ETV Bharat / bharat

World Press Freedom Day : जागतिक पत्रकार स्वातंत्र्य दिन! वाचा सविस्तर काय आहे महत्व

पत्रकारांच्या स्वातंत्र्याचं महत्व लोकांना पटावे आणि याविषयी जनमानसात जागृती निर्माण व्हावी यासाठी १९९३ साली संयुक्त राष्ट्रसंघाच्या सभेत ३ मे हा दिवस 'जागतिक पत्रकारिता स्वातंत्र्य दिन' म्हणून साजरा करण्याचा निर्णय घेण्यात आला. विविध विचारधारेची वृत्तपत्रं जगभर निघत असतात

World Press Freedom Day
World Press Freedom Day
author img

By

Published : May 3, 2022, 9:17 AM IST

मुंबई - आज जागतिक पत्रकार स्वातंत्र्य दिन. ३ मे रोजी जागतिक पत्रकार स्वातंत्र्य दिन साजरा केला जातो. 1991 मध्ये युनेस्कोच्या सर्वसाधारण परिषदेत याची शिफारस करण्यात आली होती. ( International Federation of Journalists ) त्यानंतर 1993 मध्ये संयुक्त राष्ट्र महासभेने जागतिक पत्रकार स्वातंत्र्य दिन घोषीत केला. तेव्हापासून, दरवर्षी 3 मे रोजी हा दिवस संविधानाचा चौथा स्तंभ असलेल्या वृत्तपत्र स्वातंत्र्याच्या महत्त्वाविषयी जनजागृती करण्यासाठी साजरा केला जातो.


तथापि, भारतात प्रेस कौन्सिलची स्थापना (4 जुलै 1966)रोजी झाली. तेव्हापासून दरवर्षी 16 नोव्हेंबर रोजी राष्ट्रीय पत्रकार दिन आणि 3 मे रोजी जागतिक पत्रकार स्वातंत्र्य दिन साजरा केला जातो. हा दिवस देशाच्या आणि जगातील पत्रकार सहकाऱ्यांच्या कार्याचे कौतुक करण्याचा दिवस आहे. देशाचा खरा विकास हा नागरिकांच्या अभिव्यक्ती आणि अभिव्यक्ती स्वातंत्र्यावर अवलंबून असतो. त्यामुळे जनतेच्या आवाजावर कधीही दबाव आणू नका असा या दिवसाचा अर्थ आहे.

अत्याधुनिक स्पायवेअर प्रोग्राम वापरून पत्रकार आणि मीडिया कर्मचार्‍यांची हेरगिरी करण्याच्या प्रकरणांमध्ये अलिकडच्या वर्षांत जगभरात वाढ झाली आहे. जागतिक पत्रकार स्वातंत्र्य दिनानिमित्त, आंतरराष्ट्रीय पत्रकार महासंघ (IFJ) आणि त्याच्या सर्व संलग्न संघटनांनी जगभरातील सरकारांना आणि आंतरराष्ट्रीय संस्थांना पत्रकारांच्या पाळत ठेवण्यावर बंदी घालणारे आणि पत्रकारांची अभेद्यता ओळखणारे कठोर नियम विकसित करण्यासाठी पत्रकार संघांसोबत एकत्र काम करण्याचे आवाहन केले आहे.

"जगभरातील पत्रकारांचे आणि सरकारांचे सर्वेक्षण करण्यासाठी स्पायवेअरच्या वापराची व्याप्ती आणि व्याप्ती उघड करणारी वाढती रिपोर्टिंग हे उघड करते की पत्रकारांचे पाळत ठेवणे हा प्रेस स्वातंत्र्यासाठी मुख्य आणि सर्वात चिंताजनक धोका आहे. आशिया पॅसिफिक ते लॅटिन अमेरिकेपर्यंत, युरोपियन आणि मध्य पूर्व, सरकारांनी स्वतंत्र पत्रकारांना लक्ष्य करण्यासाठी गुन्हेगारीशी लढण्यासाठी डिझाइन केलेली अत्याधुनिक स्पायवेअर उत्पादने वापरली आहेत असही निवेदनात म्हटले आहे.

IFJ ने म्हटले आहे की या प्रकारच्या स्पायवेअरच्या वापरावर नियमन आणि नियंत्रणाचा अभाव, मूळतः गुन्हेगारी आणि दहशतवादाशी लढा देण्यासाठी डिझाइन केलेले, पत्रकार, राजकारणी, मानवाधिकार वकिल आणि नागरी समाजाच्या नेत्यांच्या विरोधात त्याचा दुर्भावनापूर्ण वापर करण्यास सक्षम करते. पत्रकार आणि मीडिया कर्मचार्‍यांच्या बाबतीत, हे स्पायवेअर पत्रकारांच्या कामाच्या उपकरणांवर हेरगिरी करण्यासाठी मोठ्या प्रमाणावर वापरले गेले आहे, असेही त्यात म्हटले आहे.

हेही वाचा - Akshaya Tritiya 2022 : अक्षय्य तृतीयेच्या मुहूर्तावर सोने बाजारात होणार मोठी उलाढाल!

मुंबई - आज जागतिक पत्रकार स्वातंत्र्य दिन. ३ मे रोजी जागतिक पत्रकार स्वातंत्र्य दिन साजरा केला जातो. 1991 मध्ये युनेस्कोच्या सर्वसाधारण परिषदेत याची शिफारस करण्यात आली होती. ( International Federation of Journalists ) त्यानंतर 1993 मध्ये संयुक्त राष्ट्र महासभेने जागतिक पत्रकार स्वातंत्र्य दिन घोषीत केला. तेव्हापासून, दरवर्षी 3 मे रोजी हा दिवस संविधानाचा चौथा स्तंभ असलेल्या वृत्तपत्र स्वातंत्र्याच्या महत्त्वाविषयी जनजागृती करण्यासाठी साजरा केला जातो.


तथापि, भारतात प्रेस कौन्सिलची स्थापना (4 जुलै 1966)रोजी झाली. तेव्हापासून दरवर्षी 16 नोव्हेंबर रोजी राष्ट्रीय पत्रकार दिन आणि 3 मे रोजी जागतिक पत्रकार स्वातंत्र्य दिन साजरा केला जातो. हा दिवस देशाच्या आणि जगातील पत्रकार सहकाऱ्यांच्या कार्याचे कौतुक करण्याचा दिवस आहे. देशाचा खरा विकास हा नागरिकांच्या अभिव्यक्ती आणि अभिव्यक्ती स्वातंत्र्यावर अवलंबून असतो. त्यामुळे जनतेच्या आवाजावर कधीही दबाव आणू नका असा या दिवसाचा अर्थ आहे.

अत्याधुनिक स्पायवेअर प्रोग्राम वापरून पत्रकार आणि मीडिया कर्मचार्‍यांची हेरगिरी करण्याच्या प्रकरणांमध्ये अलिकडच्या वर्षांत जगभरात वाढ झाली आहे. जागतिक पत्रकार स्वातंत्र्य दिनानिमित्त, आंतरराष्ट्रीय पत्रकार महासंघ (IFJ) आणि त्याच्या सर्व संलग्न संघटनांनी जगभरातील सरकारांना आणि आंतरराष्ट्रीय संस्थांना पत्रकारांच्या पाळत ठेवण्यावर बंदी घालणारे आणि पत्रकारांची अभेद्यता ओळखणारे कठोर नियम विकसित करण्यासाठी पत्रकार संघांसोबत एकत्र काम करण्याचे आवाहन केले आहे.

"जगभरातील पत्रकारांचे आणि सरकारांचे सर्वेक्षण करण्यासाठी स्पायवेअरच्या वापराची व्याप्ती आणि व्याप्ती उघड करणारी वाढती रिपोर्टिंग हे उघड करते की पत्रकारांचे पाळत ठेवणे हा प्रेस स्वातंत्र्यासाठी मुख्य आणि सर्वात चिंताजनक धोका आहे. आशिया पॅसिफिक ते लॅटिन अमेरिकेपर्यंत, युरोपियन आणि मध्य पूर्व, सरकारांनी स्वतंत्र पत्रकारांना लक्ष्य करण्यासाठी गुन्हेगारीशी लढण्यासाठी डिझाइन केलेली अत्याधुनिक स्पायवेअर उत्पादने वापरली आहेत असही निवेदनात म्हटले आहे.

IFJ ने म्हटले आहे की या प्रकारच्या स्पायवेअरच्या वापरावर नियमन आणि नियंत्रणाचा अभाव, मूळतः गुन्हेगारी आणि दहशतवादाशी लढा देण्यासाठी डिझाइन केलेले, पत्रकार, राजकारणी, मानवाधिकार वकिल आणि नागरी समाजाच्या नेत्यांच्या विरोधात त्याचा दुर्भावनापूर्ण वापर करण्यास सक्षम करते. पत्रकार आणि मीडिया कर्मचार्‍यांच्या बाबतीत, हे स्पायवेअर पत्रकारांच्या कामाच्या उपकरणांवर हेरगिरी करण्यासाठी मोठ्या प्रमाणावर वापरले गेले आहे, असेही त्यात म्हटले आहे.

हेही वाचा - Akshaya Tritiya 2022 : अक्षय्य तृतीयेच्या मुहूर्तावर सोने बाजारात होणार मोठी उलाढाल!

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.