ഹൈദരാബാദ്: കൊവിഡ് മഹാമാരിയെ തുടർന്ന് ദശലക്ഷക്കണക്കിന് അതിഥി തൊഴിലാളികൾ ഉപജീവനമാർഗം തേടി ചെന്ന നഗരങ്ങൾ ഉപേക്ഷിച്ച് സ്വന്തം നാടുകളിൽ തിരിച്ചെത്തി. ഭക്ഷണവും വെള്ളവും ഇല്ലാതെ നഗരങ്ങളിൽ നിന്ന് മൈലുകൾ താണ്ടി അവര്‍ സ്വന്തം നാട്ടിലേക്ക് നടക്കുന്ന കാഴ്‌ച ഇന്ത്യൻ ജനതയുടെ കണ്ണുകള്‍ നനയിച്ചു. പാവപ്പെട്ട കൂലിത്തൊഴിലാളികളെ ഉപജീവനമാർഗങ്ങൾ തേടി മറ്റ് നഗരങ്ങളിലേക്ക് തള്ളിവിടുന്നതിന് പകരം സ്വന്തം നാട്ടിൽ തന്നെ ഉപജീവനമാർഗം നൽകേണ്ടതിന്‍റെ ആവശ്യകത കൊവിഡ് വെളിപ്പെടുത്തി. നാട്ടിൻപുറങ്ങളിൽ മെച്ചപ്പെട്ട ജീവിത സാഹചര്യങ്ങളും തൊഴിലവസരങ്ങളും ലഭിക്കാത്ത സാഹചര്യത്തിൽ, ദശലക്ഷക്കണക്കിന് ആളുകൾ ജീവിക്കാനായി വിദൂര സ്ഥലങ്ങളിലേക്ക് കുടിയേറുന്നു.
നഗരങ്ങളിലും അത്തരമൊരു സൗകര്യം സജ്ജമാക്കിയാൽ മാത്രമേ ഗ്രാമ സ്വരാജ് എന്ന ഗാന്ധിജിയുടെ സ്വപ്‌നം യാഥാർത്ഥ്യമാകൂ. ഗ്രാമങ്ങളിൽ താമസിക്കുന്ന ആറ് ദശലക്ഷത്തിലധികം ആളുകൾക്ക് സ്വാശ്രയത്വത്തോടെ, സുസ്ഥിരതയോടെ സ്വതന്ത്രമായി ജീവിക്കാൻ സാങ്കേതികവിദ്യ ഒരു വലിയ സഹായ സ്രോതസാകണം. ഗ്രാമീണ മേഖലയിൽ ഇത്തരം ഒരു പ്രസ്ഥാനം പ്രാബല്യത്തിൽ വരുത്തുന്നതിന് പീപ്പിൾ നോളജ് പ്ലാറ്റ്‌ഫോമുകളുടെ സഹായത്തോടെ സർക്കാരിന്‍റെ പൊതു-സ്വകാര്യ പങ്കാളിത്തം ഏർപ്പെടുത്തണം. കഴിഞ്ഞ പത്ത് വർഷങ്ങളായി ഗ്രാമങ്ങളിൽ നിന്ന് നഗരങ്ങളിലേക്കുള്ള അതിഥി തൊഴിലാളികളുടെ കുടിയേറ്റം കുതിച്ചുയരുന്നു. വിവിധ കണക്കുകളനുസരിച്ച്, കുടിയേറ്റക്കാരുടെ എണ്ണം 7.2 കോടിയിൽ നിന്ന് 11 കോടിയായി. കുടിയേറ്റ തൊഴിലാളികളുടെ എണ്ണത്തില്‍ ഇന്ത്യ ചൈനയുടെ തൊട്ടുപുറകിലാണെന്ന് കണക്കുകൾ സൂചിപ്പിക്കുന്നു.
ഗാന്ധീയൻ ഗ്രാമ സ്വരാജ്
ഗാന്ധിജിയുടെ ഗ്രാമ സ്വരാജ് പദ്ധതിയനുസരിച്ച് ഗ്രാമങ്ങളെ സാമ്പത്തികമായി സ്വയംപര്യാപ്‌തമാക്കുക എന്നതാണ് പുതിയ വളർച്ചാ മാതൃക. ദക്ഷിണാഫ്രിക്കയിൽ നിന്ന് മടങ്ങിയെത്തിയ ശേഷം മഹാത്മാഗാന്ധി ഗ്രാമീണ പ്രസ്ഥാനങ്ങളായ ചമ്പാരൻ (1917), സേവാഗ്രാം (1920), വർധ (1938) എന്നിവക്ക് നേതൃത്വം നൽകി. ഗ്രാമതലത്തിൽ വികേന്ദ്രീകൃത രാഷ്ട്രീയ സംവിധാനം സൃഷ്‌ടിക്കുക, അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾ മെച്ചപ്പെടുത്തുന്നതിനൊപ്പം ഗ്രാമീണർക്ക് സാമ്പത്തിക സ്വയംപര്യാപ്‌തതയും സാമൂഹിക സമത്വവും കൈവരിക്കാനുള്ള അന്തരീക്ഷം സൃഷ്‌ടിക്കുക എന്നിവയായിരുന്നു പ്രധാന ലക്ഷ്യം. സ്വയംപര്യാപ്‌തവും സാമ്പത്തികവും സാമൂഹികവുമായ തുല്യതയുള്ള ഗ്രാമങ്ങള്‍ക്ക് മാത്രമെ യഥാർഥ ജനാധിപത്യത്തിന്‍റെ വേരുകൾ വികസിപ്പിക്കാൻ കഴിയൂവെന്ന് മഹാത്മാ ഗാന്ധി വീക്ഷിച്ചിരിന്നു. 'ഓരോ ഗ്രാമവും ഒരു വ്യക്തിഗത റിപ്പബ്ലിക് സ്ഥാപനമായി പ്രവർത്തിക്കുമ്പോഴാണ് ഗ്രാമ സ്വരാജ് സ്ഥാപിതമായതെന്ന് പറയാം.
സ്വന്തം ആവശ്യങ്ങളും ആഗ്രഹങ്ങളും നിറവേറ്റിക്കൊണ്ട് അയൽ ഗ്രാമങ്ങളുമായി കൈകോർത്ത് പ്രവർത്തിക്കുന്ന ഒരു സ്വതന്ത്ര രാഷ്ട്രമാണിത്.' ഓരോ ഗ്രാമവും സ്വാശ്രയത്വത്തിലൂടെയും പരസ്‌പര സഹകരണത്തിന്‍റെയും പ്രതീകമായി നിലനിൽക്കണമെന്ന് ഗാന്ധിജി ഊന്നിപ്പറഞ്ഞു. ആളുകൾ പ്രാദേശികമായി ജോലി ചെയ്യുകയും കൂടുതൽ ഉൽപാദനക്ഷമതയോടെ ഉയർന്ന വരുമാനം നേടുകയും ചെയ്യുന്ന ഗ്രാമമാണ് ഗ്രാമ സ്വരാജ്. സാങ്കേതികവിദ്യയാണ് ഗ്രാമ വികസനത്തിന്‍റെ താക്കോൽ എന്ന് ഗാന്ധിജി തിരിച്ചറിഞ്ഞിരുന്നു. ഒരു പരമ്പരാഗത ചർക്ക, സാങ്കേതികമായി വികസിപ്പിക്കാന്‍ കഴിയുന്നവര്‍ക്ക് ഗാന്ധിജി ഒരു ലക്ഷം രൂപ, അതായത് ഇന്നത്തെ ഏതാണ്ട് 2.5 കോടി രൂപ, പാരിതോഷികം പ്രഖ്യാപിച്ചിരുന്നു.
ഗ്രാമങ്ങളില്‍ ആധുനിക സൗകര്യങ്ങൾ ഒരുക്കാനായി മുൻ രാഷ്ട്രപതി, എ.പി.ജെ അബ്‌ദുൾ കലാം ഒരു വികസന പദ്ധതി നിർദേശിച്ചിരിന്നു. 50 മുതൽ 100 വരെ ഗ്രാമങ്ങളെ ഒരു ക്ലസ്‌റ്റർ ആക്കി പരിവര്‍ത്തനം ചെയ്‌താല്‍ താമസവും വിപണിയും വികസിപ്പിക്കാമെന്ന് അദ്ദേഹം വീക്ഷിച്ചിരിന്നു. ഈ ഗ്രാമ സമുച്ചയത്തെ അദ്ദേഹം 'പുര കോംപ്ലക്‌സ്' എന്നാണ് വിളിച്ചിരുന്നത്. റോഡുകൾ, കെട്ടിടങ്ങൾ, താമസം, സംഭരണ സൗകര്യങ്ങൾ, ശാസ്ത്രം, സാമ്പത്തിക ശാസ്ത്രം എന്നിവയുടെ സഹായത്തോടെ വിവിധ ഗ്രാമങ്ങളെ ബന്ധിപ്പിക്കാൻ കലാം നിർദേശിച്ചു. അതുവഴി ഗ്രാമങ്ങളുടെ അത്തരം ആവശ്യങ്ങളെല്ലാം ഒരൊറ്റ പ്ലാറ്റ്ഫോമിലേക്ക് കൊണ്ടുവരുകയും, ഗ്രാമീണർക്ക് പരസ്‌പരം ഇടപഴകുന്നത് സാധ്യമാക്കി. ഈ മാര്‍ഗത്തിലൂടെ ഗ്രാമങ്ങൾക്കും പട്ടണങ്ങൾക്കും വികസന പാതയിലേക്ക് എളുപ്പത്തിൽ ഏത്താൻ സാധിക്കുമെന്നും അദ്ദേഹം വീക്ഷിച്ചു.
2004 ജനുവരിയിൽ ചണ്ഡിഗഡിൽ നടന്ന ഇന്ത്യൻ നാഷണൽ സയൻസ് കോൺഗ്രസിന്‍റെ തൊണ്ണൂറാമത് സമ്മേളനത്തിൽ കലാം ഈ മാതൃക അവതരിപ്പിച്ചു. സ്വയം പര്യാപ്‌തമായ ഗ്രാമങ്ങളുടെ അടിത്തറ ശക്തമായ രീതിയിൽ സ്ഥാപിക്കുകയാണെങ്കില്‍ സാമ്പത്തികമായി ഉയർന്ന നിലയില്‍ എത്താൻ ഇന്ത്യക്ക് കഴിയുമെന്ന് അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു. ഗ്രാമങ്ങളെ ബന്ധിപ്പിക്കുന്ന 30 കിലോമീറ്റർ ചുറ്റളവിലുള്ള റിംഗ് റോഡ് നിർമിക്കുകയും, സമുച്ചയത്തിലെ എല്ലാ ഗ്രാമങ്ങളെയും ഒരൊറ്റ ബസ് റൂട്ടിലൂടെ ബന്ധിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുകയാണ് പുര പദ്ധതിയുടെ പ്രധാന ലക്ഷ്യം. ഇത് പട്ടണങ്ങളിലെ തിക്കും തിരക്കും കുറക്കുകയും പുര ഗ്രാമ സമുച്ചയങ്ങളിൽ പാർപ്പിട സൗകര്യങ്ങൾ വികസിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യും. ഇത് ഗ്രാമങ്ങൾക്കിടയിലുള്ള കുടിയേറ്റം വർധിപ്പിക്കുകയും ഗ്രാമങ്ങളിൽ നിന്ന് നഗരങ്ങളിലേക്കുള്ള കുടിയേറ്റം കുറക്കുകയും ചെയ്യും. ഇത്തരമൊരു പദ്ധതി കൈവരിക്കുന്നതിന് ഓരോ യൂണിറ്റിനും പൊതു-സ്വകാര്യ പങ്കാളിത്ത മാതൃകയിൽ 7000 പുര കോംപ്ലക്‌സുകൾക്കായി 130 കോടി രൂപ ചെലവഴിക്കേണ്ടതുണ്ടെന്ന് കലാം നിർദേശിച്ചു.
ഹ്യൂമനിസ്റ്റ് മോഡൽ
സ്വയം പര്യാപ്‌തമായ ഗ്രാമങ്ങളുടെ മാനുഷിക മാതൃകയാണ് നാനാജി ദേശ്‌മുഖ് സ്വീകരിക്കുന്നത്. രാജ്യത്തെ 500 ഗ്രാമങ്ങളിൽ, പ്രത്യേകിച്ച് മധ്യപ്രദേശിലെ ചിത്രകൂട്ട് മേഖലയിൽ ദേശ്‌മുഖ് ഈ മാതൃക നടപ്പാക്കിയിട്ടുണ്ട്. തൊഴിലില്ലായ്‌മ ഇല്ലാത്ത ഗ്രാമങ്ങൾ സൃഷ്‌ടിക്കുക, ദാരിദ്ര്യം ഇല്ലാതാക്കുക, പ്രാദേശികമായി നിയമപരമായ തർക്കങ്ങൾ പരിഹരിക്കുക, വിധവ പുനർവിവാഹം എന്നിവയൊക്കെ ഈ മാതൃകയുടെ അവിഭാജ്യ ഘടകങ്ങളാണ്. ഗ്രാമങ്ങളെ സമുച്ചയങ്ങളാക്കി സാമൂഹികവും സാമ്പത്തികവും വിദ്യാഭ്യാസപരവുമായ സൗകര്യങ്ങൾ സൃഷ്‌ടിക്കാനും ദേശ്‌മുഖിന്‍റെ മാതൃക നിർദേശിക്കുന്നു. അത്യാധുനിക സാങ്കേതികവിദ്യയുടെ ഉപയോഗത്തിന് ഈ മാതൃകയിൽ വലിയ പ്രാധാന്യം നൽകിയിട്ടുണ്ട്.
ഇന്ന്, ലോകമെമ്പാടുമുള്ള സുസ്ഥിര കാർഷിക വികസനത്തിനായി കൃതൃമബുദ്ധിയും ഇന്‍റർനെറ്റും വ്യാപകമായി ഉപയോഗിക്കുന്നു. ഈ സാങ്കേതികവിദ്യകൾ നമ്മുടെ കർഷകരെ ആഗോള വിപണിയിലെ വിളകളുടെ വിവരങ്ങളും വില വ്യത്യാസങ്ങളും മനസിലാക്കാന്‍ സഹായിക്കുന്നു. ഇത് കർഷകർക്ക് മെച്ചപ്പെട്ട വിളവും അതുവഴി ഉയർന്ന വരുമാനവും നേടാൻ സഹായിക്കും. ചെറുകിട, ഇടത്തരം കർഷകരെ ശാക്തീകരിക്കുന്നതിനായി പുതുതായി സ്ഥാപിച്ച 10,000 കാർഷിക ഉൽപാദക അസോസിയേഷനുകളുടെ പദ്ധതിക്ക് അനുസൃതമായിട്ടാണ് ദേശ്‌മുഖ് മാതൃക. ഗാന്ധി, കലാം, ദേശ്‌മുഖ് എന്നിവരുടെ ഗ്രാമവികസന സ്വപ്‌നങ്ങളെ സഹായിക്കുന്നതിനുള്ള ധനസമാഹരണത്തിനായി 'ആത്മ നിർഭർ' കരാറുകൾ പുറപ്പെടുവിക്കാനുള്ള നിർദ്ദേശം കേന്ദ്രം പരിഗണിക്കണം. വാണിജ്യ ബാങ്കുകൾ നൽകുന്ന മുൻ‌ഗണനാ വായ്‌പകളുടെ ഒരു ഭാഗം ഈ കരാറുകൾ വാങ്ങുന്നതിന് ചെലവഴിക്കണം. ഗ്രാമങ്ങളിൽ വികസന പരിപാടികൾ ഏറ്റെടുക്കുന്നതിന് വിദ്യാർഥികളായ യുവാക്കളെ തയ്യാറാക്കണം. എഞ്ചിനീയറിംഗ്, മെഡിക്കൽ, ബിസിനസ് സ്‌കൂളുകളുടെ പാഠ്യപദ്ധതി അതനുസരിച്ച് ക്രമീകരിക്കണം. പുനരുപയോഗ ഊർജ്ജത്തിന്‍റെ ഉപയോഗം ഗ്രാമ സമൂഹത്തിലേക്ക് വിന്യസിക്കണം.
മഹത്തായ നേതാക്കന്മാരുടെ പാതയിലൂടെ
ഇന്ത്യയിലെ ഓരോ തൊഴിലാളികളും ഉപജീവനത്തിനായി ഗ്രാമത്തിൽ നിന്നും നഗരത്തിലേക്ക് പോയ ഒരു കുടിയേറ്റക്കാരനായിരിക്കും. കൊവിഡ് പ്രതിസന്ധി ഓരോ ദിവസം കഴിയുന്തോറും കുടിയേറ്റ തൊഴിലാളികളുടെ ജീവിതം എങ്ങനെ വഷളാക്കുന്നുവെന്ന് ലോകത്തിന് വെളിപ്പെടുത്തി. ദശലക്ഷക്കണക്കിന് കുടിയേറ്റ തൊഴിലാളികൾ നാട്ടിലേക്ക് മടങ്ങിയതായാണ് കണക്ക്. രക്ഷാപ്രവർത്തനത്തിനായി കേന്ദ്ര-സംസ്ഥാന സർക്കാരുകൾ നടത്തിയ ശ്രമങ്ങളെല്ലാം വിഫലമായി. നഗരങ്ങളിലേക്കുള്ള കുടിയേറ്റം കുറക്കുന്നതിന് ഉടൻ നടപടികൾ കൈക്കൊള്ളണം.
ഗ്രാമങ്ങൾ സ്വയംപര്യാപ്‌തവും സാമ്പത്തികമായും സാമൂഹികമായും സുസ്ഥിരമായി മാറുമ്പോൾ മാത്രമേ ഇത് സാധ്യമാകൂ. ഇപ്പോഴത്തെ പ്രതിസന്ധിയെ അവസരമായി കണക്കാകുകയും, പുതിയ വികസന മാതൃകകൾ അടിയന്തരമായി ഏറ്റെടുക്കുകയും വേണം. ബദൽ മാതൃകകൾ ഇതിനകം തന്നെ നമ്മുടെ മഹത്തായ ദേശീയ നേതാക്കൾ പലരും നമ്മളുടെ മുന്നിൽ അവതരിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്. ദേശസ്നേഹികളായ നേതാക്കളായ മഹാത്മാഗാന്ധി, മുൻ രാഷ്ട്രപതി അബ്‌ദുൾ കലാം, സോഷ്യലിസ്റ്റ് നാനാജി ദേശ്‌മുഖ് എന്നിവർ മുന്നോട്ടുവച്ച ഗ്രാമവികസന മാതൃകകൾ എളുപ്പത്തിൽ പ്രാബല്യത്തില്‍ കൊണ്ട് വരാനാവുന്നതാണ്.
