट मर्यादित रकमेपर्यंत उपलब्ध आहे. त्यात वाढ, लाभांश आणि पुनर्गुंतवणूक पर्याय देखील आहेत. 3-वर्षांच्या लॉक-इन कालावधीनंतर, इक्विटी लिंक्ड बचत योजना सुलभ तरलता पर्यायासह चालतात.
अतिरिक्त उत्पन्नावर 10 टक्के कर : या इक्विटी लिंक्ड बचत योजना अंतर्गत, तुम्हाला टप्प्याटप्प्याने गुंतवणूक करण्याची संधी मिळू शकते. जेव्हा इक्विटीमध्ये गुंतवणूक एका वर्षापेक्षा जास्त काळ चालू ठेवली जाते आणि त्या आर्थिक वर्षात उत्पन्न 1 लाख रुपयांपेक्षा जास्त असेल तेव्हा अतिरिक्त उत्पन्नावर 10 टक्के कर भरावा लागतो. त्यामुळे भांडवल वाढीसाठी योग्य गुंतवणूक निवडणे महत्त्वाचे आहे.
लॉक-इनमुळे गुंतवणूकीत वाढ : इतर कर-बचत योजनांसाठी लॉक-इन कालावधी पाच वर्षांचा असतो. त्यांच्या तुलनेत इक्विटी लिंक्ड बचत योजनेचे लॉक-इन फक्त तीन वर्षांचे आहे. तुम्हाला कमी कालावधीच्या योजना हव्या असतील तर तुम्ही कर सवलतीसाठी याचा पर्याय निवडू शकता. ते एसआयपी (सिस्टमॅटिक इन्व्हेस्टमेंट प्लॅन) करण्यासाठी देखील योग्य आहेत. इक्विटी लिंक्ड बचत योजना गुंतवणूक तीन वर्षांनी काढता येते. किंवा चालू ठेवता येते. पहिल्या महिन्याची एसआयपी रक्कम काढता येते आणि तीन वर्षांच्या समाप्तीनंतर कोणत्याही अतिरिक्त भाराशिवाय पुन्हा गुंतवणूक करता येते. अशा प्रकारे गुंतवणुकीचे चक्र चालू राहील. अशा प्रकारे, स्थिर परतावा मिळण्याची शक्यता जास्त आहे. शिवाय, तीन वर्षांच्या लॉक-इनमुळे गुंतवणूक वाढू शकते.
हेही वाचा : Health insurance claims : आरोग्य विम्याचा दावा कसा करावा? जाणून घ्या सविस्तर
