उज्जैन: आपल्या देशातील बारा ज्योतिर्लिंगांपैकी एक असलेले महाकालेश्वराचे मंदिर मध्य प्रदेशातील उज्जैन येथे आहे. महाशिवरात्रीचा उत्सव येथे विशेष साजरा केला जातो. येथे महाशिवरात्री हा सण 'शिव नवरात्री' म्हणून साजरा केला जातो. सध्या उज्जैनमध्ये याची तयारी जोरात सुरू आहे.
पंचमीपासून उत्सव: हा उत्सव उज्जैनमध्ये 10 फेब्रुवारी ते 19 फेब्रुवारी 2023 पर्यंत सुरू राहणार आहे. हिंदू कॅलेंडरनुसार, फाल्गुन महिन्याच्या कृष्ण पक्षाच्या पंचमी तिथीपासून म्हणजेच 10 फेब्रुवारीपासून शिव नवरात्रीची पूजा करण्याची प्रक्रिया सुरू होईल. त्यामुळे महाकाल मंदिरातील पूजा आणि आरतीच्या वेळेत बदल करण्यात येत आहेत. मंदिराच्या अधिकृत पुजाऱ्याकडून मिळालेल्या माहितीनुसार, शिव नवरात्रीच्या महाउत्सवाची सुरुवात एकादशी रुद्राभिषेकाने परिसराच्या आचार्यांच्या नेतृत्वाखाली होणार असून; ती १९ फेब्रुवारीपर्यंत चालणार आहे. यादरम्यान महाकालेश्वर आपल्या भक्तांना 9 वेगवेगळ्या रूपात दर्शन देणार आहेत.
गर्भगृह बदल : शिव नवरात्रीच्या महाउत्सवामुळे सकाळपासून प्रत्येक दिवसाची विशेष पूजाअर्चा असल्याने गर्भगृहाचा प्रवेश दुपारी ४ वाजेपर्यंत सामान्य भाविकांसाठी बंद राहणार आहे. अभ्यागतांना दुपारी ४ नंतर गर्भगृहाचे दर्शन घेता येणार आहे. यानंतर 9 वाजेपर्यंत गर्भगृहाचे दर्शन घेऊन, महाकालचे दर्शन होईल.
आरती, पूजेच्या वेळेत बदल : शिव नवरात्रीच्या महाउत्सवामुळे दररोज सकाळी 10:30 वाजता होणारी भोग आरती दुपारी 2 वाजता होणार आहे. तर सायंकाळची पूजा ५ ऐवजी दुपारी ३ वाजता होणार आहे. यानंतर रात्री महानिषा काळात विविध प्रकारे भगवान महाकालची पूजा करण्याची तयारी सुरू आहे.
हे 9 दिवसांचे 9 रूप आहेत : 10 फेब्रुवारी 2023: चंद्रमोलेश्वर शृंगार, 11 फेब्रुवारी 2023: शेषनाथ शृंगार, 12 फेब्रुवारी 2023: ओव्हरकास्ट मेकअप, 13 फेब्रुवारी 2023: छबिना शृंगार, 14 फेब्रुवारी 2023: होळकर शृंगार, १५ फेब्रुवारी २०२३: मनमहेश शृंगार, 16 फेब्रुवारी 2023: उमा महेश शृंगार, 17 फेब्रुवारी 2023: शिव तांडव शृंगार, 18 फेब्रुवारी 2023: वराच्या रूपात दर्शन शृंगार .
वराच्या रूपात दर्शन : नवव्या आणि शेवटच्या दिवशी भोलेनाथ आपल्या भक्तांना वराच्या रूपात दर्शन देतील. यासोबतच बाबा महाकालाला सप्तधानाच्या रुपात सजवून फळे व फुलांनी बनवलेला सेहरा सजवला जातो. यासोबतच त्यांना सोन्याचे दागिनेही घालतात. यानंतर दुपारी भस्म आरती होईल. शिव नवरात्रीच्या महान उत्सवात लाखो भाविक बाबांच्या दर्शनासाठी येतात असा मंदिर व्यवस्थापनाचा दावा आहे. त्यासाठी अन्य व्यवस्थाही करण्यात येत आहे.
