नवी दिल्ली : आयईडी म्हणजे इम्प्रोव्हाइज्ड एक्सप्लोझिव्ह डिव्हाईस. हा एक प्रकारचा बॉम्ब आहे. जेव्हा जेव्हा त्याचा स्फोट होतो तेव्हा मोठ्या प्रमाणात नुकसान होते, घटनास्थळी आगदेखील लागते. साधारणपणे माओवादी किंवा नक्षलवादी किंवा दहशतवादी ते तिथे ठेवतात, जिथे एकतर सैनिक जात असतात किंवा त्यांना लक्ष्य करायचे असते. म्हणजेच त्यांचे वाहन या आयईडीवरून जाताच त्याचा स्फोट होईल. आजकाल यासाठी रिमोटचाही वापर केला जात आहे.
स्फोटाचे हे तंत्र प्राणघातक : आयईडी तंत्रज्ञानाच्या मदतीने तुम्ही मैल दूर बसूनही स्फोट करू शकता. स्फोटाचे हे तंत्र इतके प्राणघातक आहे की, ज्यावर हल्ला होतो तो आपला जीव गमावतो आणि हल्लेखोर पूर्णपणे सुरक्षित राहतो. दहशतवादी संघटनांनी नक्षलवाद्यांपूर्वी अनेकदा त्याचा वापर केला आहे. आणि आता नक्षलवादीही याच तंत्राने हल्ले करत आहेत. आयईडी तंत्रज्ञानामध्ये वेळेला खूप महत्त्व आहे. यामध्ये सामान्यतः नायट्रेट, चारकोल, पोटॅशियम, ऑरगॅनिक सल्फाइड यासारख्या पदार्थांचा वापर केला जातो आणि तो सहज मिळवता येतो. आजकाल जिलेटिनच्या काड्याही वापरल्या जातात. या काठीच्या साहाय्याने खाणकामाची कामे केली जातात.
तुम्ही दूर बसून आयईडी ऑपरेट करू शकता : याचा अर्थ तुम्ही ते दूरस्थपणे नियंत्रित करू शकता. यामध्ये इन्फ्रारेडचाही वापर केला आहे. कधीकधी ते ट्रिप वायरच्या मदतीने देखील ऑपरेट केले जाऊ शकते. जेव्हा नक्षलवादी स्फोटके तयार करतात, तेव्हा ते डब्यात ठेवतात. यामध्ये तो वायर आणि इनिशिएटरला बसवतो. यानंतर बॅटरीच्या मदतीने पॉवर दिली जाते. जेव्हा जेव्हा उच्चस्तरीय स्फोट घडवून आणले जातात, तेव्हा नक्षलवादी तेथे टायमर वापरतात. हे एका विशेष डिटोनेटरला जोडलेले आहे. या डिटोनेटरमध्ये घड्याळ बसते. म्हणजेच, आपण इच्छित असल्यास, आपण ते कधीही विस्फोट करू शकता. जर वेळ योग्य नसेल तर त्याचे विपरीत परिणाम देखील होऊ शकतात.
हेही वाचा : How Naxal Problem Be Solved : नक्षलवादापासून कशी मिळू शकते सुटका; नक्षल तज्ज्ञांनी सांगितला हा मार्ग
