मुंबई : पंचांगाच्या माध्यमातून वेळ, तसेच कालखंडाची अचूक गणना केली जाते. मात्र पंचांग हे पाच प्रकारांनी बनलेले असते. पंचांगात नक्षत्र, तिथी, प्राण, योग या पाच प्रकारांचा समावेश होतो. त्यातूनच हिंदू महिन्यांतील सूर्योदय, सूर्यकाळ, राहू काळ, शुभ काळ इत्यादी माहिती मिळते. याबाबत ज्योतिषी शिवकुमार शर्मा यांनी आजच्या पंचांगाबाबत माहिती दिली आहे. जाणुन घेऊयात.
- आज दिनांक शनिवार : 18-03-2023
- हंगाम: वसंत ऋतु
- आजची तिथी : फाल्गुन कृष्ण एकादशी
- आजचे नक्षत्र : श्रावण
- आजचा अमृतकाळ : ०६:४२ ते ८:१३
- आजचा राहूकाळ : ०९:४३ ते ११:१४
- सूर्योदय :०६:४२:०० सकाळी
- सुर्यास्त :०६:४६:०० सायंकळ
पंचांगात महत्त्वाची तिथी : पंचांगात सर्वात महत्त्वाची गोष्ट म्हणजे पंचांगाच्या स्थानाला महत्त्व दिले जाते. पण त्यासाठी तिथीची माहिती जाणून घेणे गरजेचे आहे. तिथी म्हणजे ज्या वेळेस चंद्र रेषा सूर्य रेषेच्या 12 अंशवर सरकते त्याला तिथी म्हणतात. ज्योतिषी शिवकुमार शर्मा सांगतात की, एका महिन्यात जवळपास तीस तीथी असतात. त्यांच्या मते शुक्ल पक्षाच्या शेवटच्या दिवसाला पौर्णिमा म्हणतात. पंडित शिवकुमार शर्मा यांनीही कृष्ण पक्षाच्या शेवटच्या तिथीला अमावस्या म्हणतात असे स्पष्ट केले आहे. या खजूरांच्या नावात प्रतिपदा प्रथम येते. त्यानंतर द्वितीया आणि तृतीया क्रमाने येतात. पंडित शिवकुमार शर्मा यांनी हेही स्पष्ट केले की हाच क्रम चतुर्थी, पंचमी, षष्ठी, सप्तमी, अष्टमी, नवमी, दशमी, एकादशी, द्वादशी, त्रयोदशी, चतुर्दशी, अमावस्या, पौर्णिमा आहे.
नक्षत्रही महत्त्वाचे : आकाशातील ताऱ्यांच्या समूहाला नक्षत्र म्हणतात, अशी माहिती ज्योतिषी पंडित शिवकुमार शर्मा यांनी दिली आहे. पंडित शिवकुमार शर्मा यांनी या नक्षत्रांमध्ये २७ नक्षत्रे असून या नक्षत्रांमध्ये नऊ ग्रह असल्याचे स्पष्ट केले आहे.
आठवडे : आठवड्यात सात दिवस असल्याने त्याच्या चक्राला आठवडा म्हणतात. आठवड्याच्या पहिल्या दिवसाला सोमवार, दुसऱ्या दिवसाला मंगळवार म्हणतात. त्यानंतर क्रमाने बुधवार, गुरुवार, शुक्रवार, शनिवार, रविवार असे सात दिवस आहेत. पंडित शिवकुमार शर्मा यांनीही आठवडाभरात सात ग्रहांना गृहाची नावे दिल्याचे स्पष्ट केले आहे.
