संताजी जगनाडे महाराज : संताजी जगनाडे महाराज ( Shri Santaji Jaganade Maharaj ) यांनी संत तुकारामांनी गायलेल्या ( Abhang of Jagadguru Tukobaraya ) अभंगांचे लेखन केले. संताजी हे जातीने तेली होते. त्यांना 'संतु तेली' म्हणूनही ओळखले जात असे. श्री संताजी जगनाडे महाराज यांचा जन्म 8 डिसेंबर 1624 रोजी पुणे जिल्ह्यातील खेड तालुक्यात असलेल्या चाकण गावात झाला. त्यांचा जन्म जगनाडे कुटुंबात श्री विठोबा पंत आणि मथुबाई यांच्या पोटी झाला. त्यांच्या घरातील वातावरण अध्यात्मिक आणि धार्मिक होते. संताजी जगनाडे महाराजांनी केलेल्या कार्यामुळे आज जगद्गुरू तुकोबारायांचे अभंग आपल्यापर्यंत पोहचलेत. इंद्रायणीत बुडवलेल्या गाथा, जनसागरातून बाहेर काढण्याचा चमत्कार हा संताजी जगनाडे महाराजांनी केला. त्यांनी हे अभंग पुन्हा मिळवून लिहून काढलेत. इंद्रायणीत बुडवलेल्या गाथा, जनसागरातून बाहेर काढण्याचा चमत्कार हा संताजी जगनाडे महाराजांनी केला. त्यांनी हे अभंग पुन्हा मिळवून लिहून काढलेत. ( Death anniversary of sant Santaji Jaganade )
-
मानवतेची शिकवण देणारे थोर संत श्री संताजी महाराज जगनाडे यांना पुण्यतिथीनिमित्त विनम्र अभिवादन. pic.twitter.com/Cf8JDR8QyN
— Nitin Gadkari (@nitin_gadkari) December 21, 2022 " class="align-text-top noRightClick twitterSection" data="
">मानवतेची शिकवण देणारे थोर संत श्री संताजी महाराज जगनाडे यांना पुण्यतिथीनिमित्त विनम्र अभिवादन. pic.twitter.com/Cf8JDR8QyN
— Nitin Gadkari (@nitin_gadkari) December 21, 2022मानवतेची शिकवण देणारे थोर संत श्री संताजी महाराज जगनाडे यांना पुण्यतिथीनिमित्त विनम्र अभिवादन. pic.twitter.com/Cf8JDR8QyN
— Nitin Gadkari (@nitin_gadkari) December 21, 2022
पुण्यतिथीनिमित्त नितीन गडकरी यांनी केले ट्विट : नितीन गडकरी यांनी ट्विटद्वारे मानवतेची शिकवण देणारे थोर संत श्री संताजी जगनाडे महाराज यांना पुण्यतिथीनिमित्त विनम्र अभिवादन ( Greetings on death anniversary ) केले. संताजी महाराजांचा जन्म ८ डिसेंबर १६२४ला झाला असं मानले जाते. ९ फेब्रवारी २००९ रोजी तत्कालीन राष्ट्रपती प्रतिभाताई पाटील यांच्या काळात त्यांच्यावरील एक पोस्टाचे तिकीटही निघाले. यात त्यांचा कार्यकाळ १६२४ ते १६८८ असा सांगितला आहे. शासकीय मतानुसार संताजी महाराज हे संत तुकाराम महाराजांचे समकालीन ठरतात. काही मतप्रवाहानुसार त्यांचा कार्यकाळ १६५० ते १६०८ असाही सांगितला जातो. मात्र वारकरी संताजी महाराजांना संत तुकाराम महाराजांच्या १४ टाळकऱ्यांपैकी एक मानतात. डॉ. किशोर सानप यांच्या ‘समग्र तुकाराम दर्शन’ या ग्रंथात संत चरित्रकार महिपतीबोवांनी संत तुकोबारायांच्या १४ टाळकऱ्यांचा उल्लेख केल्याचे नमूद आहे.
दहाव्या वर्षी वडलोपार्जित व्यवसायात प्रवेश : सकल संतगाथेच्या दुसऱ्या खंडात एक वेगळा उल्लेख आहे. त्यात म्हटले आहे की, वा. सी. बेंद्रे यांनी संताजी महाराजांचा काळ १६५०च्या पुढील मानला आहे. संताजी महाराजांचे आजोबा भिवाशेठ जगनाडे यांचा तेलाचा घाणा होता. तेलाचा हा व्यवसाय त्यांचा मुलगा विठोबाशेठ यांच्याकडे आला. विठोबाशेठ यांच लग्न सुदुंबरे येथील काळे परिवारातील मथुबाईंसोबत झाले. काही ठिकाणी त्यांच्या नावाचा मथाबाई असाही उल्लेख येतो. विठोबा आणि मथाबाईंच्या पोटी संताजी महाराजांचा जन्म झाला. संताजींना अक्षर ओळख, गणित असे बऱ्यापैकी शिक्षण मिळाले. संताजी अत्यंत तल्लख बुद्धिमत्तेचे होते. त्यांची निरीक्षण अत्यंत सूक्ष्म असायची. वयाच्या दहाव्या वर्षी वडलोपार्जित तेलाच्या व्यवसायात संताजींचा प्रवेश झाला.
संताजींवर तुकारामांचा मोठा प्रभाव : त्या काळी संतांचे समाजाला कीर्तनांच्या आणि अभंगांच्या माध्यमातून शिकवण देण्याचे कार्य चालू होते. तेव्हा संत तुकाराम महाराजांची ख्याती संपूर्ण महाराष्ट्रात झाली होती. असेच एकदा तुकाराम महाराज संताजींच्या गावी कीर्तनासाठी आले होते. त्यांची कीर्तने ऐकून संताजींवर तुकारामांचा मोठा प्रभाव पडला व त्यांनी संसार सोडण्याच्या निर्णय घेतला. तेव्हा तुकारामांनी संताजीना समजावून सांगितले, की संसारात राहूनही परमार्थ साधता येतो. आणि तेव्हापासून संताजी जगनाडे महाराज (संतू तेली ) हे संत तुकारामाच्या टाळकऱ्यांमध्ये सामील झाले. संत तुकारामांच्या सावलीत राहून त्यांनी तुकारामांचे अभंग उतरवून घेण्यास सुरुवात केली.
