हैदराबाद - कर्करोगाच्या उपचारादरम्यान गंभीर दुष्परिणाम होतात. त्याचा परिणाम आयुष्यभर राहतो. केमोथेरपी ट्यूमरवर तसेच निरोगी पेशींवर दुष्परिणाम ( side effects during cancer treatment ) होतात. इम्युनोथेरपी ही रोगप्रतिकारक शक्तीला कर्करोगाच्या पेशी शोधण्यासाठी आणि त्यांच्यावर हल्ला करण्यासाठी उत्तेजित करते. त्यामुळे दुष्परिणामांचा धोका असतो. यावर संशोधकांनी उपाय शोधून ( Immunotherapy for immune system ) काढला आहे.
जगभरातील शास्त्रज्ञ केमोथेरपी आणि इम्युनोथेरपीचे दुष्परिणाम कमी करण्याची शक्यता ( reducing the side effects of chemotherapy ) शोधत आहेत. अमेरिकेतील शिकागो विद्यापीठातील संशोधकांना कर्करोगावरील औषधांना मास्क करणारे तंत्र सापडले ( masked technology in cancer treatment ) आहे. मास्क केलेले तंत्रज्ञान अशा प्रकारे डिझाइन केले आहे की औषध केवळ शरीरात असलेल्या कर्करोगाच्या पेशींना लक्ष्य करते. त्यामुळे निरोपी पेशी या दुष्परिणामांपासून ( cytokines activate T cells ) वाचू शकतात.
दीर्घकाळ संशोधन सुरू - मानवी शरीरात रोगप्रतिकारक शक्ती जन्मत: येते. या प्रणालीमध्ये साइटोकाइन्स नावाची प्रथिने रोगांविरुद्ध सक्रिय राहतात. जेव्हा कर्करोगाच्या पेशी हल्ला करतात तेव्हा साइटोकिन्स टी-पेशी सक्रिय करतात. सायटोकाइन्स प्रथिने कर्करोगाच्या उपचारात प्रभावी ठरू शकतात, असा संशोधकांचा विश्वास आहे. साइटोकिन्स प्रथिने ट्यूमर काढून टाकण्यासाठी रोगप्रतिकारक शक्तीला प्रशिक्षण देऊ शकतात. माहितीनुसार, सायटोकाइन इंटरल्यूकिन (IL-12) 30 वर्षांपूर्वी शोधण्यात आले होते. परंतु कर्करोगाच्या उपचारासाठी एफडीएने त्याला मान्यता दिली नव्हती. कारण, त्या उपचारामधून यकृताला इजा होण्याची भीती होती. रोगप्रतिकारक पेशी मोठ्या प्रमाणात उती तयार करतात. त्यामुळे शरीराला हानी पोहोचते. शरीरावर गंभीर दुष्परिणाम होतात. निरोगी ऊतींना हानी न पोहोचवता कर्करोगाच्या पेशींशी लढण्यासाठी IL12 पुन्हा प्रोग्राम केले जाऊ शकते का, यावर दीर्घकाळ संशोधन सुरू आहे.
निरोगी पेशींच्या सुरक्षेसाठी मास्क तंत्रज्ञान - कर्करोगाच्या पेशी आणि निरोगी पेशींमध्ये लक्षणीय फरक आहे. कर्करोगाच्या पेशी खूप वेगाने वाढतात. या पेशी विशिष्ट एंजाइम तयार करतात. हे एन्झाइम कर्करोगाच्या पेशींना आसपासच्या निरोगी पेशींमध्ये प्रवेश करण्यास मदत करतात. अशा प्रकारे ते हळूहळू संपूर्ण शरीर व्यापतात. दुसरीकडे, निरोगी पेशी अतिशय मंद गतीने वाढतात. या पेशी फारच कमी एन्झाइम तयार करतात. अमेरिकन संशोधकांनी IL12 ची सुरक्षित आवृत्ती विकसित करण्यासाठी कर्करोगाच्या पेशी आणि निरोगी पेशींसाठी एंजाइम तयार करण्यावर काम केले आहे.
मजबूत रोगप्रतिकारक शक्तीला चालना-साधारणपणे, IL12 प्रथिने स्वतःला रोगप्रतिकारक पेशींशी बांधून घेतात. त्यानंतर त्यांना सक्रिय करतात. संशोधक या रिसेप्टर बाइंडिंग साइटला टोपीने झाकतात. ट्यूमर पेशींच्या जवळ आल्यानंतर आणि संबंधित एंजाइम शोधल्यानंतरच टोपी काढून टाकली जाते. हे IL12 प्रथिने सक्रिय करते. ट्यूमरवर हल्ला करण्यासाठी जवळच्या टी-पेशींना उत्तेजित करते. स्तन कर्करोगाच्या रुग्णांकडून गोळा केलेल्या ट्यूमर आणि निरोगी ऊतींवर मुखवटा मास्क IL-12 साइटोकाइन्सचा वापर करण्यात आला. मग चाचणीत असे आले की ट्यूमर पेशी मास्क काढू शकतात. उंदरांवर चाचणी केली असता असे आढळून आले की मुखवटा घातलेल्या IL-12 मुळे प्राण्याच्या यकृताला कोणतेही नुकसान झाले नाही. त्यानंतर शास्त्रज्ञांनी असा निष्कर्ष काढला की मास्क घातलेले IL-12 प्रथिने निरोगी अवयवांवर आक्रमण न करता ट्यूमरला लक्ष्य करू शकते. त्यामधून मजबूत रोगप्रतिकारक शक्तीला चालना देऊ शकते.
मास्क केलेल्या IL-2 चा यशाचा दर 100 टक्के - स्तनाच्या कर्करोगाच्या स्क्रिनिंग मॉडेल्सने हे दाखवून दिले आहे की मास्क घातलेल्या तंत्रज्ञानाने 90 टक्के रुग्ण बरे होतात. तर सामान्यतः वापरले जाणारे इम्युनोथेरपी केवळ 10 टक्के प्रकरणांवर उपचार करते. इम्युनोथेरपीला चेकपॉईंट इनहिबिटर म्हणतात. कोलन कॅन्सर मॉडेलमध्ये मास्क केलेल्या IL-2 चा यशाचा दर 100 टक्के आहे. आता शास्त्रज्ञ क्लिनिकल चाचण्यांची तयारी करत आहेत. कर्करोगाच्या रुग्णांमध्ये मुखवटा घातलेल्या IL-2 च्या परिणामांचा अभ्यास करत आहेत.
हेही वाचा-Hijab issue : हिजाब घालणाऱ्या 24 विद्यार्थीनी एक आठवड्यासाठी महाविद्यालयातून निलंबित
हेही वाचा-कर्जाच्या परतफेडीसाठी मुलीचा छळ; अर्थमंत्री सीतारामन यांनी प्रकरणात घातले लक्ष
