ETV Bharat / state

ಭಾರತದ ಇತಿಹಾಸದ ಪುಟಗಳಲ್ಲಿ ಕ್ಷಿಪಣಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಉಲ್ಲೇಖವಿದೆ: ಇತಿಹಾಸಕಾರ ಅಜಯ್ ಕುಮಾರ್ ಶರ್ಮ - Historian Ajay Kumar Sharma

ಶಿವಮೊಗ್ಗದ ಬಿದನೂರಿನಲ್ಲಿ ದೊರೆತ ಅಪಾರ ಪ್ರಮಾಣದ ಕಬ್ಬಿಣದ ತುಣುಕುಗಳು ಕೆಳದಿ ದೊರೆಗಳ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಬ್ಬಿಣದ ರಾಕೆಟ್ಟುಗಳ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ತಿಳಿಸುತ್ತವೆ ಎಂದು ಅಜಯ್ ಕುಮಾರ್ ಶರ್ಮ ಹೇಳಿದರು.

historian-ajay-kumar-sharma-reaction-on-indian-missile-technology
ಭಾರತದ ಇತಿಹಾಸದ ಪುಟಗಳಲ್ಲಿ ಕ್ಷಿಪಣಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಉಲ್ಲೇಖವಿದೆ: ಇತಿಹಾಸಕಾರ ಅಜಯ್ ಕುಮಾರ್ ಶರ್ಮ
author img

By ETV Bharat Karnataka Team

Published : Mar 17, 2024, 7:37 PM IST

ಬೆಂಗಳೂರು: ಭಾರತದ ಇತಿಹಾಸದ ಪುಟಗಳನ್ನು ಗಮನಿಸಿದಾಗ ಕ್ಷಿಪಣಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಅನಾದಿ ಕಾಲದಿಂದಲೂ ಅನೇಕ ಉದಾಹರಣೆಗಳು ದೊರೆಯುತ್ತವೆ. ವಸಿಷ್ಠರ ಧನುರ್ವೇದ ಸಂಹಿತೆ ಪ್ರಾಚೀನ ಕಾಲಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ದೊರೆಯುವ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಆಕರ ಗ್ರಂಥವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಲೇಖಕ, ಇತಿಹಾಸಕಾರ ಅಜಯ್ ಕುಮಾರ್ ಶರ್ಮ ಹೇಳಿದರು. ಭಾನುವಾರ ದಿ ಮಿಥಿಕ್ ಸೊಸೈಟಿಯು ಆಯೋಜಿಸಿದ್ದ ವಿಶೇಷ ಉಪನ್ಯಾಸ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ‘ಭಾರತೀಯ ಕಬ್ಬಿಣದ ರಾಕೆಟ್​ಗಳ ಇತಿಹಾಸ- 16 ರಿಂದ 19ನೇ ಶತಮಾನದವರೆಗಿನ ಸಂಪೂರ್ಣ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ’ ಎಂಬ ವಿಷಯ ಕುರಿತು ಅವರು ಮಾತನಾಡಿದರು.

2002ರಲ್ಲಿ ಶಿವಮೊಗ್ಗ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಬಿದನೂರಿನಲ್ಲಿ ದೊರೆತ ಅಪಾರ ಪ್ರಮಾಣದ ಕಬ್ಬಿಣದ ತುಣುಕುಗಳು ಕೆಳದಿ ದೊರೆಗಳ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಬ್ಬಿಣದ ರಾಕೆಟ್​ಗಳ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ತಿಳಿಸುತ್ತವೆ. ಅಹಮದ್ ನಗರದ ಸುಲ್ತಾನನಾಗಿದ್ದ ಮಲಿಕ್ ಅಂಬರ್ನ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಸುಧಾರಿತ ರಾಕೆಟ್ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಬಳಕೆ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದಿತು. ವಿಜಯನಗರ ಕಾಲದ ಐತಿಹಾಸಿಕ ದಾಖಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಬಾಣ ಬಿರುಸು, ಅಗ್ನಿ ಬಾಣ ಮತ್ತು ಆಕಾಶ ಬಾಣ ಪದಗಳು ಈ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಅಸ್ತಿತ್ವದ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದರು.

ಇಕ್ಕೇರಿ ಮತ್ತು ಮೈಸೂರು ರಾಜ್ಯಗಳು ಸುಧಾರಿತವಾದ ರಾಕೆಟ್ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ಆ ಕಾಲದಲ್ಲಿಯೇ ಹೊಂದಿದ್ದವು. ಕೆಳದಿ ದೊರೆಯಾದ ಬಸವ ಭೂಪಾಲನ ವಿಶ್ವಕೋಶ ಗ್ರಂಥವಾದ ‘ಶಿವತತ್ವ ರತ್ನಾಕರ’ ದಲ್ಲಿ ನಾಲೀಕಾ ಎಂಬ ಪದಗಳ ಬಳಕೆ ಲೋಹದ ರಾಕೆಟ್ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಅಸ್ತಿತ್ವ ಕುರಿತು ತಿಳಿಸುತ್ತದೆ. ಮಧ್ಯಕಾಲೀನ ಕರ್ನಾಟಕವನ್ನು ಆಳಿದ ಅನೇಕ ಪಾಳೆಯಗಾರ ದೊರೆಗಳು ತಮ್ಮ ರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ ಈ ಯುದ್ಧ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು. ಮರಾಠ ದೊರೆಗಳು ಸಹ ತಮ್ಮ ಯುದ್ಧ ನೀತಿಯ ಅಂಗವಾಗಿ ಈ ಮುಂದುವರೆದ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದ್ದರು ಎಂದು ಮಾಹಿತಿ ನೀಡಿದರು.

Sundar Chakraborty
ಸುಂದರ್ ಚಕ್ರವರ್ತಿ

ಭಾರತೀಯರು ಯೂರೋಪಿಯನ್ನರಿಂದ ರಾಕೆಟ್ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ಬಳುವಳಿಯಾಗಿ ಪಡೆದುಕೊಂಡರು ಎನ್ನುವುದರ ಬದಲಾಗಿ ನಮ್ಮಲ್ಲಿರುವ ಅನೇಕ ಐತಿಹಾಸಿಕ ದಾಖಲೆಗಳಾದ ದಫ್ತರ್ ಮತ್ತು ವರ್ಣಚಿತ್ರಗಳು ಈ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಅನಾದಿಕಾಲದಿಂದಲೂ ಭಾರತದಲ್ಲಿಯೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದಿತು ಎಂಬ ಅಂಶವನ್ನು ಸಾಬೀತುಪಡಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟರು.

ಪ್ರಾಚೀನ ಗ್ರಂಥಗಳಲ್ಲಿ ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯಶಾಸ್ತ್ರದ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ವಿವರಣೆ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ: ಇನ್ನು ‘ಭಾರತೀಯ ಪುರಾತನ ಕಾಲಗಣನೆಯಲ್ಲಿ ಸೂರ್ಯ, ನಕ್ಷತ್ರಗಳ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ’ ಎಂಬ ವಿಷಯದ ಕುರಿತು ಜೈನ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಪ್ರಾಚೀನ ಭಾರತ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಅಧ್ಯಯನ ಕೇಂದ್ರದ ಹಿರಿಯ ಸಂಶೋಧಕ ಸುಂದರ್ ಚಕ್ರವರ್ತಿ ಮಾತನಾಡಿ, ಪ್ರಾಚೀನ ಗ್ರಂಥಗಳಾದ ವೃದ್ಧಗಾರ್ಗೇಯ ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ, ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡ ಪುರಾಣಂ, ನಿದಾನ ಸೂತ್ರ, ಮೈತ್ರಾಯಣೀಯ ಅರಣ್ಯಕ, ಪರಾಶರ ತಂತ್ರ ಮುಂತಾದ ಗ್ರಂಥಗಳು ಭಾರತೀಯ ಪುರಾತನ ಕಾಲಗಣನೆಯ ಅಧ್ಯಯನದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಆಕರ ಗ್ರಂಥಗಳಾಗಿವೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದರು.

ಸೌರಮಾನದ ಅಧ್ಯಯನದಲ್ಲಿ ಸೂರ್ಯ ಮತ್ತು ನಕ್ಷತ್ರಗಳ ಅಧ್ಯಯನ ಪ್ರಮುಖವಾದುದು. ಸೂರ್ಯನ ಚಲನೆಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ದಕ್ಷಿಣಾಯಣ, ಉತ್ತರಾಯಣಗಳ ಜೊತೆಗೆ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಋತುಗಳ ಆಗಮನದಿಂದ ಅನೇಕ ಭೌಗೋಳಿಕ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಪೃಥ್ವಿಯ ಮೇಲೆ ಕಾಣಬಹುದು.
ಸೌರಮಾನದ ಕಾಲಗಣನೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ನಮ್ಮ ಪ್ರಾಚೀನರು ತಮ್ಮ ಖಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರ ಮತ್ತು ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ ಶಾಸ್ತ್ರ ಗ್ರಂಥಗಳಲ್ಲಿ ವೈಜ್ಞಾನಿಕವಾದ ವಿವರಣೆಗಳನ್ನು ನೀಡಿದ್ದಾರೆ. ಇಂದಿನ ಖಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರದ ಅಧ್ಯಯನದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಚೀನ ಕಾಲದ ಕಾಲಗಣನೆಯ ಜ್ಞಾನದ ಬಳಕೆ ಅತಿ ಅವಶ್ಯಕವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟರು.

ಇದನ್ನೂ ಓದಿ: ಮೋದಿಗೆ ರಾಜ್ಯಸಭೆ ವಿಪಕ್ಷ ನಾಯಕನೆಂದರೆ ಭಯ, ಅದಕ್ಕೆ ಕಲಬುರಗಿಯಿಂದ ಪ್ರಚಾರ ಆರಂಭ: ಡಿ ಕೆ ಶಿವಕುಮಾರ್

ಬೆಂಗಳೂರು: ಭಾರತದ ಇತಿಹಾಸದ ಪುಟಗಳನ್ನು ಗಮನಿಸಿದಾಗ ಕ್ಷಿಪಣಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಅನಾದಿ ಕಾಲದಿಂದಲೂ ಅನೇಕ ಉದಾಹರಣೆಗಳು ದೊರೆಯುತ್ತವೆ. ವಸಿಷ್ಠರ ಧನುರ್ವೇದ ಸಂಹಿತೆ ಪ್ರಾಚೀನ ಕಾಲಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ದೊರೆಯುವ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಆಕರ ಗ್ರಂಥವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಲೇಖಕ, ಇತಿಹಾಸಕಾರ ಅಜಯ್ ಕುಮಾರ್ ಶರ್ಮ ಹೇಳಿದರು. ಭಾನುವಾರ ದಿ ಮಿಥಿಕ್ ಸೊಸೈಟಿಯು ಆಯೋಜಿಸಿದ್ದ ವಿಶೇಷ ಉಪನ್ಯಾಸ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ‘ಭಾರತೀಯ ಕಬ್ಬಿಣದ ರಾಕೆಟ್​ಗಳ ಇತಿಹಾಸ- 16 ರಿಂದ 19ನೇ ಶತಮಾನದವರೆಗಿನ ಸಂಪೂರ್ಣ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನ’ ಎಂಬ ವಿಷಯ ಕುರಿತು ಅವರು ಮಾತನಾಡಿದರು.

2002ರಲ್ಲಿ ಶಿವಮೊಗ್ಗ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಬಿದನೂರಿನಲ್ಲಿ ದೊರೆತ ಅಪಾರ ಪ್ರಮಾಣದ ಕಬ್ಬಿಣದ ತುಣುಕುಗಳು ಕೆಳದಿ ದೊರೆಗಳ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದ ಕಬ್ಬಿಣದ ರಾಕೆಟ್​ಗಳ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ತಿಳಿಸುತ್ತವೆ. ಅಹಮದ್ ನಗರದ ಸುಲ್ತಾನನಾಗಿದ್ದ ಮಲಿಕ್ ಅಂಬರ್ನ ರಾಜ್ಯದಲ್ಲಿ ಸುಧಾರಿತ ರಾಕೆಟ್ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಬಳಕೆ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದಿತು. ವಿಜಯನಗರ ಕಾಲದ ಐತಿಹಾಸಿಕ ದಾಖಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುವ ಬಾಣ ಬಿರುಸು, ಅಗ್ನಿ ಬಾಣ ಮತ್ತು ಆಕಾಶ ಬಾಣ ಪದಗಳು ಈ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಅಸ್ತಿತ್ವದ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದರು.

ಇಕ್ಕೇರಿ ಮತ್ತು ಮೈಸೂರು ರಾಜ್ಯಗಳು ಸುಧಾರಿತವಾದ ರಾಕೆಟ್ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ಆ ಕಾಲದಲ್ಲಿಯೇ ಹೊಂದಿದ್ದವು. ಕೆಳದಿ ದೊರೆಯಾದ ಬಸವ ಭೂಪಾಲನ ವಿಶ್ವಕೋಶ ಗ್ರಂಥವಾದ ‘ಶಿವತತ್ವ ರತ್ನಾಕರ’ ದಲ್ಲಿ ನಾಲೀಕಾ ಎಂಬ ಪದಗಳ ಬಳಕೆ ಲೋಹದ ರಾಕೆಟ್ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಅಸ್ತಿತ್ವ ಕುರಿತು ತಿಳಿಸುತ್ತದೆ. ಮಧ್ಯಕಾಲೀನ ಕರ್ನಾಟಕವನ್ನು ಆಳಿದ ಅನೇಕ ಪಾಳೆಯಗಾರ ದೊರೆಗಳು ತಮ್ಮ ರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ ಈ ಯುದ್ಧ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರು. ಮರಾಠ ದೊರೆಗಳು ಸಹ ತಮ್ಮ ಯುದ್ಧ ನೀತಿಯ ಅಂಗವಾಗಿ ಈ ಮುಂದುವರೆದ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿಪಡಿಸಿದ್ದರು ಎಂದು ಮಾಹಿತಿ ನೀಡಿದರು.

Sundar Chakraborty
ಸುಂದರ್ ಚಕ್ರವರ್ತಿ

ಭಾರತೀಯರು ಯೂರೋಪಿಯನ್ನರಿಂದ ರಾಕೆಟ್ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನವನ್ನು ಬಳುವಳಿಯಾಗಿ ಪಡೆದುಕೊಂಡರು ಎನ್ನುವುದರ ಬದಲಾಗಿ ನಮ್ಮಲ್ಲಿರುವ ಅನೇಕ ಐತಿಹಾಸಿಕ ದಾಖಲೆಗಳಾದ ದಫ್ತರ್ ಮತ್ತು ವರ್ಣಚಿತ್ರಗಳು ಈ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಅನಾದಿಕಾಲದಿಂದಲೂ ಭಾರತದಲ್ಲಿಯೇ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದಿತು ಎಂಬ ಅಂಶವನ್ನು ಸಾಬೀತುಪಡಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟರು.

ಪ್ರಾಚೀನ ಗ್ರಂಥಗಳಲ್ಲಿ ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯಶಾಸ್ತ್ರದ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ವಿವರಣೆ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ: ಇನ್ನು ‘ಭಾರತೀಯ ಪುರಾತನ ಕಾಲಗಣನೆಯಲ್ಲಿ ಸೂರ್ಯ, ನಕ್ಷತ್ರಗಳ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ’ ಎಂಬ ವಿಷಯದ ಕುರಿತು ಜೈನ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಪ್ರಾಚೀನ ಭಾರತ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಅಧ್ಯಯನ ಕೇಂದ್ರದ ಹಿರಿಯ ಸಂಶೋಧಕ ಸುಂದರ್ ಚಕ್ರವರ್ತಿ ಮಾತನಾಡಿ, ಪ್ರಾಚೀನ ಗ್ರಂಥಗಳಾದ ವೃದ್ಧಗಾರ್ಗೇಯ ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ, ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡ ಪುರಾಣಂ, ನಿದಾನ ಸೂತ್ರ, ಮೈತ್ರಾಯಣೀಯ ಅರಣ್ಯಕ, ಪರಾಶರ ತಂತ್ರ ಮುಂತಾದ ಗ್ರಂಥಗಳು ಭಾರತೀಯ ಪುರಾತನ ಕಾಲಗಣನೆಯ ಅಧ್ಯಯನದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಆಕರ ಗ್ರಂಥಗಳಾಗಿವೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದರು.

ಸೌರಮಾನದ ಅಧ್ಯಯನದಲ್ಲಿ ಸೂರ್ಯ ಮತ್ತು ನಕ್ಷತ್ರಗಳ ಅಧ್ಯಯನ ಪ್ರಮುಖವಾದುದು. ಸೂರ್ಯನ ಚಲನೆಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ದಕ್ಷಿಣಾಯಣ, ಉತ್ತರಾಯಣಗಳ ಜೊತೆಗೆ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಋತುಗಳ ಆಗಮನದಿಂದ ಅನೇಕ ಭೌಗೋಳಿಕ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಪೃಥ್ವಿಯ ಮೇಲೆ ಕಾಣಬಹುದು.
ಸೌರಮಾನದ ಕಾಲಗಣನೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ನಮ್ಮ ಪ್ರಾಚೀನರು ತಮ್ಮ ಖಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರ ಮತ್ತು ಜ್ಯೋತಿಷ್ಯ ಶಾಸ್ತ್ರ ಗ್ರಂಥಗಳಲ್ಲಿ ವೈಜ್ಞಾನಿಕವಾದ ವಿವರಣೆಗಳನ್ನು ನೀಡಿದ್ದಾರೆ. ಇಂದಿನ ಖಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರದ ಅಧ್ಯಯನದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಚೀನ ಕಾಲದ ಕಾಲಗಣನೆಯ ಜ್ಞಾನದ ಬಳಕೆ ಅತಿ ಅವಶ್ಯಕವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟರು.

ಇದನ್ನೂ ಓದಿ: ಮೋದಿಗೆ ರಾಜ್ಯಸಭೆ ವಿಪಕ್ಷ ನಾಯಕನೆಂದರೆ ಭಯ, ಅದಕ್ಕೆ ಕಲಬುರಗಿಯಿಂದ ಪ್ರಚಾರ ಆರಂಭ: ಡಿ ಕೆ ಶಿವಕುಮಾರ್

ETV Bharat Logo

Copyright © 2025 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.