आजमगढ़ - कवी कैफी आझमी यांची आज पुण्यतिथी आहे. 10 मे 2002 रोजी या अद्भुत व्यक्तिमत्त्वाने जगाचा निरोप घेतला. 14 जानेवारी 1919 रोजी फुलपूर तहसील भागातील मेंजवान गावात जन्मलेल्या कैफी आझमी यांना प्रेमाने अतहर हुसेन रिझवी म्हणत. त्यांच्या वडिलांचे नाव फतेह हुसेन आणि आईचे नाव हफीजुन होते. ( Poet Kaifi Azmi ) या गावातून सुरू झालेल्या गावाच्या वातावरणात कैफीला कविता आणि कविता वाचण्याची खूप आवड असायची. कैफी आझमी यांनी वयाच्या 11 व्या वर्षी पहिली गझल लिहिली होती.
जेव्हा-जेव्हा कवितेची कैफियत सांगितली जाईल तेव्हा कैफी आझमी यांचे नाव पुढे येईल. ते त्यांच्या काळातील पुरोगामी कवी आणि लेखक होते. प्रेम, वेदना, वियोग आणि संकटांना त्यांनी केवळ शब्दच दिले नाहीत, तर सामाजिक प्रश्नही त्यांनी मांडले. त्यांनी बॉलिवूड चित्रपटांसाठी अनेक उत्तम गाणी लिहिली, जी आजही खूप आवडतात. ( Ghazals by poet Kaifi Azmi ) त्यांनी लिहिलेली गाणी, 'ये दुनिया ये मेहफिल मेरे काम की नहीं', 'मिलो ना तुम तो हम घटरे', 'वक्त ने किया क्या हसीन सितम' ही गाणी आजही लोकांच्या ओठावर आहेत.
गावाकडचे शेर आणि कवितेचे प्रेम - कैफी आझमी हे प्रसिद्ध उर्दू कवी आणि बॉलिवूडचे मोठे गीतकार आहेत. त्यांचे खरे नाव अख्तर हुसैन रिझवी होते. त्यांचा जन्म 14 जानेवारी 1919 रोजी उत्तर प्रदेशातील आझमगड जिल्ह्यात झाला. त्याला गावातील शेर आणि कविता वाचनाची आवड होती. भाऊंनी साथ दिल्यावर स्वतः लिहायला सुरुवात केली. वयाच्या 11 व्या वर्षी त्यांनी पहिली गझल लिहिली. 10 मे 2002 रोजी त्यांनी या जगाचा निरोप घेतला.
किशोरवयातच तो मुशायरात सामील होऊ लागले. गझल लिहिण्याचा हा छंद त्यांना मुंबईत घेऊन लागला. त्यांनी आयुष्यात खूप प्रसिद्धी मिळवली पण लोक त्यांच्या खऱ्या नावापासून अनभिज्ञ राहिले. त्यांचे खरे नाव अख्तर हुसैन रिझवी होते. कैफी आझमी यांनी मे 1947 मध्ये शौकतशी लग्न केले. शौकतने कैफीला खूप साथ दिली.
अभिनेत्री शबाना आझमी ही कैफी आझमी यांची मुलगी आहे. कैफी आझमी यांनी 1936 मध्ये कम्युनिस्ट पक्षात प्रवेश केला होता. 1943 मध्ये कम्युनिस्ट पक्षाचे मुंबई कार्यालय सुरू करून त्यांना जबाबदारी देऊन पाठवले. येथे येऊन कैफीने 'मजदूर मोहल्ला' या उर्दू जर्नलचे संपादन केले. इथे साहित्यिक संस्कृती असलेल्या शौकतवर कैफीच्या लेखनाचा प्रभाव पडला आणि दोघांनी एकत्र येण्याचा निर्णय घेतला.
कैफी आझमी यांनी अनेक चित्रपटांमध्ये गाणी लिहिली. 'कागज के फूल', 'गरम हवा', 'हकीकत', 'हीर रांझा' अशा अनेक चित्रपटांसाठी त्यांनी काम केले. काळाने काय हसीन सितम (कागदी फुले) केले, आम्हाला हा गुन्हा करायचा होता मुस्करुणा (शमा), जीत ही लेंगे बाजी हम तुम (शोला आणि शबनम), तुम अस्खे हो इश्क भला है की नहीं है (नकली नवाब) ही त्याच्या लेखणीची उदाहरणे आहेत. हीरा रांझा या चित्रपटातील मिलो ना तुम तो हम नजरेने आणि ये दुनिया ये मेहफिल ही गाणी त्यांनी लिहिली. 'हीर-रांझा' ही कैफीची सिनेमॅटिक कविता म्हणता येईल.
हेही वाचा - Haryana : हडप्पा काळातील 50 सांगाडे सापडले! 7 हजार वर्षे जुन्या शहराचे रहस्य
