भोपाळ : कठीण परिस्थितीतही घराची काळजी घेणाऱ्या वृद्धांसाठी दरवर्षी 01 ऑक्टोबर रोजी आंतरराष्ट्रीय वृद्ध दिवस साजरा ( International Day of Older Persons ) केला जातो. ज्येष्ठांसोबत होणारी गैरवर्तणूक थांबवणे, त्यांच्या आरोग्याची काळजी घेणे, समाज आणि कुटुंबातील ज्येष्ठ नागरिकांचे महत्त्व लोकांना कळावे यासाठी हा उत्सव साजरा करण्यामागचा उद्देश आहे. म्हणून, आयुष्याच्या शेवटच्या दिवसात, वृद्धांना कुटुंबापासून वेगळे करू नका, परंतु त्यांची काळजी घ्या, ( Respect and care for senior citizens ) कारण त्यांच्याशिवाय तुमचे घर ओसाड आहे. संयुक्त राष्ट्र महासभेने ( United Nations General Assembly ) 14 डिसेंबर 1990 रोजी 1 ऑक्टोबर हा आंतरराष्ट्रीय वृद्ध दिवस म्हणून नियुक्त केला. तत्पूर्वी, व्हिएन्ना इंटरनॅशनल प्लॅन ऑफ अॅक्शन ऑन एजिंगवर एक पुढाकार घेण्यात आला होता, जो 1982 मध्ये जागतिक सभेने स्वीकारला होता आणि त्याच वर्षी त्याला संयुक्त राष्ट्रांच्या आमसभेचा पाठिंबाही मिळाला होता.
आंतरराष्ट्रीय वृद्ध व्यक्ती दिनाविषयी काही तथ्यः यावर्षी 2022 मध्ये 32 वा आंतरराष्ट्रीय वृद्ध दिवस साजरा केला जात आहे. 2022 विहंगावलोकन निरोगी वृद्धत्वाच्या दशकाला (2020-2030) प्रोत्साहन देईल आणि UN तज्ञ, नागरी समाज, सरकार आणि आरोग्य व्यवसायांना एकत्र आणण्यासाठी जागतिक धोरण आणि वृद्धत्वावरील कृती योजनेच्या पाच प्रमुख उद्दिष्टांवर चर्चा करण्यासाठी, आरोग्य चर्चा मदत करेल.
वृद्ध व्यक्तींच्या आंतरराष्ट्रीय दिवसाचे महत्त्व: जगभरात राहणाऱ्या वृद्ध आणि वृद्ध लोकांवरील भेदभाव, अपमानास्पद वागणूक, दुर्लक्ष आणि अन्याय थांबवण्याच्या उद्देशाने हा दिवस साजरा केला जातो. या दिवशी, विशेषत विविध कार्यक्रमांद्वारे, अनेक स्वयंसेवी संस्था देशातील सर्वांसमोर वृद्ध लोकांबद्दल आदर निर्माण करण्यासाठी जनजागृती मोहीम देखील चालवतात.
आंतरराष्ट्रीय ज्येष्ठ नागरिक दिनाचा इतिहास : 1991 मध्ये, महासभेने वृद्ध व्यक्तींसाठी संयुक्त राष्ट्रांची तत्त्वे स्वीकारली आहे. तर 2002 मध्ये द्वितीय जागतिक असेंब्लीने 21 व्या शतकातील वृद्धत्वाच्या संधी आणि आव्हानांना प्रतिसाद देण्यासाठी आणि सर्व वयोगटांसाठी समाजाच्या विकासास प्रोत्साहन देण्यासाठी माद्रिद आंतरराष्ट्रीय कृती योजना स्वीकारली. अलिकडच्या दशकात जगाच्या लोकसंख्येची रचना नाटकीयरित्या बदलली आहे. 1950 ते 2010 दरम्यान, जगभरातील आयुर्मान 46 वरून 68 वर्षांपर्यंत वाढले. 2019 मध्ये जगभरात 703 दशलक्ष व्यक्ती 65 किंवा त्याहून अधिक वयाच्या होत्या.पूर्व आणि दक्षिण-पूर्व आशियाच्या प्रदेशात सर्वात जास्त वृद्ध व्यक्ती (261 दशलक्ष), त्यानंतर युरोप आणि उत्तर अमेरिका (200 दशलक्षपेक्षा जास्त) होते. पुढील तीन दशकांत, जगभरात वृद्ध व्यक्तींची संख्या दुप्पट होण्याचा अंदाज आहे. 2050 मध्ये 1.5 अब्ज लोकांपर्यंत पोहोचेल. सर्व प्रदेशांमध्ये 2019 आणि 2050 दरम्यान जुन्या लोकसंख्येच्या आकारात वाढ होणार आहे. सर्वात मोठी वाढ (312 दशलक्ष) पूर्व आणि दक्षिण-पूर्व आशियामध्ये होण्याचा अंदाज आहे, 2019 मध्ये 261 दशलक्ष वरून 2050 मध्ये 573 दशलक्ष.
