नवी दिल्ली : अन्न घेण्याच्या वेळेचा वजन कमी करण्यावर अनेक प्रकारे परिणाम होऊ शकतो. जेवण न करण्याऐवजी किंवा जेवणामध्ये मोठे अंतर ठेवण्याऐवजी दिवसभर ठराविक अंतराने खाणे भूक नियंत्रित करण्यास आणि अति खाणे टाळण्यास मदत करू शकते. वजन कमी करण्यासाठी सकाळी पोटभर नाश्ता, दुपारचे जेवण आणि रात्रीचे कमी जेवण देखील फायदेशीर असल्याचे दिसून आले आहे. याव्यतिरिक्त, झोपण्याच्या वेळे आधी हेल्दी स्नॅक खाल्ल्याने रात्री उशीरा वजन वाढविणारे स्नॅकिंग टाळता येते. तसेच हे लक्षात घेणे महत्त्वाचे आहे की, वजन कमी करण्यासाठी जेवणाच्या वेळेपेक्षा एकंदर कॅलरीजचे सेवन आणि मॅक्रोन्यूट्रिएंट्सचे संतुलन अधिक महत्त्वाचे आहे.
नाश्ता : झोपून उठल्यानंतर एक तासाच्या आत पौष्टिक नाश्ता खाल्ल्याने चयापचय व्यवस्थित होते आणि दिवसभर ऊर्जा मिळते. सकाळचा पोटभर नाश्ता आपल्या भुकेच्या संप्रेरकांचे नियमन करते आणि आपल्याला अधिक काळ तृप्त आणि आनंदी ठेवते. न्याहारी वगळल्याने दिवसाच्या शेवटी जास्त खाणे होते आणि चयापचय प्रक्रीया मंद होऊ शकते. परंतु काहीही असो, जेवण नियमित करायला हवे.
क्रेविंग कमी होते : नाश्ता न करणे हे वारंवार वजन वाढणे आणि कमी झालेले ग्लुकोज चयापचय यासह अनेक अस्वास्थ्यकर निर्देशकांशी जोडलेले असते. लोकांना वारंवार असे आढळून येते की, नाश्ता केल्याने वारंवार होणारी क्रेविंग कमी होते आणि शरीर आरोग्यदायी होते. बेरीसारखे उच्च फायबरयुक्त पदार्थ आणि दह्यासारख्या प्रथिनांचा एक चांगला स्रोत असलेल्या संतुलित न्याहारीमुळे तुमची चयापचय क्रिया दिवसभर वाढू शकते.
दुपारचे जेवण : दुपारचे जेवण हे तुमचे दिवसातील सर्वात मोठे जेवण असले तरी, दुपारच्या जेवणाच्या वेळेचा वजन कमी होण्यावर कमीत कमी परिणाम होतो असे दिसते (उपभोग घेतल्यास नाश्त्यासोबत). हे या वस्तुस्थितीशी संबंधित आहे की, शरीर दिवसाआधी अन्न पचवण्यासाठी, कॅलरी जाळण्यात आणि हार्मोन्स नियंत्रित करण्यासाठी त्या सर्कॅडियन लयांमुळे अधिक प्रभावी होते. प्रथिने, संपूर्ण धान्य आणि भाज्यांचा समावेश असलेले संतुलित दुपारचे जेवण भूक नियंत्रित करण्यात आणि दुपारभर उर्जेची पातळी स्थिर ठेवण्यास मदत करू शकते. दुपारचे जेवण वगळल्याने दिवसा नंतर जास्त खाणे किंवा पोषणमुल्यांनी समृध्द नसलेले अन्न खाणे होऊ शकते.
दूपारचे जेवण टाळणे हानिकारक : अभ्यासानुसार, दुपारचे जेवण खाण्याची सर्वोत्तम वेळ म्हणजे दुपारी १२ ते २. आपण नक्कीच हे लक्षात ठेवले पाहिजे की, आपण सर्व अद्वितीय आहोत, म्हणून हे प्रत्येकाला एक नियम लागू होणार नाही. तुम्ही व्यस्त किंवा निराश असल्यास, दुपारचे जेवण वगळणे घातक ठरू शकते. यामुळे काही दिवसाच्या नंतर समस्या उद्भवू शकतात. तुमच्या शरीराची उर्जा कमी होते. दुपारचे जेवण वगळल्याने तुम्हाला अस्वस्थ वाटू शकते किंवा सुस्त वाटू शकते. शिवाय, दुपारच्या वेळी तुम्हाला आणखी जास्त भूक लागू शकते, ज्यामुळे तुमच्या रात्रीच्या जेवणात जास्त प्रमाणात खाणे होऊ शकते. शेवटी, तुमची भूक पातळी ओळखण्यासाठी तुमचे अंतर्गत संकेत ऐकणे आणि योग्य पर्याय निवडणे ही सर्वोत्तम रणनीती आहे.
रात्रीचे जेवण : कॅलरी कमी आणि पोषक तत्व जास्त असलेले हलके रात्रीचे जेवण वजन कमी करण्यास मदत करू शकते. झोपायच्या वेळी जर का पचायला जड जाणारे अन्नपदार्थ खाल्ले तर, वजन वाढू शकते. कारण शरीर कमी सक्रिय असते आणि झोपेच्या वेळी कमी कॅलरीज बर्न करतात. रात्रीचे जेवण उशिरा केल्याने झोपेमध्ये व्यत्यय येऊ शकतो, ज्यामुळे वजन वाढू शकते. तुमच्या दिवसाच्या शेवटच्या जेवणाची आदर्श वेळ म्हणजे तुम्ही झोपायला जाण्यापूर्वी किमान तीन ते चार तास आधी.
रात्री जेवनात काय घ्यायला हवे : अभ्यासानुसार, उशीरा जेवण किंवा रात्री खूप उशिरा खाल्ल्याने तुमचा लठ्ठपणा आणि चयापचय विकारांचा धोका वाढू शकतो. जसे की डिस्लिपिडेमिया आणि हायपरग्लाइसेमिया होतो. जे लोक न्याहारीपेक्षा रात्रीच्या जेवणात जास्त कॅलरी वापरतात त्यांची इन्सुलिन प्रतिरोधक क्षमता अधिक स्पष्ट होते. याचा परिणामाचा अर्थ असा होतो की, रात्रीच्या जेवणाच्या वेळी कॅलरी कमी घेतल्याने, इन्सुलिनचा प्रतिकार कमी होण्यास मदत होऊ शकते. रात्रीच्या जेवणासाठी सूप, ग्रील्ड चिकन किंवा फिश, सॅलडची मोठी वाटी, पालक पनीरसह मल्टीग्रेन रोटी किंवा स्टिम चना मसाला हे सर्व पदार्थांचे पर्याय आहेत.
जेवणाच्या वेळा कटाक्षाने पाळा : वजन कमी करण्याचा प्रयत्न करणाऱ्यांसाठी जेवणाची वेळ हा एक महत्त्वाचा घटक आहे. तुमच्यासाठी संतुलित जेवणामध्ये सर्व प्रमुख खाद्य पदार्थ उपस्थित असले पाहिजेत. आपल्या आहारात सर्व प्रकारचे अन्न घटक ठेवा. जर तुम्हाला वजन कमी करायचे असेल, तर 3 वेळा मोठ्या प्रमाणात जेवण न करता थोडे, हल्के आणि विशिष्ट अंतराने जेवण निवडा. जेवणाच्या दरम्यान, हेल्दी ड्रिंक किंवा हेल्दी स्नॅक, सॅलड घ्या. तसेच, तुम्ही प्रत्येक वेळी जेवण घेत असलेल्या वेळेची नोंद ठेवा.
