കാബൂൾ : രാജ്യ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ താറുമാറാക്കിയ, സ്ത്രീകളുടെയും കുട്ടികളുടെയും അടിസ്ഥാന അവകാശങ്ങൾ നിഷേധിച്ച, ഭക്ഷ്യക്ഷാമം രൂക്ഷമാക്കിയ, പെൺകുട്ടികളുടെ വിദ്യാഭ്യാസ സ്വാതന്ത്ര്യം ഹനിക്കപ്പെടുന്നതിന് കാരണമായ താലിബാന്‍റെ അഫ്‌ഗാന്‍ പിടിച്ചടക്കലിന് ഒരാണ്ട്. യു.എസ് സേനയുടെ പൂർണമായ പിന്മാറ്റത്തോടെയാണ് യുദ്ധമാർഗത്തിലൂടെ താലിബാൻ അഫ്‌ഗാൻ പൂര്‍ണമായി അധീനതയിലാക്കിയത്. കാബൂൾ ഒഴികെയുള്ള എല്ലാ തന്ത്രപ്രധാന നഗരങ്ങളും നേരത്തെ പിടിച്ചടക്കിയ താലിബാൻ 2021 ഓഗസ്റ്റ് 15ന് തലസ്ഥാന നഗരമായ കാബൂളും കീഴടക്കുകയായിരുന്നു.
രാജ്യഭരണം കൈയാളലിന് ഒരു വർഷം പൂർത്തിയാകുമ്പോൾ ബാനറുകൾ ഉയർത്തിയും തെരുവുകളിൽ കാൽനടയായും സൈക്കിളുകളിലും മോട്ടോർ ബൈക്കുകളിലുമായും വിജയ പരേഡുകൾ നടത്തിയാണ് താലിബാൻ ആഘോഷിച്ചത്. "ഇസ്ലാം നീണാൾ വാഴട്ടെ", "അമേരിക്കയ്ക്ക് മരണം" എന്നീ മുദ്രാവാക്യങ്ങൾ മുഴക്കിക്കൊണ്ട് തോക്കുകളേന്തിയ, താലിബാൻ സൈനികർ മുൻ യു.എസ് എംബസിക്ക് മുൻപിലൂടെ മാർച്ച് നടത്തി. ചിലർ ആഘോഷപൂർവം ആകാശത്തേക്ക് വെടിയുതിർത്തു. എന്നാൽ 4.5 ദശലക്ഷം ആളുകൾ താമസിക്കുന്ന കാബൂൾ നഗരം പൊതുവേ ശാന്തമായിരുന്നു.
ഈ ഒരു വർഷം കൊണ്ട് സാമ്പത്തിക മാന്ദ്യം ദശലക്ഷക്കണക്കിന് അഫ്‌ഗാനികളെ ദാരിദ്ര്യത്തിലേക്കും പട്ടിണിയിലേക്കും എടുത്തെറിഞ്ഞു. വിദേശ സഹായത്തിന്‍റെ ഒഴുക്ക് നിലച്ചു. അധികാരം സ്ഥാപിക്കുമ്പോൾ താലിബാന് വേണ്ടി സംസാരിച്ച സബിഹുല്ല മുജാഹിദ് പുതിയ താലിബാൻ സർക്കാരിന് വേണ്ടി നിരവധി വാഗ്‌ദാനങ്ങൾ നൽകിയിരുന്നു. എന്നാൽ താലിബാൻ സർക്കാർ ആ വാഗ്‌ദാനങ്ങൾ പാലിച്ചോ എന്ന ചോദ്യം രാജ്യത്തിന്‍റെ ഓരോ മുക്കിലും മൂലയിലും മുഴങ്ങിക്കേൾക്കുകയാണ്.
സ്വാതന്ത്ര്യം തടവറയിലായ ഒരു വർഷം :
"ഞങ്ങൾ സ്ത്രീകളെ ജോലി ചെയ്യാനും പഠിക്കാനും അനുവദിക്കും…ഇസ്ലാമിന്‍റെ ചട്ടക്കൂടിനുള്ളിൽ നിന്നുകൊണ്ട് തന്നെ രാജ്യത്തെ സ്ത്രീകൾ വളരെ സജീവമായിരിക്കും"
സ്ത്രീകളുടെ അവകാശങ്ങൾ അടിച്ചമർത്തിക്കൊണ്ടായിരുന്നു 1990കളിൽ താലിബാൻ ഭരണകൂടം അഫ്‌ഗാനിസ്ഥാൻ ഭരിച്ചത്. സ്ത്രീകൾക്ക് ജോലി ചെയ്യാൻ അനുവാദമുണ്ടായിരുന്നില്ല. പെൺകുട്ടികളെ സ്‌കൂളിൽ നിന്ന് വിലക്കിയിരുന്നു. പരസ്യമായി വധശിക്ഷ നടപ്പിലാക്കിക്കൊണ്ട് കർശനമായ ഇസ്ലാമിക നിയമങ്ങൾ നടപ്പിലാക്കി.
കഴിഞ്ഞ വർഷം താലിബാൻ അധികാരം ഏറ്റെടുത്തതിന് ശേഷവും രാജ്യത്തെ സ്ത്രീകളുടെ അവസ്ഥ മറിച്ചല്ല. വസ്ത്രധാരണം സംബന്ധിച്ച നിയന്ത്രണങ്ങളും പുരുഷന്മാരുടെ അകമ്പടിയില്ലാതെ സ്ത്രീകൾ പൊതുസ്ഥലങ്ങളിൽ പ്രവേശിക്കുന്നത് വിലക്കുന്നത് സംബന്ധിച്ച നിയമങ്ങളും താലിബാൻ രാജ്യത്ത് നടപ്പിലാക്കി. ഈ വർഷം മാർച്ചിൽ പുതിയ അധ്യയന വർഷം ആരംഭിച്ചുവെങ്കിലും പെൺകുട്ടികൾക്ക് സെക്കൻഡറി സ്‌കൂളിൽ ചേരാൻ അനുവാദമുണ്ടായിരുന്നില്ല. വനിത അധ്യാപകരെ സ്‌കൂളുകളിൽ നിന്നും വിലക്കി.
ഇത് ഏകദേശം 1.1 മില്യൺ വിദ്യാർഥികളെയാണ് ബാധിച്ചതെന്ന് ഐക്യരാഷ്‌ട്ര സംഘടനയുടെ കണക്കുകൾ പറയുന്നു. ഇത് വ്യാപകമായ അന്താരാഷ്‌ട്ര വിമർശനത്തിന് കാരണമായതിന് പിന്നാലെ പെൺകുട്ടികൾക്ക് പ്രൈമറി സ്‌കൂൾ വിദ്യാഭ്യാസം അനുവദിച്ചു. എന്നാൽ ആൺകുട്ടികൾക്കും പെൺകുട്ടികൾക്കുമിടയിൽ മറകെട്ടിത്തിരിച്ചുകൊണ്ടുള്ള സമ്പ്രദായമായിരുന്നു നടപ്പിലാക്കിയത്. ഫെബ്രുവരിയിൽ ചില പൊതു സർവകലാശാലകളിൽ പുരുഷന്മാർക്കും സ്ത്രീകൾക്കും പ്രവേശനം ഏർപ്പെടുത്തിയിരുന്നു.
സ്ത്രീകളില്ലാതെ തൊഴിലിടങ്ങൾ : താലിബാൻ അധികാരം ഏറ്റെടുത്തതിന് ശേഷം തൊഴിലിടങ്ങളിൽ സ്ത്രീകളുടെ പങ്കാളിത്തം ഗണ്യമായി കുറഞ്ഞതായി ലോകബാങ്ക് പറയുന്നു. 1998നും 2019നും ഇടയിൽ രാജ്യത്ത് തൊഴിലിടങ്ങളിൽ സ്ത്രീകളുടെ പങ്കാളിത്തം 15%ൽ നിന്ന് 22% ആയി വർധിച്ചിരുന്നു. എന്നാൽ താലിബാന് സ്ത്രീകൾക്ക് പൊതുസ്ഥലത്ത് സഞ്ചാര സ്വാതന്ത്ര്യം നിഷേധിച്ചതോടെ അഫ്‌ഗാനിസ്ഥാനിൽ ജോലി ചെയ്യുന്ന സ്ത്രീകളുടെ എണ്ണം 2021ൽ 15% ആയി കുറഞ്ഞു.
അഫ്‌ഗാനിസ്ഥാനിലെ സ്ത്രീകളുടെയും കുട്ടികളുടെയും അവകാശങ്ങൾ താലിബാൻ ഇല്ലാതാക്കിയതായി ജൂലൈയിലെ ആംനസ്റ്റി റിപ്പോർട്ട് പറയുന്നു. തങ്ങളുടെ മേൽ ഏർപ്പെടുത്തിയ നിയന്ത്രണങ്ങൾക്കെതിരെ പ്രതിഷേധിച്ച സ്ത്രീകൾക്ക് നേരെയുണ്ടായ ആക്രമണവും റിപ്പോർട്ടിൽ പരാമർശിക്കുന്നു.
തകർന്ന് തരിപ്പണമായി സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ :
"നമ്മുടെ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയെ പുനരുജ്ജീവിപ്പിക്കാൻ, നമ്മുടെ പുനർനിർമാണത്തിനായി, നമ്മുടെ അഭിവൃദ്ധിക്കായി ഞങ്ങൾ പ്രവർത്തിക്കാൻ പോകുന്നു"
കഴിഞ്ഞ വർഷം ഓഗസ്റ്റിൽ താലിബാൻ അധികാരമേറ്റെടുത്തതിന് ശേഷം അഫ്‌ഗാനിസ്ഥാന്‍റെ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ 30%-40% ആണ് തകർന്നതെന്ന് യുഎൻ സുരക്ഷ കൗൺസിൽ ജൂണിൽ റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യുന്നു. യുഎസ് സൈന്യം രാജ്യം വിട്ടതിന് ശേഷം അഫ്‌ഗാനിസ്ഥാൻ പിടിച്ചടക്കിയ താലിബാൻ ഉപരോധത്തിന് കീഴിലാണ്. രാജ്യത്തിന്‍റെ ഭരണത്തെക്കുറിച്ച് കാര്യമായൊന്നും അറിയാത്ത താലിബാന്‍റെ പരിചയക്കുറവും സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയുടെ തകർച്ചയ്ക്ക് വഴിയൊരുക്കി.
അന്താരാഷ്‌ട്ര പിന്തുണയില്ലായ്‌മ, സുരക്ഷാവെല്ലുവിളികൾ, കാലാവസ്ഥ വ്യതിയാനം, ഭക്ഷ്യവസ്‌തുക്കൾക്ക് ആഗോളതലത്തിലുണ്ടായ വിലക്കയറ്റം എന്നിവയെല്ലാം അതിവേഗം വഷളാകുന്ന സാമ്പത്തിക സ്ഥിതിയ്ക്ക് ആക്കംകൂട്ടി. രാജ്യത്തേക്ക് ചില അന്താരാഷ്‌ട്ര സഹായങ്ങൾ വരുന്നുണ്ടെങ്കിലും സാമ്പത്തിക സ്ഥിതി ഭീകരമായി തുടരുകയാണെന്ന് യുഎസ് ധനസഹായത്തോടെ പുനർനിർമാണ ശ്രമങ്ങൾക്ക് മേൽനോട്ടം വഹിക്കുന്ന ഔദ്യോഗിക സമിതി വിലയിരുത്തുന്നു.
അന്താരാഷ്‌ട്ര സഹായങ്ങൾ നിർത്തിവച്ചതും അഫ്‌ഗാനിസ്ഥാന്‍റെ വിദേശനാണ്യ ശേഖരം മരവിപ്പിച്ചതും രാജ്യത്തിനുണ്ടാക്കിയ സാമ്പത്തിക പ്രത്യാഘാതങ്ങൾ ചെറുതല്ല. ഇത് നികത്തുന്നതിനായി നികുതി വരുമാനം വർധിപ്പിക്കാനും ആഗോള വിലവർധനവ് മുതലെടുക്കാൻ കൽക്കരി കയറ്റുമതി വർധിപ്പിക്കാനും ശ്രമിച്ചിരുന്നു.
2021 സെപ്റ്റംബറിനും ഡിസംബറിനുമിടയിൽ താലിബാൻ ഏകദേശം 400 മില്യൺ ഡോളർ ആഭ്യന്തര വരുമാനം നേടിയെന്ന് ഈ വർഷം ജനുവരിയൽ പ്രഖ്യാപിച്ച മൂന്ന് മാസത്തേക്കുള്ള ബജറ്റ് കാണിക്കുന്നു. എന്നാൽ ഈ കണക്കുകളുടെ സുതാര്യതയില്ലായ്‌മയിൽ വിദഗ്‌ധർ ആശങ്കപ്പെടുന്നു.
മയക്കുമരുന്ന് ഉത്പാദനത്തിനും നിയന്ത്രണം:
"അഫ്‌ഗാനിസ്ഥാനിൽ മയക്കുമരുന്ന് ഉത്പാദനം ഉണ്ടാകില്ല… ഞങ്ങൾ കറുപ്പ് ഉത്പാദനം വീണ്ടും നിർത്തലാക്കും"
ഹെറോയിൻ നിർമാണത്തിന് ഉപയോഗിക്കുന്ന കറുപ്പിന്‍റെ ഉത്പാദനത്തിൽ മുൻപന്തിയിൽ നിൽക്കുന്ന രാജ്യമാണ് അഫ്‌ഗാനിസ്ഥാൻ. രണ്ട് ദശാബ്‌ദങ്ങൾക്ക് മുൻപ് അധികാരത്തിൽ വന്നപ്പോഴുൾപ്പടെ താലിബാന്‍റെ നയമാണ് രാജ്യത്ത് മയക്കുമരുന്ന് ഉത്പാദനം ഇല്ലാതാക്കുമെന്നത്. വീണ്ടും അധികാരത്തിൽ വന്നതിന് ശേഷം ഈ വർഷം ഏപ്രിലിൽ താലിബാൻ കറുപ്പ് കൃഷി നിരോധിച്ചിരുന്നു.
ദക്ഷിണ അഫ്‌ഗാനിലെ ഹെൽമണ്ട് പ്രവിശ്യയിലെ കർഷകരെ കറുപ്പ് കൃഷിയിടങ്ങൾ നശിപ്പിക്കാൻ താലിബാൻ നിർബന്ധിക്കുന്നുവെന്നാണ് അവിടെ നിന്നും വരുന്ന റിപ്പോർട്ടുകൾ സൂചിപ്പിക്കുന്നത്. ഇത് കർഷകരിൽ നിന്നും മയക്കുമരുന്ന് കച്ചവടം നടത്തുന്നവരിൽ നിന്നും താലിബാനെ അകറ്റുമെങ്കിലും മയക്കുമരുന്ന് നിരോധനത്തിൽ നിന്ന് താലിബാൻ പിന്നോട്ടുപോകാൻ ഇടയില്ല.
നിരോധനം ഏർപ്പെടുത്തുമ്പോഴേക്കും കറുപ്പ് വിളവെടുപ്പ് കഴിഞ്ഞിട്ടുണ്ടാകുമെന്ന് അഫ്‌ഗാനിസ്ഥാന്‍റെ മയക്കുമരുന്ന് സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ വിദഗ്‌ധനായ ഡോ. ഡേവിഡ് മാൻസ്‌ഫീൽഡ് ചൂണ്ടിക്കാണിക്കുന്നു. ക്രിസ്റ്റൽ മെത്താംഫെറ്റാമൈൻ പോലുള്ള മറ്റ് മയക്കുമരുന്നുകളുടെ ഉത്പാദനവും നിർമാണവും രാജ്യത്ത് വർധിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുകയാണെന്ന് റിപ്പോർട്ടുകൾ പറയുന്നു.
ജനങ്ങൾക്ക് സുരക്ഷ ആരിൽനിന്ന് ?
"സുരക്ഷ ഉറപ്പാക്കാൻ ഞങ്ങൾ [താലിബാൻ] പ്രതിജ്ഞാബദ്ധരാണ്"
താലിബാൻ അധികാരത്തിലേറിയതിന് പിന്നാലെ സംഘർഷം ഏറെക്കുറെ അവസാനിച്ചിട്ടുണ്ടെങ്കിലും കഴിഞ്ഞ വർഷം ഓഗസ്റ്റ് മുതൽ ഈ വർഷം ജൂൺ പകുതി വരെ 700 സിവിലിയൻ മരണങ്ങളും 1400ലധികം പേർക്ക് പരിക്കും രാജ്യത്ത് റിപ്പോർട്ട് ചെയ്‌തിട്ടുണ്ടെന്ന് യുഎൻ കണക്കുകൾ പറയുന്നു. 2021 ഓഗസ്റ്റ് മുതലുള്ള മരണങ്ങളിൽ 50% വും അഫ്‌ഗാനിസ്ഥാനിൽ ഇപ്പോഴും സജീവമായിട്ടുള്ള ഇസ്ലാമിക് സ്റ്റേറ്റിന്‍റെ ഒരു ശാഖയായ ഇസ്ലാമിക് സ്റ്റേറ്റ്-ഖൊറാസൻ (IS-K) ഗ്രൂപ്പിന്‍റെ പ്രവർത്തനങ്ങൾ കാരണമാണ്.
അടുത്തിടെ സാധാരണ ജനങ്ങളെ ലക്ഷ്യമിട്ട് നിരവധി ഐഎസ്-കെ ആക്രമണങ്ങളാണ് നടന്നിട്ടുള്ളത്. ഷിയാ മുസ്ലിങ്ങളോ മറ്റ് ന്യൂനപക്ഷ ജനവിഭാഗങ്ങളോ ഉള്ള നഗരങ്ങളിലാണ് കൂടുതലും ആക്രമണങ്ങൾ ഉണ്ടായിട്ടുള്ളത്. നാഷണൽ റെസിസ്റ്റൻസ് ഫ്രണ്ട് (എൻആർഎഫ്), അഫ്‌ഗാനിസ്ഥാൻ ഫ്രീഡം ഫ്രണ്ട് (എഎഫ്എഫ്) തുടങ്ങിയ താലിബാൻ വിരുദ്ധ ശക്തികളുടെ സാന്നിധ്യവും രാജ്യത്ത് വർധിച്ചിട്ടുണ്ട്.
താലിബാൻ ഭരണത്തെ എതിർക്കുന്ന ഒരു ഡസനോളം തീവ്രവാദ ഗ്രൂപ്പുകളുടെ സാന്നിധ്യം രാജ്യത്ത് ഉണ്ടെന്ന് യുഎൻ ജൂണിൽ വ്യക്തമാക്കിയിരുന്നു. ഇതോടെ രാജ്യത്തിന്‍റെ മൊത്തത്തിലുള്ള സുരക്ഷ അന്തരീക്ഷം പ്രവചനാതീതമായി മാറുകയാണ് എന്ന് യുഎൻ പറയുന്നു.
നിയമവിരുദ്ധമായ കൊലപാതകങ്ങൾ, തടങ്കലിൽ വയ്ക്കൽ, പീഡനങ്ങൾ എന്നിവ ഉൾപ്പടെയുള്ള മനുഷ്യാവകാശ ലംഘനങ്ങളിലും ഗണ്യമായ വർധനവ് ഉണ്ടായിട്ടുണ്ടെന്ന് യുഎൻ ചൂണ്ടിക്കാട്ടുന്നു. 2021 ഓഗസ്റ്റിനും 2022 ജൂണിനുമിടയിൽ മുൻ സർക്കാർ പ്രതിനിധികളുടെയും സുരക്ഷാസേന ഉദ്യോഗസ്ഥരുടെയും 160ഓളം നിയമവിരുദ്ധ കൊലപാതകങ്ങളാണ് റിപ്പോർട്ട് ചെയ്‌തിട്ടുള്ളത്.
