सुरत: पंतप्रधान नरेंद्र मोदी (Prime Minister Narendra Modi) यांच्या गुजरात दौऱ्यानंतर लगेचच केंद्रीय मंत्री अमित शहा (Union Minister Amit Shah) यांचा गुजरात दौरा निश्चित करण्यात आला आहे. ज्यामध्ये ते दक्षिण गुजरातमधील वलसाड येथून आपला राजकीय प्रवास सुरू करणार आहेत. अमित शहा गुजरातमध्ये पाच दिवस मुक्काम करून वेगवेगळ्या झोनमध्ये फिरणार आहेत. या दौऱ्यात शहा वेगवेगळ्या झोनमधील भाजप संघटनेची भेट घेणार आहेत. संघटनेच्या विविध पदाधिकाऱ्यांची बैठक होणार आहे.
निवडणूक समीकरण : दक्षिण गुजरातच्या विधानसभा जागांवर ३५ जागा आहेत. सुरतमध्ये 16, तापीमध्ये 02, डांगमध्ये 01, नवसारीमध्ये 04, भरुचमध्ये 05, वलसाडमध्ये 05 आणि नर्मदामध्ये 02 जागा आहेत. गेल्या निवडणुकीच्या 2017 च्या निकालांवर भाजपने 7 जिल्ह्यांतील 35 पैकी 25 जागा जिंकल्या. काँग्रेसने 8 जागा जिंकल्या आणि दोन जागा बीटीपीच्या वाट्याला गेल्या. यात नवा आयाम येणार की नाही हे चित्र मतदारांच्या हातात आहे. निवडणूक आयोगाच्या अंतिम मतदार यादीनुसार दक्षिण गुजरातच्या मतदारांची संख्या 95 लाख 63 हजार आहे ज्यात पुरुष मतदारांची संख्या 49 लाख 87 हजार तर महिला मतदारांची संख्या 45 लाख 71 हजार इतकी आहे.
उत्तर भारतीयांवर नजर : दक्षिण गुजरातमध्ये पाटीदार आणि आदिवासी मतदारांची संख्या सर्वाधिक आहे. कोळी पटेल आणि कोट्यवधी उत्तर भारतीयांवर प्रत्येक पक्षाची नजर असेल. यासाठी सुरत हे महत्वाचे केंद्र आहे कारण येथे उद्योग आणि कापड उद्योगात लाखो लोक काम करतात. सुरतचा वराछा परिसर मिनी सौराष्ट्र म्हणून ओळखला जातो. दक्षिण गुजरातमधील एकूण 35 जागांपैकी 14 आदिवासी जागा आहेत, एक जागा एसटीसाठी राखीव आहे आणि उर्वरित 20 जागा सर्वसाधारण आहेत. दक्षिण गुजरातमधील आदिवासी जागांपैकी 14 जागांवर आतापर्यंत काँग्रेसचे वर्चस्व राहिले आहे. राज्यातील एकूण २७ आदिवासी राखीव जागांपैकी निम्म्या जागा येथे असल्यामुळे हे क्षेत्रही महत्त्वाचे आहे. गेल्या विधानसभा निवडणुकीत काँग्रेसने 8 जागा जिंकल्या होत्या त्यापैकी 7 जागा आदिवासींसाठी राखीव होत्या. भाजपचा विचार करता, दक्षिण गुजरातमध्ये 20 सर्वसाधारण जागा आहेत, त्यापैकी 12 सुरत शहरातील आहेत. याशिवाय एकूण १७ जागा शहरी भागातून येतात. त्या सर्व जागांवर भाजपचे वर्चस्व आहे. गेल्या निवडणुकीत आम आदमी पक्षाने कोणतेही अस्तित्व नोंदवले नाही.
जागेनुसार जातीय समीकरण : कोणत्याही पक्षाला या मुद्द्यावर सर्वप्रथम सुरतचा विचार करावा लागेल. सुरत शहर आणि जिल्ह्यात एकूण 16 जागा आहेत.. सुरत पूर्व विधानसभा मतदारसंघात भाजप सलग 15 वर्षांपासून आहे. 2017 च्या विधानसभा निवडणुकीत भाजपचे अरविंदभाई राणा येथून आमदार झाले. संपूर्ण पूर्व विधानसभा मतदारसंघात 77 हजार 365 मुस्लिम मतदार आहेत. हिंदूंमध्ये राणा समाजातील 35 हजार 427, खत्री समाजातील 14 हजार 286, घांची समाजातील 6 हजार 259 आणि ब्राह्मण समाजातील 1हजार मतदार आहेत. सोबतच येथे विविध 48 जातीचे लोक राहतात.
सुरत पश्चिम विधानसभा : या जागेवर 1990 ते 2017 पर्यंत सलग 7 वेळा सत्ता राखून भाजपने आपली मुळे किती मजबूत आहेत हे सिद्ध केले आहे. 2017 मध्ये भाजपचे पूर्णेश मोदी, जे सध्या राज्याचे कॅबिनेट मंत्री आहेत, विजयी झाले. या जागेवर मूळ सुरती लोक राहतात. घांची येथे कोळी पटेल समाजाचे वर्चस्व आहे आणि ते नेहमीच निर्णायक मतदार असल्याचे सिद्ध झाले आहे. कामगार विधानसभा मतदारसंघात कापड व्यापारी मोठ्या संख्येने राहतात. जैन मारवाडी, मोढा वणिक समाजाचे प्रामुख्याने प्राबल्य आहे. जातीनिहाय गुजराती जैन मारवाडी 36 हजार 489, मोधा वनिक, खत्री, राणा समाज 24 हजार 999, पाटीदार समाजाचे 24 हजार 205, एसटी एससी समाजाचे 24 हजार 941, उत्तर भारतीय 16 हजार 230, पंजाबी सिंधी समाजाचे 12 हजार 198 मतदार आहेत. 2017 च्या कटरगाम विधानसभा जागेवर पाटीदार आरक्षण आंदोलनानंतरही ही जागा भाजपने जिंकली होती. या क्षेत्रातील मुख्य व्यवसाय हिरे आणि कापड हे आहेत. परंतु बहुतेक लोक हिरे व्यवसायात गुंतलेले आहेत.
प्रजापती समाजाचे प्राबल्य : या विधानसभा मतदारसंघातही प्रजापती समाजाचे प्राबल्य असून दलितांची संख्या मोठी आहे. गुजरातमधील सौराष्ट्रातून पाटीदार येतात. वरछा विधानसभा मतदारसंघ या जागेवर पाटीदार फॅक्टर चालतो. त्यामुळे पाटीदार आंदोलनाचा प्रभाव या सभेत सर्वाधिक दिसून आला. दक्षिण गुजरातचे मिनी सौराष्ट्र म्हणजे वरछा सीट. सूरतची ही जागा निर्णायक राहिली आणि वस्त्रोद्योग, हिरे उद्योग आणि राजकारण या तीन बाबींमध्ये आघाडीवर आहे. 2017 च्या कटरगाम विधानसभा जागेवर पाटीदार आरक्षण आंदोलनानंतरही ही जागा भाजपने जिंकली होती. या क्षेत्रातील बहुतेक लोक हिरे व्यवसायात गुंतलेले आहेत. या विधानसभा मतदारसंघातही प्रजापती समाजाचे प्राबल्य असून दलितांची संख्या मोठी आहे. गुजरातमधील सौराष्ट्रातून पाटीदार येतात.वरछा विधानसभा मतदारसंघ या जागेवर पाटीदार फॅक्टर चालतो. त्यामुळे पाटीदार आंदोलनाचा प्रभाव येथे सर्वाधिक दिसला. दक्षिण गुजरातचे मिनी सौराष्ट्र म्हणजे वरछा सीट. सूरतची ही जागा निर्णायक राहिली. 2017 च्या विधानसभा निवडणुकीत भाजप कार्यकर्त्यांना वराछा जागेवर प्रचार करताना मोठ्या अडचणींचा सामना करावा लागला होता.
