शिमला : शिव शंकर, शंभू, महेश, शिव तुम्ही त्याला अनेक नावांनी हाक मारू शकता. तो देवांचा देव महादेव. भूतांचा नाथ भूतनाथही आहे, तो नीलकंठही आहे आणि भोलेनाथही आहे. त्या महादेवांच्या पूजेचा सर्वात मोठा दिवस महाशिवरात्री ( Mahashivratri festival on 1st March ) आहे. या दिवशी महादेवाचा प्रत्येक भक्त उपवास आणि शिवालयात जाऊन प्रार्थना करत असतो.
महाशिवरात्री मुहूर्त ( Muhurta of Mahashivratri ) - हिमाचलच्या कांगडा जिल्ह्यातील पंडित सुभाष शर्मा हे सांगतात की, यावेळी महाशिवरात्री १ मार्च रोजी आहे. महाशिवरात्रीच्या दिवशी भगवान शिवाच्या उपासनेसाठी निशिता काल मुहूर्त मध्यरात्री 12:08 ते 12:58 पर्यंत असेल. महाशिवरात्रीच्या दिवसाचा शुभ मुहूर्त दुपारी १२:१० ते १२:५७ पर्यंत आहे. यादरम्यान भगवान शंकराची पूजा केल्याने मनोकामना पूर्ण होतील. यंदाची महाशिवरात्री शिवयोगात आहे.
शिवयोगात महाशिवरात्री - यावेळी महाशिवरात्री शिवयोगात आहे. 01 मार्च रोजी शिवयोग दिवसा 11:18 पासून सुरू होईल आणि दिवसभर राहील. २ मार्चला सकाळी ८.२१ पर्यंत शिवयोग राहील. शिवयोगाला तंत्र किंवा वामयोग असेही म्हणतात. धारणा, ध्यान आणि समाधी म्हणजेच योगाचे शेवटचे तीन अंग अधिक प्रचलित होते. शिव म्हणतात, 'माणूस हा प्राणी आहे', प्राणीत्व समजून घेणे ही योग आणि तंत्राची सुरुवात मानली जाते. मोक्षाचे तीन मार्ग सांगितलेले आहेत, जागरूकता, सराव आणि समर्पण.
महाशिवरात्रीच्या पूजेचा मुहूर्त - कृष्ण पक्षातील चतुर्दशीची तिथी 1 मार्च रोजी पहाटे 3:16 वाजता सुरू होईल आणि रात्री उशिरापर्यंत चालेल. महाशिवरात्रीच्या दिवशी दिवसभर पूजेसाठी मुहूर्त असला तरी रात्री प्रहारच्या पूजेसाठी महाशिवरात्रीचा मुहूर्त १ मार्च मध्यरात्री १२:०८ ते १२:५८ असा असेल. यावेळी महाशिवरात्रीच्या पारणाची वेळ २ मार्च रोजी सकाळी ६.४५ पर्यंत असेल. म्हणजेच जे शिवरात्रीचे व्रत आणि जागरण करतात ते या वेळेनंतर भोजन करू शकतात. त्याचप्रमाणे महाशिवरात्रीच्या दिवसाचा शुभ मुहूर्त दुपारी १२:१० ते १२:५७ असा आहे.
पूजा साहित्य - शिवपूजनाच्या वेळी बेलपत्र, भांग, धतुरा, पांढरे चंदन, मदार फूल, पांढरी फुले, गंगाजल, गाईचे दूध, हंगामी फळे इत्यादी ठेवावेत आणि भोलेनाथाची विधिवत पूजा करावी. महाशिवरात्रीचे व्रत केल्याने सर्व मनोकामना पूर्ण होतात, संकटे दूर होतात. शंकराच्या कृपेने आरोग्य प्राप्त होते, सुख आणि सौभाग्य वाढते.
महाशिवरात्रीशी संबंधित पौराणिक कथा -
महाशिवरात्रीशी संबंधित अनेक पौराणिक कथा आहेत. शिवाचा लिंग अवतार कसा झाला - धार्मिक ग्रंथानुसार फाल्गुन महिन्यातील कृष्ण पक्षातील चतुर्दशीला भगवान शिवाने आपल्या भक्तांना शिवलिंगाच्या रूपात दर्शन दिले. एका पौराणिक कथेनुसार, जेव्हा सृष्टीची सुरुवात झाली तेव्हा ब्रह्मा आणि भगवान विष्णू यांच्यात त्यांच्या श्रेष्ठतेवरून वाद झाला. कोट्यवधी सूर्यांच्या तेजासाठी एक मोठा अग्निस्तंभ प्रकट झाला तेव्हा दोघांमध्ये वाद सुरू होता. हे पाहून दोघांनाही धक्काच बसला. या अग्निस्तंभातून भगवान शंकर प्रथमच शिवलिंगाच्या रूपात प्रकट झाले. शिवपुराणानुसार, शिवाच्या निराकार स्वरूपाचे प्रतीक असलेले 'लिंग', या पवित्र तिथीच्या महात्म्यात प्रकट झाले आणि ब्रह्मा आणि विष्णू यांनी प्रथम त्याची पूजा केली. त्यामुळे ही तिथी 'शिवरात्री' म्हणून प्रसिद्ध झाली.
शिव-पार्वतीचा विवाह - असे मानले जाते की, या दिवशी माता पार्वती आणि शिव यांचा विवाह झाला होता. शिवरात्रीला भगवान भोलेनाथांचा विवाह म्हणूनही साजरी केली जाते. यामुळेच अनेक शिवालयांमध्ये शिवभक्त शिवाची मिरवणूक काढतात. ज्यामध्ये अनेक झलक आहेत. शिव-शक्ती- महाशिवरात्रीच्या भेटीची रात्र महत्त्वाची आहे कारण ती शिव आणि शक्तीच्या मिलनाची रात्र मानली जाते. अध्यात्मिकदृष्ट्या तिचे वर्णन निसर्ग आणि मनुष्याच्या मिलनाची रात्र असे केले जाते. या दिवशी शिवभक्त उपवास ठेवतात आणि आपल्या प्रिय व्यक्तीचा आशीर्वाद घेतात. मंदिरांमध्ये दिवसभर शिवलिंगाचा जलाभिषेक होतो.
शिवरात्री आणि महाशिवरात्री यातील फरक - शिवरात्री आणि महाशिवरात्रीत फरक आहे. शिवरात्री दर महिन्याला येते, तर महाशिवरात्री वर्षातून एकदा येते. शिवरात्री दर महिन्याच्या कृष्ण पक्षातील चतुर्दशी तिथीला येते आणि महाशिवरात्री हा सण फाल्गुन महिन्याच्या कृष्ण पक्षातील चतुर्दशीला येतो. वर्षात 12 शिवरात्री येतात. या दिवशी भगवान भोलेनाथाची पूजा केली जाते. असे मानले जाते की भगवान शंकराची पूजा केल्याने भक्ताची प्रत्येक इच्छा लवकर पूर्ण होते.
हेही वाचा - 28 February Love Horoscope : आजच्या भाग्यशाली राशी, या 5 राशींच्या लव्ह बर्ड्सना एकत्र फिरण्याची संधी
