दिवाळीच्या (Diwali Festival) सणाची प्रत्येकजण आतुरतेने वाट पाहत असतो. यावेळी कोविडचे निर्बंध हटवल्यामुळे लोकांमध्ये पुन्हा एकदा प्रचंड उत्साह पाहायला मिळत आहे. हा सण आनंद आणि उत्साह घेऊन येतो. त्यामुळे प्रत्येकामध्ये नवीन ऊर्जा देखील संचारते. घराची साफसफाई केल्यानंतर लोक लक्ष्मी आणि गणपतीच्या पूजेची (Lakshmi and Ganesha Pooja) तयारी करू लागतात.
यंदाचा दिवाळी हा सण २४ ऑक्टोबरला साजरा होणार आहे. यानिमित्ताने लक्ष्मी आणि गणपतीची पूजा करायची असेल आणि पंडित मिळत नसेल तर घाबरू नका. ईटीव्ही इंडिया तुमच्यासाठी दिवाळीची संपूर्ण पूजा पद्धत घेऊन आले आहे. जेणेकरून तुम्ही कोणत्याही पंडितांशिवाय देवी लक्ष्मी आणि भगवान गणेशाची पूजा करू शकता आणि त्यांचा आशीर्वाद मिळवू शकता.
पूजा साहित्य: दिवाळीत लक्ष्मी-गणेशाची पूजा करण्यासाठी तांदूळ, कालव, पान, सुपारी, लवंग, वेलची, बत्ताश, मिठाई, अत्तर, फुलांच्या माळा, फळे, गुलाब आणि कमळाची फुले घ्या. यासोबतच पूजेच्या वेळी लक्ष्मी-गणेशजींची मातीची मूर्ती, श्री यंत्र, कुबेर यंत्र, कमलगट्टे, लक्ष्मी कौरी, श्रीफळ, एकाक्षी नारळ इत्यादी ठेवा.
अशी पूजा करा: सर्व प्रथम लक्ष्मी गणेशाची मूर्ती स्वच्छ कापड घालून स्थापित करा. यानंतर तीन वेळा पाणी पिऊन आचमन करावे. त्यानंतर हातात पाणी, फुले आणि थोडे पैसे घेऊन ठराव बोला. तुम्ही हिंदीतही संकल्प बोलू शकता किंवा संस्कृतमध्ये अशा प्रकारे संकल्प करू शकता-
हरि ओम तत्सत: आद्य __ गोत्रत्पन्न: __ नमोऽहम संवत 2079 कार्तिक महिना कृष्ण पक्ष अमावस्या तीथौ सोमवासरे __ नागरे/ ग्राम दीपावली पुण्यपर्वाणी आयुष्यम् आरोग्यम् वर्धनार्थम् धनधान्यादि संपदार्थम् गणेशम महालक्ष्मी प्रसन्नार्थम्। श्री गणेश लक्ष्मी पूजनम दीपावली च पूजनम करिष्ये.
तर हिंदीत तुम्ही अशा प्रकारे निराकरण करू शकता-
ओम तत्सत: आज माझा जन्म __ गोत्र __ (माझे नाव) संवत २०७९ मध्ये कार्तिक महिन्याच्या अमावस्येच्या दिवशी झाला आहे, दिवाळी सणाच्या शुभ मुहूर्तावर, मी माझ्या कुटुंबास सुख, शांती आणि समृद्धीचे आशीर्वाद देवो आणि माँ लक्ष्मी आणि भगवान गणेश यांना प्रसन्न करू इच्छितो. मी गणेश पूजा आणि दिवाळी पूजा करेन. असे म्हणत गणेशासमोर पाणी, फुले आणि पैसे ठेवा. त्यानंतर श्री गणेश, माता लक्ष्मी यांच्या मूर्तीला फुलांचा हार अर्पण करून त्यांना खीर, बत्तासे, फळे, मिठाई इत्यादी अर्पण करा. यानंतर यापैकी एका मंत्राचा कमळाच्या माळेने जप करावा.
ओम श्रीं ह्लीम श्रीं कमले कमलये प्रसीद प्रसीद ओम श्रीं ह्लीम श्रीं महालक्ष्मीय नमः
ओम श्री श्राय नमः, ओम महालक्ष्मीय नमः
दिवाळीचा शुभ काळ: - कार्तिक अमावस्या तिथी सुरू होते: 24 ऑक्टोबर 06:03 वाजता
- कार्तिक अमावस्या तिथी समाप्त होईल: 24 ऑक्टोबर 2022 02:44 वाजता
- अमावस्या निशिता वेळ: 24 ऑक्टोबर 23:39 ते 00:31 मिनिटे
- कार्तिक अमावस्या सिंह राशी : 24 ऑक्टोबर 00:39 ते 02:56 मिनिटे
- दिवाळी 2022 : 24 ऑक्टोबर 2022
- अभिजीत मुहूर्त: 24 ऑक्टोबर सकाळी 11:19 ते दुपारी 12:05 पर्यंत
- विजय मुहूर्त: 24 ऑक्टोबर 01:36 ते 02:21 पर्यंत
दिवाळीतील लक्ष्मीपूजनाची वेळ आणि मुहूर्त: 24 ऑक्टोबर संध्याकाळी 06:53 ते 08:16 पर्यंत
-पूजेचा कालावधी: 1 तास 21 मिनिटे
-प्रदोष काल: 17:43:11 ते 20:16:07
-वृषभ काळ: 18:54:52 ते 20:50:43 पर्यंत
यानंतर आरती करून कुटुंबातील सदस्यांना प्रसाद वाटप करावा. लक्षात ठेवा, मातीपासून बनवलेल्या लक्ष्मी गणेशाची पूजा केली तर मागील वर्षीची लक्ष्मी-गणेशजींची मूर्ती काढून तिचे विसर्जन करा. याशिवाय तुमच्या घरात किंवा दुकानात बुककीपिंग, कॉम्प्युटर इत्यादींची पूजा करा, कारण त्यावर वर्षभर व्यवसाय आणि आर्थिक कामे होतात. तसेच एका ताटात 11 किंवा 21 मातीचे दिवे लावा आणि दिव्याची पूजा केल्यानंतर घराच्या दारात, गच्चीवर आणि इतर ठिकाणी ठेवा.
लक्ष्मीपूजनानंतर घंटा आणि शंख वाजवू नका: आरतीनंतर देवी-देवता विश्रांती घेतात, त्यामुळे शंख आणि घंटा वाजवल्याने त्यांची झोप खंडित होते, असे म्हणतात. म्हणूनच माँ सरस्वती, माँ दुर्गा आणि माँ लक्ष्मी (देवी लक्ष्मी दिवाळी पूजा विधि) यांच्या पूजेमध्ये रात्री घंटा आणि शंख वाजवू नये. घंटा वाजवणे म्हणजे घरातूनच लक्ष्मीला निरोप देणे. त्यामुळे दिवसा त्यांच्या संस्थांमध्ये लक्ष्मी-गणेशाची पूजा केल्यानंतर आरतीच्या वेळी शंख-घंटा वाजवता येतात, मात्र रात्री घरांमध्ये लक्ष्मी-गणेशपूजेच्या वेळी घंटा आणि शंख वाजवू नयेत.
दोन दिवे लावा: दिवाळी पूजेच्या वेळी (दिवाळी पूजा 2022), दोन मोठे दिवे लावा जे रात्रभर जळत राहतील. दिवाळीच्या पूजेत अनेकदा मोठे दिवे लावले जातात. एक मोहरीचे तेल आणि एक तूप. लक्ष्मी आणि गणेशाच्या मूर्तीच्या उजव्या बाजूला तुपाचा दिवा आणि डाव्या बाजूला तेलाचा दिवा ठेवावा. तेलाचा दिवा रात्रभर जळत राहावा इतका मोठा असावा. म्हणजे रात्रभर घरात प्रकाश असावा, जेणेकरून घरात लक्ष्मी देवीचा मार्ग दाखवता येईल. प्राचीन काळी स्त्रिया सकाळी त्याच दिव्यावर रिकामा दिवा ठेवून काजळ काढत असत, जो लहान मुले आणि मोठ्यांना लावला जात असे.