ನವದೆಹಲಿ: ಈ ಪ್ರದೇಶದ ಮತ್ತು ವಿಶ್ವದ ಸಾಮಾನ್ಯ ಹಿತದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಭಾರತ ಮತ್ತು ಚೀನಾ ನಡುವಿನ ದೀರ್ಘಕಾಲದ ಗಡಿ ವಿವಾದವನ್ನು ತುರ್ತಾಗಿ ಪರಿಹರಿಸುವ ಅಗತ್ಯವಿದೆ ಎಂದು ಪ್ರಧಾನಿ ನರೇಂದ್ರ ಮೋದಿ ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಈ ಸಮಸ್ಯೆಯ ಮೂಲ ಮತ್ತು ಅದು ಈಗ ಎಲ್ಲಿಗೆ ತಲುಪಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಮರುಪರಿಶೀಲಿಸುವ ಸಮಯ ಬಂದಿದೆ.
"ನಮ್ಮ ಗಡಿಗಳಲ್ಲಿನ ದೀರ್ಘಕಾಲದ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟಿನ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ನಾವು ತುರ್ತಾಗಿ ಪರಿಹರಿಸಬೇಕಾಗಿದೆ ಎಂಬುದು ನನ್ನ ನಂಬಿಕೆಯಾಗಿದೆ. ಇದರಿಂದ ನಮ್ಮ ದ್ವಿಪಕ್ಷೀಯ ಸಂವಹನಗಳಲ್ಲಿನ ಅಸಹಜತೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಬಹುದು. ಭಾರತ ಮತ್ತು ಚೀನಾ ನಡುವಿನ ಸ್ಥಿರ ಮತ್ತು ಶಾಂತಿಯುತ ಸಂಬಂಧಗಳು ನಮ್ಮ ಎರಡು ದೇಶಗಳಿಗೆ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ಇಡೀ ಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ಜಗತ್ತಿಗೆ ಮುಖ್ಯವಾಗಿದೆ" ಎಂದು ಮೋದಿ ಯುಎಸ್ ಪ್ರಕಾಶನ ಸಂಸ್ಥೆ ನ್ಯೂಸ್ ವೀಕ್ಗೆ ನೀಡಿದ ಸಂದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.
ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಮತ್ತು ಮಿಲಿಟರಿ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಮತ್ತು ರಚನಾತ್ಮಕ ದ್ವಿಪಕ್ಷೀಯ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳ ಮೂಲಕ ನಾವು ನಮ್ಮ ಗಡಿಗಳಲ್ಲಿ ಶಾಂತಿ ಮತ್ತು ನೆಮ್ಮದಿಯನ್ನು ಪುನಃಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಸ್ಥಿರವಾಗಿ ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ತಾವು ಆಶಿಸಿರುವುದಾಗಿ ಮತ್ತು ನಂಬಿರುವುದಾಗಿ ಪ್ರಧಾನಿ ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ಮೋದಿ ಅವರ ಹೇಳಿಕೆಗೆ ಗುರುವಾರ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸಿದ ಚೀನಾ, "ಉತ್ತಮ ಮತ್ತು ಸ್ಥಿರ ಸಂಬಂಧಗಳು ಚೀನಾ ಮತ್ತು ಭಾರತದ ಸಾಮಾನ್ಯ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಪೂರೈಸುತ್ತವೆ" ಎಂದು ಹೇಳಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಚೀನಾದ ವಿದೇಶಾಂಗ ಸಚಿವಾಲಯದ ವಕ್ತಾರ ಮಾವೋ ನಿಂಗ್, ಗಡಿ ಪ್ರಶ್ನೆಯೊಂದೇ ಭಾರತ-ಚೀನಾ ಸಂಬಂಧಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣತೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.
"ಈ ವಿಷಯವನ್ನು ದ್ವಿಪಕ್ಷೀಯ ಸಂಬಂಧಗಳಲ್ಲಿ ಸೂಕ್ತವಾಗಿ ಇರಿಸಬೇಕು ಮತ್ತು ಸರಿಯಾಗಿ ನಿರ್ವಹಿಸಬೇಕು. ಎರಡೂ ಕಡೆಯವರು ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಮತ್ತು ಮಿಲಿಟರಿ ಮಾರ್ಗಗಳ ಮೂಲಕ ನಿಕಟ ಸಂಪರ್ಕದಲ್ಲಿದ್ದಾರೆ." ಎಂದು ಮಾವೋ ಮಾಧ್ಯಮಗೋಷ್ಠಿಯಲ್ಲಿ ಹೇಳಿದರು.
ಮನೋಹರ್ ಪರಿಕ್ಕರ್ ಇನ್‌ಸ್ಟಿಟ್ಯೂಟ್ ಆಫ್ ಡಿಫೆನ್ಸ್ ಸ್ಟಡೀಸ್ ಅಂಡ್ ಅನಾಲಿಸಿಸ್ನ ಪೂರ್ವ ಏಷ್ಯಾ ಕೇಂದ್ರದ ಅಸೋಸಿಯೇಟ್ ಫೆಲೋ ಎಂಎಸ್ ಪ್ರತಿಭಾ ಅವರ ಪ್ರಕಾರ, ಪ್ರಧಾನಿ ಮೋದಿಯವರ ಹೇಳಿಕೆಯು ಜನರ ಗಮನ ಸೆಳೆದಿದೆ. ನಾವು ಕೆಲ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ಪರಿಹರಿಸಿದ್ದೇವೆ ಎಂದು ಪ್ರತಿಭಾ ಈಟಿವಿ ಭಾರತ್ಗೆ ತಿಳಿಸಿದರು. "ಉಳಿದ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಪರಿಹರಿಸುವಂತೆ ನಾವು ಚೀನಾಕ್ಕೆ ಹೇಳಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತಿದ್ದೇವೆ. ಭಾರತ-ಚೀನಾ ಗಡಿ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರಿ ಪ್ರಮಾಣದ ಸೈನ್ಯ ನಿಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬೇಕೆಂದು ನಾವು ಬಯಸುತ್ತೇವೆ." ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು.
"ಚೀನಾ ಕೂಡ ಭಾರತದೊಂದಿಗಿನ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯಗೊಳಿಸಲು ಬಯಸುತ್ತದೆ. ಚೀನಾ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಸಾಕಷ್ಟು ವ್ಯಾಪಾರ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು ಭಾರತವು ಆರ್ಥಿಕ ವಿನಿಮಯ ಮತ್ತು ಜನರ ನಡುವಿನ ಸಂಪರ್ಕವನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯಗೊಳಿಸಬೇಕೆಂದು ಬಯಸುತ್ತದೆ. ಚೀನಾ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯಗೊಳಿಸಲು ಬಯಸಿದರೆ, ವಾಸ್ತವಿಕ ನಿಯಂತ್ರಣ ರೇಖೆಯಲ್ಲಿನ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯೂ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಬೇಕು ಎಂದು ಭಾರತ ಹೇಳುತ್ತಿದೆ" ಎಂದು ಪ್ರತಿಭಾ ಹೇಳಿದರು.
ಬಾರತ-ಚೀನಾ ಗಡಿ ವ್ಯಾಪ್ತಿ 3,488 ಕಿ.ಮೀ.: ದೀರ್ಘಕಾಲದ ಚೀನಾ-ಭಾರತ ಗಡಿ ವಿವಾದವು ಚೀನಾ ಮತ್ತು ಭಾರತದ ನಡುವೆ ಇರುವ ಹಲವಾರು ಗಣನೀಯ ಮತ್ತು ಸಣ್ಣ ಭೂಪ್ರದೇಶಗಳ ಸಾರ್ವಭೌಮತ್ವದ ವಿಚಾರಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ವಾಸ್ತವಿಕ ನಿಯಂತ್ರಣ ರೇಖೆ (ಎಲ್ಎಸಿ) ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಭಾರತ-ಚೀನಾ ಗಡಿಯು ಹಿಮಾಲಯದಾದ್ಯಂತ 3,488 ಕಿ.ಮೀ. ವರೆಗೆ ವ್ಯಾಪಿಸಿದೆ.
ಈ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾದ ಅಕ್ಸಾಯ್ ಚಿನ್ ಚೀನಾದ ಆಡಳಿತದಲ್ಲಿದೆ. ಆದರೆ ಭಾರತವೂ ಇದರ ಮೇಲೆ ಹಕ್ಕು ಸಾಧಿಸಿದೆ. ಇದು ಪ್ರಾಥಮಿಕವಾಗಿ ವಿರಳ ಜನವಸತಿ, ಎತ್ತರದ ಭೂಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ ಅದರ ಅಂಚಿನಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಅಮೂಲ್ಯವಾದ ಹುಲ್ಲುಗಾವಲು ಭೂಮಿಗಳಿವೆ. ಕಾಶ್ಮೀರ, ಟಿಬೆಟ್ ಮತ್ತು ಕ್ಸಿನ್ ಜಿಯಾಂಗ್ನ ಅಡ್ಡಹಾದಿಯಲ್ಲಿರುವ ಅಕ್ಸಾಯ್ ಚಿನ್ ಚೀನಾದ ಕ್ಸಿನ್ ಜಿಯಾಂಗ್-ಟಿಬೆಟ್ ಹೆದ್ದಾರಿಯಿಂದ ವಿಭಜಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ.
ಮೆಕ್ ಮಹೋನ್ ರೇಖೆ ವಿವಾದ: ವಿವಾದದ ಮತ್ತೊಂದು ಪ್ರದೇಶವು ಮೆಕ್ ಮಹೋನ್ ರೇಖೆಯ ದಕ್ಷಿಣದಲ್ಲಿದೆ. ಇದು ಹಿಂದೆ ಈಶಾನ್ಯ ಗಡಿನಾಡಿನ ಏಜೆನ್ಸಿ (ಎನ್ಇಎಫ್ಎ) ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತಿತ್ತು ಮತ್ತು ಈಗ ಈಶಾನ್ಯ ಭಾರತದ ರಾಜ್ಯ ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶವಾಗಿದೆ. ಭಾರತವು ಆಡಳಿತ ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದರೆ, ಈ ಭೂಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಚೀನಾ ಕೂಡ ಪ್ರತಿಪಾದಿಸುತ್ತದೆ. 1914 ರ ಸಿಮ್ಲಾ ಸಮಾವೇಶದ ಭಾಗವಾಗಿ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಭಾರತ ಮತ್ತು ಟಿಬೆಟ್ ನಡುವಿನ ಒಪ್ಪಂದದ ಮೂಲಕ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾದ ಮೆಕ್ ಮಹೋನ್ ರೇಖೆಯು ವಿವಾದದ ಕೇಂದ್ರಬಿಂದುವಾಗಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಮೆಕ್ ಮಹೋನ್ ಲೈನ್ ಒಪ್ಪಂದದ ಸಿಂಧುತ್ವವನ್ನು ಚೀನಾ ತಿರಸ್ಕರಿಸುತ್ತದೆ, ಸಿಮ್ಲಾ ಕನ್ವೆನ್ಷನ್ ಗೆ ಸಹಿ ಹಾಕಿದಾಗ ಟಿಬೆಟ್ ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿರಲಿಲ್ಲ ಎಂದು ವಾದಿಸುತ್ತದೆ.
1962 ರಲ್ಲಿ ಚೀನಾ ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ಪಡೆಗಳು ಕಹಿ ಗಡಿ ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿದಾಗ ಗಡಿಯುದ್ದಕ್ಕೂ ಉದ್ವಿಗ್ನತೆಯು ಕುದಿಯುವ ಹಂತವನ್ನು ತಲುಪಿತು. ಚೀನಾ ಲಡಾಖ್ ಮತ್ತು ಮೆಕ್ ಮಹೋನ್ ರೇಖೆಯ ಉದ್ದಕ್ಕೂ ಏಕಕಾಲದಲ್ಲಿ ಆಕ್ರಮಣಗಳನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಆಕ್ರಮಣ ಮಾಡಿದ ಚೀನೀಯರು ಒಂದು ತಿಂಗಳ ಹೋರಾಟದ ನಂತರ ಏಕಪಕ್ಷೀಯವಾಗಿ ಹಿಂದೆ ಸರಿಯುವ ಮೊದಲು ಶೀಘ್ರದಲ್ಲೇ ತಮ್ಮ ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಉದ್ದೇಶಗಳನ್ನು ಸಾಧಿಸಿದರು.
ಚೀನಾವು ಅಕ್ಸಾಯ್ ಚಿನ್ ಅನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುವುದರೊಂದಿಗೆ ಮತ್ತು ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶದ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಹೊಂದುವುದರೊಂದಿಗೆ ಯುದ್ಧ ಕೊನೆಗೊಂಡಿತು. ಎರಡೂ ಕಡೆ ಸಾವಿರಾರು ಸೈನಿಕರು ಪ್ರಾಣ ಕಳೆದುಕೊಂಡರು. ಸಿಕ್ಕಿಂ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಒಪ್ಪಿತ ಗಡಿ ಇದ್ದರೂ, 1967 ರಲ್ಲಿ ಸಿಕ್ಕಿಂ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ಗಡಿ ಘರ್ಷಣೆ ನಡೆಯಿತು. 1987 ಮತ್ತು 2013 ರಲ್ಲಿ, ವಾಸ್ತವಿಕ ನಿಯಂತ್ರಣ ರೇಖೆಯ ಮೇಲಿನ ಸಂಭಾವ್ಯ ಸಂಘರ್ಷಗಳನ್ನು ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು.
ಆದಾಗ್ಯೂ, 2017 ರಲ್ಲಿ ಚೀನಾ ಮತ್ತು ಭೂತಾನ್ ಎರಡೂ ಹೇಳಿಕೊಂಡ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಚೀನಾದ ರಸ್ತೆ ನಿರ್ಮಾಣವನ್ನು ತಡೆಯಲು ಭಾರತೀಯ ಪಡೆಗಳು ಮುಂದಾದಾಗ ಡೋಕ್ಲಾಂನಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟು ಉಂಟಾಗಿತ್ತು. ತಿಂಗಳುಗಳ ಉದ್ವಿಗ್ನತೆಯ ನಂತರ, ಬಿಕ್ಕಟ್ಟನ್ನು ಅಂತಿಮವಾಗಿ ರಾಜತಾಂತ್ರಿಕ ಮಾರ್ಗಗಳ ಮೂಲಕ ಪರಿಹರಿಸಲಾಯಿತು.
ಗಡಿ ಸಂಘರ್ಷ: ಚೀನಾದ ಸೇನೆಯ ಪ್ರಕಾರ ಗಾಲ್ವಾನ್ ಕಣಿವೆ, ಪಾಂಗೊಂಗ್ ತ್ಸೋ ಸರೋವರ, ಹಾಟ್ ಸ್ಪ್ರಿಂಗ್ಸ್ ಮತ್ತು ಜಿಯಾನನ್ ದಬಾನ್ (ಗೋಗ್ರಾ) ಎಂಬ ನಾಲ್ಕು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸ್ಥಳಗಳಿಂದ ಸೈನ್ಯವನ್ನು ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಎರಡೂ ಕಡೆಯವರು ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಡೆಪ್ಸಾಂಗ್ ಮತ್ತು ಡೆಮ್ಚೋಕ್ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಂದ ಹಿಂದೆ ಸರಿಯುವಂತೆ ಭಾರತವು ಪೀಪಲ್ಸ್ ಲಿಬರೇಶನ್ ಆರ್ಮಿ (ಪಿಎಲ್ಎ) ಯನ್ನು ಒತ್ತಾಯಿಸುತ್ತಿದೆ. ಗಡಿ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ಉದ್ವಿಗ್ನವಾಗಿರುವವರೆಗೆ ಮತ್ತು ಬಗೆಹರಿಯದಿರುವವರೆಗೆ ಚೀನಾದೊಂದಿಗಿನ ಸಂಬಂಧದಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯ ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಪುನಃಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಎಂದು ಭಾರತ ಸಮರ್ಥಿಸಿಕೊಂಡಿದೆ.
ತಪ್ಪು ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಹರಡುವ ಮೂಲಕ, ಸುಳ್ಳು ನಿರೂಪಣೆಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುವ ಮೂಲಕ ಮತ್ತು ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುವ ಅಭಿಯಾನಗಳನ್ನು ನಡೆಸುವ ಮೂಲಕ ಗಡಿ ವಿವಾದದ ಬಗ್ಗೆ ಚೀನಾ ಭಾರತದೊಂದಿಗೆ ಸಂಘರ್ಷದಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿದೆ. 2017 ರ ನಂತರ ನಾಲ್ಕನೇ ಬಾರಿಗೆ, ಚೀನಾ ಈ ತಿಂಗಳು ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶದ ಸ್ಥಳಗಳು ಮತ್ತು ತಾಣಗಳಿಗೆ ಹೊಸ ಹೆಸರುಗಳ ಮತ್ತೊಂದು ಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದೆ.
ಅರುಣಾಚಲದ ಪ್ರದೇಶಗಳಿಗೆ ಹೊಸ ಹೆಸರಿಟ್ಟ ಚೀನಾ: ಚೀನಾದ ನಾಗರಿಕ ವ್ಯವಹಾರಗಳ ಸಚಿವಾಲಯ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದ ಇತ್ತೀಚಿನ ಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶದ 30 ಸ್ಥಳಗಳು ಮತ್ತು ಸೈಟ್ ಗಳಿಗೆ ಹೊಸ ಹೆಸರುಗಳಿವೆ. ಇವುಗಳಲ್ಲಿ 11 ವಸತಿ ಪ್ರದೇಶಗಳು, 12 ಪರ್ವತಗಳು, ನಾಲ್ಕು ನದಿಗಳು, ಒಂದು ಸರೋವರ, ಒಂದು ಪರ್ವತ ಮಾರ್ಗ ಮತ್ತು ಒಂದು ತುಂಡು ಭೂಮಿ ಸೇರಿವೆ. ಎಲ್ಲಾ ಹೆಸರುಗಳನ್ನು ಚೀನೀ ಅಕ್ಷರಗಳಲ್ಲಿ, ಟಿಬೆಟಿಯನ್ ಮತ್ತು ಮ್ಯಾಂಡರಿನ್ ಚೈನೀಸ್ ನ ರೋಮನ್ ವರ್ಣಮಾಲೆಯ ಆವೃತ್ತಿಯಾದ ಪಿನ್ ಯಿನ್ ನಲ್ಲಿ ನೀಡಲಾಗಿದೆ.
ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶದ ಆರು ಸ್ಥಳಗಳಿಗೆ ಚೀನಾ 2017 ರಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಹೊಸ ಹೆಸರುಗಳ ಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿತು. ಇದರ ನಂತರ 2021 ರಲ್ಲಿ 15 ಸ್ಥಳಗಳ ಎರಡನೇ ಪಟ್ಟಿ ಮತ್ತು ನಂತರ 2023 ರಲ್ಲಿ 11 ಸ್ಥಳಗಳ ಹೆಸರುಗಳ ಮೂರನೇ ಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಚೀನಾ ಅರುಣಾಚಲ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಜಾಂಗ್ನಾನ್ ಅಥವಾ ದಕ್ಷಿಣ ಟಿಬೆಟ್ ಎಂದು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತದೆ, ಈ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಬೀಜಿಂಗ್ ಟಿಬೆಟ್ ಸ್ವಾಯತ್ತ ಪ್ರದೇಶದ ಭಾಗವೆಂದು ಹೇಳಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.
ಇದನ್ನೂ ಓದಿ : ಸುಡಾನ್ ಸಂಘರ್ಷಕ್ಕೆ ಒಂದು ವರ್ಷ: ಸಾವಿರಾರು ಸಾವು, ಲಕ್ಷಾಂತರ ನಾಗರಿಕರ ಪಲಾಯನ - SUDAN CONFLICT
