नवी दिल्ली : जगातील सर्वात भीषण औद्योगिक आपत्ती मानल्या जाणाऱ्या भोपाळ वायू दुर्घटनेत हजारो लोकांना आपला जीव गमवावा लागला. मध्य प्रदेशातील भोपाळ येथील युनियन कार्बाइड इंडिया लिमिटेडच्या कीटकनाशक प्लांटमध्ये 2-3 डिसेंबर 1984 च्या मध्यरात्री हा अपघात झाला. 500,000 हून अधिक लोक मिथाइल आयसोसायनेट (MIC) वायू आणि इतर रसायनांच्या संपर्कात आले होते. या घटनेत लहान मुलांसह सुमारे चार हजार लोकांचा मृत्यू झाला होता. पण ही घटना काही शेवटची घटना नव्हती. यानंतरही देशात गॅसशी संबंधित अनेक छोट्या-मोठ्या घटना घडल्या आणि घडतच आहेत.
2020 विशाखापट्टणम गॅस गळती : विशाखापट्टणम गॅस गळती, ज्याला विझाग गॅस गळती म्हणूनही ओळखले जाते, हा एक औद्योगिक अपघात होता जो आंध्र प्रदेशातील विशाखापट्टणम येथील आरआर वेंकटपुरम गावातील LG पॉलिमर्स केमिकल प्लांटमध्ये झाला होता. 7 मे 2020 च्या सकाळी, धोकादायक वायू सुमारे 3 किमी (1.86 मैल) त्रिज्येमध्ये पसरला, ज्यामुळे जवळपासचे भाग आणि गावे प्रभावित झाली. नॅशनल डिझास्टर रिस्पॉन्स फोर्स (NDRF) च्या मते, मृतांची संख्या 11 होती आणि गॅसच्या संपर्कात आल्यानंतर 1,000 हून अधिक लोक आजारी पडले.
2018 भिलाई स्टील प्लांट स्फोट : सरकारी मालकीच्या सेलच्या भिलाई स्टील प्लांटमध्ये झालेल्या स्फोटात नऊ लोक ठार आणि 14 जखमी झाले. SAIL ने एका निवेदनात म्हटले आहे की कोक ओव्हन बॅटरी कॉम्प्लेक्स क्रमांक 11 च्या गॅस पाइपलाइनला नियोजित देखभाल कामाच्या दरम्यान आग लागल्याने हा स्फोट झाला. डीएनए चाचणीनेच मृतदेहांची ओळख पटू शकली. या अपघातात सर्व नऊ जणांचा जागीच मृत्यू झाला होता.
2017 दिल्ली गॅस गळती : तुघलकाबाद डेपोच्या सीमाशुल्क क्षेत्रातील दोन शाळांजवळील कंटेनर डेपोमध्ये रासायनिक गळतीमुळे पसरलेल्या विषारी धुरामुळे सुमारे 470 शाळकरी मुलांना रुग्णालयात दाखल करण्यात आले. विद्यार्थ्यांनी डोळ्यात जळजळ, धाप लागणे, मळमळ आणि तीव्र डोकेदुखीच्या तक्रारी केल्या.
2014 गेल पाइपलाइनचा स्फोट : 27 जून 2014 रोजी, आंध्र प्रदेशातील पूर्व गोदावरी जिल्ह्यातील नागराम येथे गॅस अथॉरिटी ऑफ इंडिया लिमिटेड (GAIL) द्वारे देखरेख केलेल्या भूमिगत गॅस पाइपलाइनमध्ये झालेल्या स्फोटानंतर मोठी आग लागली. या घटनेत 15 जणांचा मृत्यू झाला, तर 40 हून अधिक लोक जखमी झाले. ज्या गावात हा अपघात झाला त्या गावातील लोकांनी सांगितले, की त्यांनी गॅस गळतीबद्दल गेलच्या अधिकार्‍यांकडे तक्रार केली होती. परंतु, ते जोडण्यासाठी कोणतीही कारवाई केली गेली नाही. स्फोटाचा आघात इतका भीषण होता की त्यामुळे जमिनीवर एक मोठे खड्डे पडले आणि आग वेगाने पसरली. त्यामध्ये घरे, नारळाची झाडे आणि वाहने मोठ्या परिसरात पसरली. किमान 20 खाचांची घरे जळून खाक झाली.
2014 भिलाई स्टील प्लांट गॅस गळती : छत्तीसगडच्या दुर्ग जिल्ह्यातील भिलाई स्टील प्लांटमध्ये जून 2014 मध्ये झालेल्या दुसर्‍या एका घटनेत, पाण्याच्या पंप हाऊसमध्ये मिथेन गॅस पाईपलाईन लीक झाल्याने 6 लोक ठार झाले आणि 40 हून अधिक जखमी झाले. सहा मृतांमध्ये दोन उपव्यवस्थापकांसह सरकारी मालकीच्या सेलद्वारे संचालित प्लांटचे कर्मचारी होते.
विशाखापट्टणम HPCL रिफायनरी स्फोट (2013) : 23 ऑगस्ट 2013 रोजी, विशाखापट्टणम येथील HPCL रिफायनरीचा कुलिंग टॉवर कोसळल्याने 23 लोक ठार झाले होते. पाईपलाईनमध्ये हायड्रोकार्बन मोठ्या प्रमाणावर जमा झाल्यानंतर वेल्डिंगच्या ठिणग्यांमुळे झालेल्या स्फोटामुळे ही दुर्घटना झाली.
हेही वाचा : Lakshmanrao Inamdar: कोण आहेत लक्ष्मण राव इनामदार? ज्यांना पंतप्रधान नरेंद्र मोदी गुरू मानतात...
