आपल्या देशात 'महाशिवरात्री'चा शुभ सण गौरी-शंकर यांचा विवाहसोहळा म्हणून साजरा केला जातो. हा दिवस अतिशय शुभ आणि पवित्र मानल्या जातो. या दिवशी भगवान शंकराची विशेष पूजा आणि उपासनेसोबतच त्यांच्या विवाहाचे आयोजन केले जाते. या दिवशी लोक उपवास ठेवतात आणि दिवसभर धार्मिक विधी करतात. आपल्या हिंदू दिनदर्शिकेनुसार, फाल्गुन महिन्यातील कृष्ण पक्षातील चतुर्दशी तिथीला महाशिवरात्रीचा शुभ सण साजरा केला जातो.
महाशिवरात्री महत्व : महाशिवरात्रीच्या दिवशी भगवान भोलेनाथ पृथ्वीवर उपस्थित असलेल्या सर्व शिवलिंगांमध्ये वास करतात आणि पूजा-अर्चा केल्याने प्रसन्न होतात. हिंदू धर्मात ब्रह्मा, विष्णू आणि महेश या त्रिमूर्तीचा विशेष उल्लेख आहे. या विश्वाची निर्मिती, संचालन आणि विनाश यासाठी या तिघांना जबाबदार मानले जाते. भगवान ब्रह्मदेवाला निर्माता म्हणून, भगवान विष्णूला रक्षक म्हणून आणि भोलेनाथ शंकराला विनाशाचे प्रतीक म्हणून पूजले जाते. महाशिवरात्रीचा सण भोलेनाथांशी संबंधित असून; या दिवशी भगवान शंकराचा विवाह माता पार्वतीशी झाला होता, म्हणूनच याला 'महाशिवरात्री' म्हणतात. या वेळी महाशिवरात्रीचा उत्सव शनिवार, 18 फेब्रुवारी 2023 रोजी साजरा केला जाणार आहे. आणि याच दिवशी महाशिवरात्रीला येत असलेल्या अनेक विशेष योगांमुळे हा सण खास बनला आहे. महत्वाचे म्हणजे अनेक वर्षांनी हा शुभ योगायोग घडत आहे.
३० वर्षांनंतर सर्वार्थ सिद्धी योग फलदायी : यावेळी महाशिवरात्रीला अतिशय शुभ आणि फलदायी सर्वार्थ सिद्धी योग तयार होत आहे. त्याबद्दल असे मानले जाते की, या शुभ योगात धार्मिक कार्य केल्याने अनेक पटींनी अधिक फळ मिळते आणि मनातील इच्छा पूर्ण होतात. पंडीतजींच्या मते हा योगायोग सुमारे 30 वर्षांनंतर महाशिवरात्रीला घडत आहे. या शुभ योगायोगामुळे अनेक ठिकाणी विशेष धार्मिक विधींचे आयोजन करण्यात येणार आहे. हा योग 18 फेब्रुवारीला संध्याकाळी 04.12 ते 06.03 पर्यंत असेल. या वर्षी महाशिवरात्रीला न्यायाची देवता शनी कुंभ राशीत विराजमान होणार आहे.
यंदा आहे विशेष योग : यावेळी, महाशिवरात्री, 18 फेब्रुवारी 2023 रोजी शनिवारीच शनि प्रदोष व्रत आणि मासिक शिवरात्रीही साजरी केली जात आहे. प्रदोष व्रताच्या दिवशीही भगवान शिव आणि माता पार्वतीची पूजा केली जाते. प्रदोष व्रत महिन्यातून दोनदा पाळले जाते. 2023 मध्ये महाशिवरात्रीला शनि प्रदोषाचा योगायोग होणार आहे. धार्मिक पंचांगानुसार फाल्गुन महिन्यातील कृष्ण पक्षातील चतुर्दशी तिथी शनिवार, १८ फेब्रुवारी रोजी रात्री ८ वाजता असेल. त्यामुळे 18 फेब्रुवारीला शनि प्रदोष व्रतही पाळले जाणार आहे. हिंदू दिनदर्शिकेनुसार, फाल्गुन महिन्यातील कृष्ण पक्षातील चतुर्दशी तिथीला महाशिवरात्री हा सण साजरा केला जातो. महाशिवरात्रीची चतुर्दशी तारीख 18 फेब्रुवारी 2023 रोजी रात्री 08:02 वाजता सुरू होईल आणि 19 फेब्रुवारी 2023 रोजी दुपारी 04:18 वाजता समाप्त होईल. निशिता काळात महाशिवरात्रीची पूजा केली जाते.
महाशिवरात्री पूजा विधि : सकाळी लवकर उठून आंघोळ करून स्वच्छ वस्त्र परिधान करून देवासमोर हात जोडून महाशिवरात्री व्रताची प्रतिज्ञा घ्यावी. यानंतर शिवमंदिरात जाऊन शिवलिंगाला अभिषेक करा, पूजा करा. जर तुम्ही घरी पूजा करत असाल तर नियमानुसार शुभ मुहूर्तावर पूजा करा. घरी देखील देवघर स्वच्छ करावे. ते स्थान गंगाजलाने पावन करावे. मातीच्या भांड्यात पाणी किंवा दूध भरून त्यावर बेलपत्र, आक-धतुरा, तांदूळ इत्यादी टाकून ते शिवलिंगाला अर्पण करावे. जवळपास शिवमंदिर नसेल तर घरात मातीचे शिवलिंग बनवून पूजा करावी.
महामृत्युंजय मंत्राचा पाठ : फळे आणि मिठाईचा नैवेद्य घ्यावा. या दिवशी शिवपुराण आणि महामृत्युंजय मंत्राचा पाठ किंवा शिव ओम नमः शिवाय या पाच अक्षरी मंत्राचा जप करावा. यासोबतच महाशिवरात्रीच्या दिवशी रात्रपाळीचाही नियम आहे. पूजेनंतर प्रसादाचे वाटप करावे. महाशिवरात्रीच्या दिवशी पूर्ण भक्तीभावाने केलेली प्रार्थना नक्कीच मान्य होते. म्हणूनच या दिवशी भगवान भोलेनाथ यांची पूजा नियमानुसार केली पाहिजे. शास्त्रीय नियम व नियमांनुसार शिवरात्रीची पूजा 'निशीथ काल'मध्ये करणे उत्तम. मात्र, भाविक त्यांच्या सोयीनुसार रात्रीच्या चारपैकी कोणत्याही वेळी ही पूजा करू शकतात.
