हैदराबाद : Dussehra 2023 दसऱ्याच्या दिवशी रावणाच्या पुतळ्याचं दहन करून वाईटावर चांगल्याचा विजय साजरा केला जातो. रावणाला आपण वाईटाचे प्रतीक मानतो, पण अनेक ठिकाणी रावणाची पूजा करून त्याच्या मृत्यूचा शोक केला जातो. चांगले आणि वाईट दोन्ही गुण प्रत्येकामध्ये असतात. रावणामध्ये केवळ वाईट गुण नव्हते तर त्याच्यात असे अनेक गुण होते ज्यामुळे तो आदरास पात्र ठरतो. या दसऱ्याच्या दिवशी लंकापती रावणाच्या काही गुणांबद्दल जाणून घेऊया, ज्यामुळे तो आदरणीय बनतो.
काय आहेत रावणाचे अवगुण :
- रावणानं स्वतःला देव मानलं : रावणानं तिन्ही जग जिंकले पण तरीही त्याच्या मनात एक भावना होती की लोक त्याची पूजा का करत नाहीत. तो स्वतःला देव मानत होता पण त्याच्या मनात अशांतीची भावना निर्माण झाली होती त्यामुळे तो ऋषी-मुनींचा छळ करू लागला होता.
- स्त्री लोभावर नव्हते नियंत्रण : जेव्हा शुर्पणखानं श्रीरामाशी लग्न करण्याचा आग्रह धरला तेव्हा लक्ष्मणानं तिचे नाक आणि कान कापले. त्यानंतर ती तिचा भाऊ रावणाकडे गेली आणि म्हणाली की आमच्या राज्यात दोन भिक्षू आले आहेत आणि ते त्याच्यासाठी धोकादायक ठरू शकतात. रावण ताबडतोब आपला रथ घेऊन आपल्या मामा मारीचकडे गेला, परंतु मारीच याआधी श्रीरामाशी युद्ध करून श्रीरामाने त्याला पेंढ्यापासून बनवलेला बाण बनवून समुद्र किनाऱ्यावर फेकून दिला होता. मामा मारीचचे हे शब्द रावणाने ऐकले तेव्हा तो रथावर आला. त्याला श्रीरामापासून सूड घ्यावासा वाटला. पण जेव्हा शुर्पणखानं सांगितलं की त्याच्यासोबत एक स्त्री आहे आणि ती जगातील सर्वात सुंदर स्त्री आहे आणि ती रावणाच्या महालात असावी, तेव्हा रावणाने पुन्हा आपल्या मामाकडे जाऊन सीतेचे अपहरण करण्याचा कट रचला आणि तीच सीतेच्या नाशाचे कारण बनली.
- भक्तीचा अहंकार : रावण हा भगवान शिवाचा इतका मोठा भक्त होता की स्वतः भगवान शिवानं रावण हा त्याचा सर्वात मोठा भक्त असल्याचं सांगितलं होतं. पण एकदा रावणाच्या मनात असा विचार आला की भगवान शिव कैलास पर्वतावर एकटेच राहतात आणि त्याला कोणतीही सुखसोयी नाही, तेव्हा त्याने भगवान शिवाला आपल्यासोबत लंकेत आणण्याचा विचार केला जेणेकरून भगवान शिव देखील सुवर्ण लंकेत वैभवाचा आनंद घेऊ शकतील आणि रावण देखील भक्ती करू शकेल. पण जेव्हा रावणाने कैलास पर्वत उचलण्याचा प्रयत्न केला तेव्हा भगवान शिवाने कैलास पर्वत आपल्या हाताने दाबला त्यामुळे रावणाचा हात दाबला गेला आणि तो जोरजोरात रडू लागला. त्याचं रडणं ऐकून सर्वजण भीतीनं रडू लागले. तेव्हापासून रावणाचे नाव रावण पडले.
हे आहेत रावणाचे गुण :
- शिवभक्त : रावण हा शिवाचा महान भक्त होता. असं मानलं जातं की रावणानं शिवाचं निवासस्थान असलेल्या कैलास पर्वताला लंकेला नेण्यासाठी उचलले होते, परंतु भगवान शिवानं तो पर्वत आपल्या पायाच्या लहान बोटानं दाबून खाली आणला. यामुळे रावणाची बोटे दाबली गेली आणि तो वेदनामुळे ओरडू लागला. परंतु ते भगवान शिवाच्या सामर्थ्यानं इतकं प्रभावित झाले की त्यांनी शिव तांडव स्तोत्र तयार केले. त्यामुळं महादेवानं प्रसन्न होऊन त्यांना आशीर्वाद दिला.
- ब्रह्मदेवाचे वंशज : रावणाचे वडील ऋषी विश्रव हे ब्रह्मदेवाचे पुत्र प्रजापती पुलसत्य यांचे पुत्र मानले जातात. यामुळे रावण ब्रह्मदेवाचा पणतू झाला.
- वेद तज्ञ : रावणाचे वडील ऋषी आणि आई राक्षस होती. असे म्हणतात की रावण हा जगातील सर्वात ज्ञानी पुरुषांपैकी एक होता. तो सर्व वेदां बरोबर विज्ञान, गणित, राजकारण यात हि निपून होते. जसे तो इतर अनेक शास्त्रांचे जाणकार होता. म्हणूनच ते राक्षस कुळातील असूनही त्यांना विद्वान मानले जाते.
- कार्यक्षम राजा आणि राजकारणी : अनेक रामायणांमध्ये असे मानले जाते की जेव्हा रावणाचा वध करायचा होता तेव्हा भगवान रामाने त्याचा धाकटा भाऊ लक्ष्मणाला सांगितले की जा आणि रावणाला नमस्कार करा आणि त्याच्याकडून राजकारणाचे ज्ञान घ्या. असे म्हटले जाते की रावण राजकारणात मोठा तज्ञ होता आणि कुशल राजा होता. त्याच्या लोकांना कशाचीही कमतरता नव्हती आणि त्याचे राज्य इतके समृद्ध होते की लंकेतील सर्वात गरीब व्यक्तीकडेही सोन्याची भांडी होती.
- महान संगीतकार : असे मानले जाते की लंकापतीला संगीताची खूप आवड होती आणि ते स्वतः खूप कुशल संगीतकार होते. वीणा कशी वाजवायची हे त्याला चांगलेच माहीत होते. भगवान शंकरांना प्रसन्न करण्यासाठी त्यांनी शिव तांडव स्तोत्राची रचना केली होती असेही मानले जाते.
हेही वाचा :
