हरिद्वार : हिंदू धर्मात 'सोमवती अमावस्येला' विशेष महत्त्व आहे. सोमवती अमावस्येच्या दिवशी भगवान शिव आणि माता पार्वतीची पूजा करण्याचा नियम आहे. या दिवशी गंगेत स्नान करून दान केल्याने सर्व मनोकामना पूर्ण होतात, असे मानले जाते. दुसरीकडे, धर्मनगरी हरिद्वारमध्येही सोमवती अमावस्येनिमित्त गंगाघाटांवर सकाळपासूनच भाविकांची गर्दी दिसून आली. गंगेत स्नान केल्यानंतर भाविक सुख-समृद्धीसाठी प्रार्थना केली. साधारणपणे सोमवती अमावस्या वर्षातून एकदा किंवा दोनदा येते, ज्यामध्ये गंगेत स्नान करण्याचे विशेष महत्त्व सांगितले आहे.
हरिद्वार गंगा घाटांवर गर्दी : हरिद्वारमध्ये सकाळपासूनच गंगा घाटांवर भाविकांची गर्दी पाहायला मिळाली. हर की पैडी परिसरात भाविकांची सर्वाधिक गर्दी दिसून आली. पुजाऱ्यांची पूजा करून भाविकांनी दान केले. पंडित मनोज त्रिपाठी सांगतात की, सोमवती अमावस्येला व्रत केल्याने जीवनातील सर्व संकटे दूर होतात आणि घरात सुख-समृद्धी राहते. त्यामुळे वर्षभर भाविक या उत्सवाची आतुरतेने वाट पाहत असतात. या सणाला पितरांची पूजा करण्याचा नियम आहे, या दिवशी पितरांची पूजा केल्याने त्यांचा आशीर्वाद सदैव राहतो, असे म्हणतात. या दिवशी गंगेत स्नान करून दान केल्याने व्रताचे फळ अनेक पटींनी वाढते. त्यामुळे गंगास्नानासाठी भाविक मोठ्या संख्येने पोहोचले आहेत.
सोमवती अमावस्येला अशी करा पूजा : सोमवती अमावस्येला स्नान करून सूर्यदेवाला अर्घ्य अर्पण केले जाते. यासोबतच या दिवशी गायत्री मंत्राचे खऱ्या मनाने पठण करणे शुभ मानले जाते. त्यानंतर उपासकांनी भगवान शिव आणि माता पार्वतीची पूजा केली जाते. त्याचबरोबर महिला पिंपळाच्या झाडाची पूजा करतात. कारण हिंदू धर्मात पिंपळ वृक्षाच्या विशेष महिमाचे वर्णन आहे. सोमवती अमावस्येला पितरांची पूजा करण्याचाही नियम आहे. या दिवशी पितरांची पूजा केल्याने त्यांचा आशीर्वाद मिळतो.
विवाहित महिलांसाठी सोमवती अमावस्येचे महत्व : ज्योतिषी आणि वास्तुविशारद पंडित विनीत शर्मा यांनी सांगितले की, 'यंदा सोमवार, 20 फेब्रुवारी 2023 रोजी सोमवती अमावस्या साजरी केली जाईल. या दिवशी विवाहित महिला त्यांच्या पतीच्या दीर्घायुष्यासाठी उपवास करतात. पिंपळाच्या झाडाला त्या प्रदक्षिणा घालते. इतर अमावस्यांपेक्षा ही अमावस्या अधिक महत्त्वाची असते. या तिथीचा स्वामी पितृ मानला जातो. या दिवशी स्नान केल्याने पितृदोष आणि कालसर्प दोषापासून मुक्ती मिळते. पितरांच्या कृपेने कुटुंबात समृद्धी येते.'