ഇന്‍ഡോര്‍ (മധ്യപ്രദേശ്): ഭരണരംഗത്തെ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങളില്‍ പൊതുജനങ്ങള്‍ക്ക് വ്യക്തത വരുത്താനായാണ് വിവരാവകാശ നിയമം നിലവില്‍ വരുന്നത്. നിയമത്തിന്‍റെ പരിധിയില്‍ വരുന്ന ഏതൊന്നിലും പരാതിക്കാരായ പൊതുജനത്തിന് രേഖകള്‍ ഉള്‍പ്പടെ ആവശ്യപ്പെടാമെന്നതും, നിശ്ചിത ദിവസത്തിനകം പരാതിയെ സംബന്ധിച്ചുള്ള മുഴുവന്‍ വിവരങ്ങളും കണ്‍മുന്നില്‍ എത്തുമെന്നതും ഇതിന്‍റെ സവിശേഷതയുമാണ്. മാത്രമല്ല വിവരാവകാശ രേഖകള്‍ ഉപയോഗിച്ച് ജനം പല അഴിമതികളും ക്രമക്കേടുകളും കണ്ടെത്തി അവസാനിപ്പിച്ചതായുള്ള വാര്‍ത്തകളും മാധ്യമങ്ങള്‍ ഏറെ റിപ്പോര്‍ട്ട് ചെയ്‌തതാണ്.
അതേസമയം വിവരാവകാശ നിയമത്തെ ചുറ്റിപ്പറ്റി പരാതിക്കാരന് ബുദ്ധിമുട്ടുണ്ടായ സംഭവങ്ങളും നാം കണ്ടതാണ്. എന്നാല്‍ കഴിഞ്ഞദിവസം മധ്യപ്രദേശിലെ ഇന്‍ഡോറില്‍ നടന്നത് വേറിട്ടൊരു സംഭവമാണ്. അതായത് വിവരാവകാശ പ്രകാരം ചോദിച്ച ചോദ്യത്തിന് ഈ പരാതിക്കാരന് തനിക്ക് ലഭിച്ച രേഖകള്‍ കൊണ്ടുപോവാന്‍ തന്‍റെ സ്‌പോര്‍ട്‌സ് യൂട്ടിലിറ്റി വാഹനം മതിയാവാതെ വന്നു. തന്‍റെ ചോദ്യത്തിന് ബന്ധപ്പെട്ടവര്‍ നല്‍കിയ രേഖകള്‍ 40,000 പേജുകളില്‍ കവിഞ്ഞതോടെയാണ് ഇദ്ദേഹത്തിന് തന്‍റെ ജീപ്പില്‍ കുത്തിനിറച്ച് കൊണ്ടുപോവേണ്ടതായി വന്നത്.
സംഭവം ഇങ്ങനെ: കൊവിഡ് പ്രതിസന്ധികാലത്ത് മരുന്നുകൾ, ഉപകരണങ്ങൾ, അനുബന്ധ സാമഗ്രികൾ എന്നിവയുടെ സംഭരണവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ബില്ലുകളും ടെന്‍ഡര്‍ രേഖകളും ചോദിച്ച് ഇന്‍ഡോര്‍ സ്വദേശിയായ ധർമ്മേന്ദ്ര ശുക്ലയാണ് ഇന്‍ഡോറിലെ ചീഫ് മെഡിക്കൽ ആൻഡ് ഹെൽത്ത് ഓഫിസർക്ക് (സിഎംഎച്ച്ഒ) വിവരാവകാശത്തിന് അപേക്ഷ സമര്‍പ്പിക്കുന്നത്. എന്നാല്‍ ഒരു മാസത്തിനുള്ളിൽ തനിക്ക് രേഖകള്‍ ലഭിക്കാതെ വന്നതോടെ ശുക്ല, അപ്പീൽ ഓഫിസറായ ഡോ.ശരദ് ഗുപ്തയെ സമീപിച്ച് അപേക്ഷ സമര്‍പ്പിച്ചു. ഇതിന് പിന്നാലെയാണ് രേഖകള്‍ വന്ന് കൈപ്പറ്റാനും കാലാവധി വൈകിയതിനാല്‍ ഓരോ പേജിനും നിശ്ചയിട്ടുള്ള രണ്ട് രൂപ അടയ്‌ക്കേണ്ടതില്ലെന്നുമുള്ള അറിയിപ്പ് എത്തുന്നത്.
രേഖകൾ കടത്താൻ ഞാൻ എന്‍റെ കാര്‍ എടുത്തു. എന്നാല്‍ രേഖകള്‍ കൊണ്ട് വാഹനം നിറഞ്ഞു. വാഹനത്തിന്‍റെ ഡ്രൈവർ സീറ്റ് മാത്രമാണ് കാലിയായി ഇരുന്നതെന്ന് ധർമ്മേന്ദ്ര ശുക്ല പറഞ്ഞു. അപ്പീൽ ഓഫിസറും സംസ്ഥാന ആരോഗ്യ വകുപ്പിന്‍റെ റീജണൽ ജോയിന്റ് ഡയറക്‌ടറുമായ ഡോ. ശരദ് ഗുപ്തയെ ബന്ധപ്പെട്ടപ്പോൾ, വിവരങ്ങൾ സൗജന്യമായി നൽകാൻ ഉത്തരവിട്ടതായി അദ്ദേഹം അറിയിച്ചുവെന്നും ധർമ്മേന്ദ്ര ശുക്ല വ്യക്തമാക്കി. അതേസമയം പരാതിക്കാരന് യഥാസമയം വിവരം നൽകാത്തതിനെ തുടര്‍ന്ന് സംസ്ഥാന ഖജനാവിന് നഷ്‌ടമായത് 80,000 രൂപയാണ്. മാത്രമല്ല പരാതിയില്‍ ഇടപെടാതിരുന്ന ഉദ്യോഗസ്ഥർക്കെതിരെ നടപടിയും.
കൊട്ടും പാട്ടുമായി രേഖകള്‍ സ്വീകരിക്കല്‍: അടുത്തിടെ മധ്യപ്രദേശിലെ ശിവപുരിയില്‍ മഖാന് ദക്കഡ് എന്ന വ്യക്തിയ്‌ക്ക് വിവരാവകാശ മറുപടി ലഭിച്ചതും വാര്‍ത്തകളില്‍ നിറഞ്ഞിരുന്നു. പ്രധാനമന്ത്രിയുടെ ഭവന പദ്ധതി, സമ്പല്‍ പദ്ധതി, നിര്‍മാണം, ശുചിത്വ മിഷന്‍റെ കൗണ്‍സിലിന് കീഴില്‍ നിര്‍മാണത്തിനുള്ള സാധനസാമഗ്രികള്‍ വാങ്ങുന്നത് തുടങ്ങിയവയെക്കുറിച്ചറിയാനായിരുന്നു മഖാന് വിവരാവകാശ നിയമപ്രകാരം അപേക്ഷിച്ചത്. ഇതിന് മറുപടി ലഭിച്ചത് ഒന്‍പതിനായിരത്തോളം പേജുകളായിരുന്നു.
അപേക്ഷ നല്‍കി തുടക്കത്തില്‍ മഖാന് വിവരങ്ങള്‍ ലഭിച്ചിരുന്നില്ല. എങ്കിലും തളരാതെ ഇയാള്‍ ഗ്വാളിയാറില്‍ നിന്നും ഭോപ്പാലിലേയ്‌ക്ക് അപ്പീലിനായി പോയി. 25,000 രൂപ നിക്ഷേപ തുകയായി ആവശ്യപ്പെട്ടപ്പോള്‍ തന്‍റെ കയ്യില്‍ മതിയായ പണമില്ലാത്തതിനാല്‍ ലോണെടുത്ത് മഖാന് തുക അടച്ചു. ഇതിന് പിന്നാലെ ഏറെ കാത്തിരുന്ന മറുപടി രേഖകള്‍ മഖാന് വാങ്ങാനായി സിറ്റി കൗണ്‍സില്‍ ഓഫിസിലെത്തിയതാവട്ടെ കാളവണ്ടിയില്‍ കൊട്ടും പാട്ടുമായും.
