ETV Bharat / bharat

Cyber Fraud : ऑनलाईन फसवणूक! वाचा व्यवहार करताना काय काळजी घ्यावी - ऑनलाई फसवणूक करताना काय काळजी घ्यावी

कोरोना या जागतीक महामारीनंतर अनेक ठिकाणी लोक घरातून काम करत आहेत. तसेच, आता मोठ्या प्रमाणात ऑनलाईन व्यवहार सुरू झाले आहेत. मात्र, गेल्या गेल्या दोन वर्षांत ऑनलाइन फसवणूकीचे प्रकरणेही मोठ्या प्रमाणात वाढले आहेत. त्या पार्श्वभूमीवर काही मूलभूत नियम आहेत, जे ग्राहकांनी त्यांच्या डिजिटल बँकिंग, डिजिटल व्यवहार, इलेक्ट्रॉनिक पेमेंट आणि सोशल मीडिया सुरक्षिततेच्या सर्व पैलूंबाबत लक्षात ठेवले पाहिजेत.

ऑनलाईन फसवणूक
ऑनलाईन फसवणूक
author img

By

Published : Apr 26, 2022, 12:31 PM IST

Updated : Apr 26, 2022, 12:37 PM IST

नवी दिल्ली - कोरोना या जागतीक महामारीनंतर अनेक ठिकाणी लोक घरातून काम करत आहेत. तसेच, आता मोठ्या प्रमाणात ऑनलाईन व्यवहार सुरू झाले आहेत. मात्र, गेल्या गेल्या दोन वर्षांत ऑनलाइन फसवणूकीचे प्रकरणेही मोठ्या प्रमाणात वाढले आहेत. त्यामुळे नवीन प्रकारचे धोके आणि आव्हाने समोर आली आहेत. अधिकाधिक बँकिंग ग्राहक ऑनलाइन पेमेंट, मोबाइल आणि UPI आधारित बँकिंग व्यवहार किंवा आर्थिक व्यवहारांसाठी क्रेडिट आणि डेबिट कार्डचा वापर करतात. यामध्ये सुरक्षित ऑनलाइन आणि मोबाइल बँकिंगसाठी सवय लावणे अत्यावश्यक आहे. डिजिटल पेमेंट करताना सुरक्षित पद्धतींसाठी काही गोष्टींचे पालन केले पाहिजे.

  • अद्वितीय आणि जटिल पासवर्ड वापरून पहा

पासवर्ड वारंवार बदलणे आवश्यक

तुमचा वापरकर्ता आयडी, पासवर्ड किंवा पिन कधीही कुणाकडे उघड करू नका. तसेच, कुठे लिहूनही ठेऊही नका.

लक्षात ठेवा, बँक तुमचा वापरकर्ता आयडी/पासवर्ड/कार्ड क्रमांक/पिन/पासवर्ड्स/सीव्हीव्ही/ओटीपी कधीही विचारत नाही. अशी विचारना होत असेल तर काहीतरी गडबल आहे हे लक्षात ठेवा.

वापरकर्ता आयडी आणि पासवर्ड संचयित करणे टाळण्यासाठी तुमच्या डिव्हाइसमध्ये 'ऑटो सेव्ह' किंवा 'रिमेंबर' फंक्शन ठेवा

  • इंटरनेट बँकिंग सुरक्षितपणे कसे वापरावे?

ओपन वाय-फाय नेटवर्क वापरून सार्वजनिक ठिकाणी ऑनलाइन बँकिंग व्यवहार करणे टाळा.

तुमचे काम पूर्ण झाल्यावर नेहमी लॉगआउट करा आणि ब्राउझर बंद करा.

  • UPI पेमेंट सुरक्षित मार्गाने कसे वापरावे?

तुमचा मोबाईल पिन आणि UPI पिन वेगळा ठेवण्याचा प्रयत्न करा.

कोणत्याही अज्ञात UPI विनंत्यांना प्रतिसाद देऊ नका.

त्या संशयास्पद विनंत्यांची नेहमी तक्रार करा.

नेहमी लक्षात ठेवा की पिन फक्त रक्कम हस्तांतरित करण्यासाठी आवश्यक आहे, प्राप्त करण्यासाठी नाही.

तुम्ही न करता कोणताही व्यवहार झाला असल्यास तुमच्या खात्यावरील UPI सेवा त्वरित अक्षम करा.

  • डेबिट आणि क्रेडिट कार्ड सुरक्षा

एटीएम मशीन किंवा पीओएस उपकरणांद्वारे एटीएम व्यवहार करताना आपल्या सभोवतालची काळजी घ्या.

पिन टाकताना कीपॅड झाकून ठेवा.

व्यवहार करण्यापूर्वी नेहमी ई-कॉमर्स वेबसाइटची सत्यता पडताळून पहा.

ऑनलाइन बँकिंगद्वारे तुमचे डेबिट कार्ड व्यवहार व्यवस्थापित करा.

देशांतर्गत आणि आंतरराष्ट्रीय व्यवहारांसाठी ई-कॉमर्स प्लॅटफॉर्म, POS आणि ATM वर कार्ड व्यवहारांसाठी मर्यादा सेट करा.

हेही वाचा - Elon Musk Bought Twitter : उद्योगपती इलॉन मस्क ट्विटरचे नवे मालक! 44 अब्ज डॉलरला केले खरेदी

नवी दिल्ली - कोरोना या जागतीक महामारीनंतर अनेक ठिकाणी लोक घरातून काम करत आहेत. तसेच, आता मोठ्या प्रमाणात ऑनलाईन व्यवहार सुरू झाले आहेत. मात्र, गेल्या गेल्या दोन वर्षांत ऑनलाइन फसवणूकीचे प्रकरणेही मोठ्या प्रमाणात वाढले आहेत. त्यामुळे नवीन प्रकारचे धोके आणि आव्हाने समोर आली आहेत. अधिकाधिक बँकिंग ग्राहक ऑनलाइन पेमेंट, मोबाइल आणि UPI आधारित बँकिंग व्यवहार किंवा आर्थिक व्यवहारांसाठी क्रेडिट आणि डेबिट कार्डचा वापर करतात. यामध्ये सुरक्षित ऑनलाइन आणि मोबाइल बँकिंगसाठी सवय लावणे अत्यावश्यक आहे. डिजिटल पेमेंट करताना सुरक्षित पद्धतींसाठी काही गोष्टींचे पालन केले पाहिजे.

  • अद्वितीय आणि जटिल पासवर्ड वापरून पहा

पासवर्ड वारंवार बदलणे आवश्यक

तुमचा वापरकर्ता आयडी, पासवर्ड किंवा पिन कधीही कुणाकडे उघड करू नका. तसेच, कुठे लिहूनही ठेऊही नका.

लक्षात ठेवा, बँक तुमचा वापरकर्ता आयडी/पासवर्ड/कार्ड क्रमांक/पिन/पासवर्ड्स/सीव्हीव्ही/ओटीपी कधीही विचारत नाही. अशी विचारना होत असेल तर काहीतरी गडबल आहे हे लक्षात ठेवा.

वापरकर्ता आयडी आणि पासवर्ड संचयित करणे टाळण्यासाठी तुमच्या डिव्हाइसमध्ये 'ऑटो सेव्ह' किंवा 'रिमेंबर' फंक्शन ठेवा

  • इंटरनेट बँकिंग सुरक्षितपणे कसे वापरावे?

ओपन वाय-फाय नेटवर्क वापरून सार्वजनिक ठिकाणी ऑनलाइन बँकिंग व्यवहार करणे टाळा.

तुमचे काम पूर्ण झाल्यावर नेहमी लॉगआउट करा आणि ब्राउझर बंद करा.

  • UPI पेमेंट सुरक्षित मार्गाने कसे वापरावे?

तुमचा मोबाईल पिन आणि UPI पिन वेगळा ठेवण्याचा प्रयत्न करा.

कोणत्याही अज्ञात UPI विनंत्यांना प्रतिसाद देऊ नका.

त्या संशयास्पद विनंत्यांची नेहमी तक्रार करा.

नेहमी लक्षात ठेवा की पिन फक्त रक्कम हस्तांतरित करण्यासाठी आवश्यक आहे, प्राप्त करण्यासाठी नाही.

तुम्ही न करता कोणताही व्यवहार झाला असल्यास तुमच्या खात्यावरील UPI सेवा त्वरित अक्षम करा.

  • डेबिट आणि क्रेडिट कार्ड सुरक्षा

एटीएम मशीन किंवा पीओएस उपकरणांद्वारे एटीएम व्यवहार करताना आपल्या सभोवतालची काळजी घ्या.

पिन टाकताना कीपॅड झाकून ठेवा.

व्यवहार करण्यापूर्वी नेहमी ई-कॉमर्स वेबसाइटची सत्यता पडताळून पहा.

ऑनलाइन बँकिंगद्वारे तुमचे डेबिट कार्ड व्यवहार व्यवस्थापित करा.

देशांतर्गत आणि आंतरराष्ट्रीय व्यवहारांसाठी ई-कॉमर्स प्लॅटफॉर्म, POS आणि ATM वर कार्ड व्यवहारांसाठी मर्यादा सेट करा.

हेही वाचा - Elon Musk Bought Twitter : उद्योगपती इलॉन मस्क ट्विटरचे नवे मालक! 44 अब्ज डॉलरला केले खरेदी

Last Updated : Apr 26, 2022, 12:37 PM IST
ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.