ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಹಲವಾರು ತೆರೆದ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿ ಹರಡಿರುವ ಪೇಪರ್ ಹಿಪ್ಪುನೇರಳೆ ಅಥವಾ ಪೇಪರ್ ಮಲ್ಬೆರಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುವ ಗಿಡ ಈಗ ಆತಂಕ ಸೃಷ್ಟಿಸಿದೆ. ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರೀಯವಾಗಿ ಇದನ್ನು ಬ್ರೌಸೊನೆಟಿಯಾ ಪ್ಯಾಪಿರಿಫೆರಾ (Broussonetia Papyrifera) ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಮನುಷ್ಯರಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಅಲರ್ಜಿ ಸೃಷ್ಟಿಸುವ ಗಿಡವಾಗಿದೆ. ತೈವಾನ್, ಪಾಕಿಸ್ತಾನ ಮತ್ತು ಯುಎಸ್ಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಮರವನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಅಲರ್ಜಿಯ ಮರ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಅದರ ದುಷ್ಪರಿಣಾಮಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಜನರಿಗೆ ಅರಿವಿಲ್ಲದ ಕಾರಣ ಹಸಿರಾಗಿರುವ ಈ ಗಿಡ ಜನಸಾಮಾನ್ಯರಿಗೆ ಆಕರ್ಷಣೀಯವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಅಲಂಕಾರಿಕ ಮರವಾಗಿ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಗಿದೆ. ಅತ್ಯಂತ ತ್ವರಿತಗತಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಳೀಯ ಸಸ್ಯಗಳ ಬೇರುಗಳನ್ನು ಹೀರಿ ಅವುಗಳನ್ನು ಕೊಲ್ಲುವ ಈ ಸಸ್ಯದ ಪರಿಣಾಮಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಜನರಿಗೆ ಹೆಚ್ಚು ತಿಳಿದಿಲ್ಲ. ಈ ಮರವನ್ನು ಕತ್ತರಿಸುವುದು ಕೂಡ ಅಪಾಯಕಾರಿಯಾಗಿದೆ. ಕತ್ತರಿಸುವಾಗ ಇದು ಉತ್ಪಾದಿಸುವ ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರಮಾಣದ ಹಾಲಿನ ಲ್ಯಾಟೆಕ್ಸ್ ಮತ್ತು ಜಿಗುಟು ರಸವು ಕಣ್ಣು ಮತ್ತು ಚರ್ಮಕ್ಕೆ ಹಾನಿಕಾರಕವಾಗಿದೆ.
ತಬೆಬುಯಾ ಮತ್ತು ಜಕಾರಂಡಾ ಸೇರಿದಂತೆ ವಿಲಕ್ಷಣ ಪ್ರಭೇದಗಳ ಸಸ್ಯಗಳಿಗೆ ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿ ಆದ್ಯತೆ ನೀಡಲಾಗುತ್ತಿರುವ ಬಗ್ಗೆ ಹಲವಾರು ತಜ್ಞರು ಅಸಮಾಧಾನ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಮರಗಳು ಎಂದು ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿ ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಮರಗಳು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಇತರ ದೇಶಗಳು ಅಥವಾ ಖಂಡಗಳಿಂದ ಪರಿಚಯಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಜಾತಿಗಳಾಗಿವೆ. ಪರಿಸರವಾದಿ ಮತ್ತು ನಿವೃತ್ತ ಅರಣ್ಯ ಅಧಿಕಾರಿ ಎ.ಎನ್.ಯಲ್ಲಪ್ಪ ರೆಡ್ಡಿ ಅವರು ನನ್ನೊಂದಿಗೆ ನೇರ ಸಂಭಾಷಣೆಯಲ್ಲಿ, ಸ್ಥಳೀಯ ಪ್ರಭೇದಗಳು, ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಔಷಧೀಯ ಮೌಲ್ಯಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವವುಗಳು ನಗರದ ಭೂದೃಶ್ಯದಿಂದ ಕಣ್ಮರೆಯಾಗಿವೆ ಎಂದು ಹೇಳಿದರು. ಇದಕ್ಕೆ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತವಾಗಿ, ವಿಲಕ್ಷಣ ಜಾತಿಯ ಮರಗಳು ಆಕ್ರಮಣ ಮಾಡಿದವು. ಆಕ್ರಮಣಕಾರಿ ಸಸ್ಯಗಳ ಆಮದಿಗೆ ಕಾರಣವಾದ ನಗರೀಕರಣದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯ ಬಗ್ಗೆ ಯಾವುದೇ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿಲ್ಲ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು.
ಈ ಬಗ್ಗೆ ಅನುಭವ ಜೈನ್ ಅವರೊಂದಿಗೆ ಮಾತನಾಡಿದ ಎಫ್ಆರ್ಐ ಡೆಹ್ರಾಡೂನ್ನಿಂದ ಅರಣ್ಯ ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಪಿಎಚ್ಡಿ ಪಡೆದಿರುವ ಬೆಂಗಳೂರು ಮೂಲದ ಖಾಸಗಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವಾದ ಟ್ರಾನ್ಸ್ ಡಿಸಿಪ್ಲಿನರಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದ ಸಹಾಯಕ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕ ಎನ್.ಎಂ.ಗಣೇಶ್ ಬಾಬು, "ಗಂಡು ಮತ್ತು ಹೆಣ್ಣು ಪೇಪರ್ ಮಲ್ಬೆರಿ ಎಂಬ ಎರಡು ಜಾತಿಗಳ ಮರಗಳಿವೆ. ಗಂಡು ಮರಗಳು ಅಪಾರ ಪ್ರಮಾಣದ ಪರಾಗವನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಹೆಣ್ಣು ಮರಗಳು ಹಣ್ಣುಗಳನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸುತ್ತವೆ. ಎರಡೂ ಮರಗಳು ವೇಗವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತವೆ. ಮರವು ಪ್ರತೀ ಆರು ತಿಂಗಳಿಗೊಮ್ಮೆ ಹಣ್ಣುಗಳನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅದರ ದೊಡ್ಡ ಹೂಬಿಡುವಿಕೆಯಿಂದ ಸೂಸುವ ಪರಾಗವನ್ನು ಅಲರ್ಜಿಕಾರಕ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದರಿಂದ ಅಸ್ತಮಾ ರೋಗಲಕ್ಷಣಗಳು ಕಂಡು ಬರುತ್ತವೆ." ಎಂದು ಹೇಳಿದರು.
ಬೃಹತ್ ಬೆಂಗಳೂರು ಮಹಾನಗರ ಪಾಲಿಕೆ (ಬಿಬಿಎಂಪಿ) ದುಷ್ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸದೆ ಸ್ಥಳೀಯವಲ್ಲದ ಪ್ರಭೇದಗಳು ಮತ್ತು ಪೇಪರ್ ಮಲ್ಬೆರಿ ಮತ್ತು ಕೊನೊಕಾರ್ಪಸ್ ಲ್ಯಾನ್ಸಿಫೋಲಿಯಸ್ ನಂಥ ವಿಲಕ್ಷಣ ಹೂಬಿಡುವ ಸಸ್ಯಗಳನ್ನು ನಗರದಲ್ಲಿ ನೆಡುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ಗಣೇಶ್ ಬೇಸರದಿಂದ ಹೇಳಿದರು.
"ಮಾನವ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಆರೋಗ್ಯವನ್ನು ಬಲಿಕೊಟ್ಟು ಇಂಥ ಗಿಡಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಸುವುದು ಒಳೆಯದಲ್ಲ. ಇದು ಮಾನವರಲ್ಲಿ ಶೀತ, ಕೆಮ್ಮು, ಅಸ್ತಮಾ ಮತ್ತು ಅಲರ್ಜಿಯನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ. ಇದು ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಸಹ ಹಾಳುಮಾಡುತ್ತದೆ. ಬೆಂಗಳೂರು ನಗರ ಆಡಳಿತವು ಎಲ್ಲಿ ಏನನ್ನು ನೆಡಬೇಕೆಂಬುದರ ಬಗ್ಗೆ ಸರಿಯಾಗಿ ನೋಡುತ್ತಿಲ್ಲ. ಪರಿಸರ ಮತ್ತು ಮಾನವನ ಆರೋಗ್ಯದ ಮೇಲೆ ವ್ಯತಿರಿಕ್ತ ಪರಿಣಾಮಗಳ ಕಾರಣದಿಂದ ಗುಜರಾತ್ ಸರ್ಕಾರವು 2024 ರ ಜನವರಿಯಲ್ಲಿ ಕೊನೊಕಾರ್ಪಸ್ ಮರ ನೆಡುವುದನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸಿದೆ." ಎಂದು ಗಣೇಶ್ ತಿಳಿಸಿದರು.
ಐಎಫ್ಎಸ್ ನಿವೃತ್ತ ಮತ್ತು ಮಾಜಿ ಪ್ರಧಾನ ಮುಖ್ಯ ಅರಣ್ಯ ಸಂರಕ್ಷಣಾಧಿಕಾರಿ (ಅರಣ್ಯ ಪಡೆ ಮುಖ್ಯಸ್ಥ) ಶ್ರೀಧರ್ ಪುನತಿ ಮಾತನಾಡಿ, "ಬೆಂಗಳೂರು ಸಮುದ್ರ ಮಟ್ಟದಿಂದ 3,000 ಚದರ ಅಡಿ ಎತ್ತರದಲ್ಲಿದೆ ಮತ್ತು ಸರಿಯಾದ ತಾಪಮಾನ, ಮಳೆ ಮತ್ತು ನೀರಿನ ಲಭ್ಯತೆಯೊಂದಿಗೆ ಗಿಡಗಳನ್ನು ನೆಡಲು ಅನುಕೂಲಕರವಾಗಿದೆ. ಇದು ಪಶ್ಚಿಮ ಘಟ್ಟಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ಅನೇಕ ಪ್ರಭೇದಗಳ ಸಸ್ಯಗಳು ಇಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯಲು ಅನುವು ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ." ಎಂದು ಹೇಳಿದರು.
"ಕಳೆದ 30 ವರ್ಷಗಳಿಂದ ನಮ್ಮ ಸಂಸ್ಥೆಯು ಸ್ಥಳೀಯ ಔಷಧೀಯ ಸಸ್ಯಗಳನ್ನು ಪುನರುಜ್ಜೀವನಗೊಳಿಸುತ್ತಿದೆ. ಆಯುರ್ವೇದ ಔಷಧಿಗಳು ಸ್ಥಳೀಯ ಔಷಧೀಯ ಸಸ್ಯಗಳನ್ನು ನಾವು ಬೆಳೆಸುತ್ತಿದ್ದೇವೆ. 20 ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಸ್ಥಳೀಯ ಸಸ್ಯವರ್ಗವು ಕಣ್ಮರೆಯಾಗುತ್ತಿದೆ. ಮತ್ತು ಮುಂಬರುವ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಶೋಷಣೆ ಮತ್ತು ಕಾನೂನುಬಾಹಿರ/ಅನೌಪಚಾರಿಕ ವ್ಯಾಪಾರದಿಂದಾಗಿ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳು ಕ್ಷೀಣಿಸುತ್ತಿರುವುದರಿಂದ, ಆಯುರ್ವೇದ ಔಷಧಿಗಳಿಗಾಗಿ ಕೂಡ ನಮಗೆ ಸ್ಥಳೀಯ ಸಸ್ಯಗಳು ಸಿಗದಂತಾಗುತ್ತದೆ" ಎಂದು ಗಣೇಶ್ ಬೇಸರದಿಂದ ಹೇಳಿದರು.
ವೃತ್ತಿಪರ ಕ್ಷೇತ್ರ ಸಸ್ಯಶಾಸ್ತ್ರಜ್ಞ ಪ್ರೊಫೆಸರ್ ಕೆ.ರವಿಕುಮಾರ್ ಅವರು ಈ ಅಲಂಕಾರಿಕ ಮರದ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾ, "ಸುಮಾರು 75 ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಈ ಮರವನ್ನು ಉದ್ಯಾನಗಳಲ್ಲಿ ಅಲಂಕಾರಿಕ ಮತ್ತು ಅಲಂಕಾರಿಕ ಉದ್ದೇಶಗಳಿಗಾಗಿ ಬೆಳೆಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಈಗ ಇದು ಬಹುತೇಕ ಬೆಂಗಳೂರು ನಗರದಲ್ಲಿ ಅತಿಯಾಗಿ ಆಕ್ರಮಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ ಮತ್ತು ಅನಪೇಕ್ಷಿತವಾಗಿ ಎಲ್ಲೆಡೆ ಹರಡಿದೆ. ಮೇಲ್ಮಣ್ಣು ಎಲ್ಲಾ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಪೋಷಕಾಂಶಗಳನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಈ ರೀತಿಯ ವಿಲಕ್ಷಣ ಮರಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಸುವುದು ಖಂಡಿತವಾಗಿಯೂ ಮಣ್ಣಿನ ಪೋಷಣೆಯನ್ನು ನಾಶಪಡಿಸುತ್ತದೆ. ನಾವು ನೈಸರ್ಗಿಕ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದೇವೆ ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ಕಾಡುಗಳಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸ್ಥಳೀಯ ಮರಗಳು ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯ ಸಸ್ಯಗಳನ್ನು ನಾವು ಬೆಳೆಸಬೇಕು" ಎಂದು ಹೇಳಿದರು.
ಈ ಸಸ್ಯವು ನಗರದಲ್ಲಿ ಅಪಾರ ಪ್ರಮಾಣದ ಪರಾಗ ಕಣಗಳನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ನಗರವಾಸಿಗಳಲ್ಲಿ ಪರಾಗ ಅಲರ್ಜಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು. ಬೇರು ಸಕ್ಕರ್ ಗಳ ಮೂಲಕ ಇದು ತುಂಬಾ ವೇಗವಾಗಿ ಹರಡುತ್ತದೆ ಎಂದ ಅವರು, ಕಡಿಮೆ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಕಾಗದ ತಯಾರಿಕೆಯನ್ನು ಪರೀಕ್ಷಿಸಲು ಮತ್ತು ತಿರುಳು ಉದ್ಯಮದ ತಯಾರಿಕೆ ಮತ್ತು ತಿರುಳು ಉದ್ಯಮವನ್ನು ಪರೀಕ್ಷಿಸಲು ಇದನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿರಬಹುದು ಎಂದು ಹೇಳಿದರು.
ಇದು ಆಕರ್ಷಕ ಹಣ್ಣುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರೂ, ಅವಿಫೌನಾ ಅದನ್ನು ವಿರಳವಾಗಿ ತಿನ್ನುತ್ತದೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಸನ್ನಿವೇಶದ ಬಗ್ಗೆ ನಿರಾಶೆ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ ಅವರು, "ಇಂದು ನೈಸರ್ಗಿಕ ಸಮತೋಲನವು ತೊಂದರೆಗೀಡಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಬದಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯ ಸಸ್ಯಗಳನ್ನು ವಿಲಕ್ಷಣ ಅಲಂಕಾರಿಕ ಸಸ್ಯಗಳೊಂದಿಗೆ ಅತಿಯಾಗಿ ಬದಲಾಯಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ ಎಂಬುದು ವಿಪರ್ಯಾಸ" ಎಂದು ದುಃಖದಿಂದ ಹೇಳಿದರು.
ಈ ಬಗ್ಗೆ ಮಾತನಾಡಿದ ಆಯುರ್ವೇದ ವೈದ್ಯೆ ಚೈತ್ರಿಕಾ ಹೆಗ್ಡೆ, "ಪೇಪರ್ ಮಲ್ಬೆರಿ ಮರವು ಇಡೀ ಬೆಂಗಳೂರು ನಗರದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಕಂಡುಬರುತ್ತದೆ. ಈ ಮರ ಪ್ರಭೇದವು ಒಂದೇ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಒಟ್ಟಿಗೆ ಬೆಳೆಯುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಈ ಮರಗಳು ಇತರ ಸಸ್ಯಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಯಲು ಬಿಡುವುದಿಲ್ಲ. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಸ್ಯಾಂಕಿ ಕೆರೆ ಮತ್ತು ಅರಮನೆ ಮೈದಾನ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಇದು 100 ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಸಂಖ್ಯೆಯಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿದೆ. ಇವು ಪರಾಗ ಅಲರ್ಜಿಯನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುತ್ತವೆ. ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಅಸ್ತಮಾವನ್ನು ಪ್ರಚೋದಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಉರ್ಟಿಕೇರಿಯಲ್ ದದ್ದುಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತವೆ" ಎಂದು ಅವರು ಹೇಳಿದರು.
"ಅದರ ಅಡ್ಡಪರಿಣಾಮಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಜನರಿಗೆ ತಿಳಿದಿಲ್ಲ. ಪೇಪರ್ ಮಲ್ಬೆರಿಯನ್ನು ತಡೆಯಲು ಪರಿಸರವಾದಿಗಳು ಸಹ ಮುಂದೆ ಬರದಿರುವುದನ್ನು ನೋಡಿ ತುಂಬಾ ನಿರಾಶೆಯಾಗಿದೆ" ಎಂದು ಅವರು ನುಡಿದರು.
ಬಿಬಿಎಂಪಿ ಅರಣ್ಯ ಕೋಶದ ಹಿರಿಯ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಮಾತನಾಡಿ, "ನಾವು ಹಲವಾರು ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಸಸ್ಯಗಳನ್ನು ಗಮನಿಸಿದ್ದೇವೆ ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ತಡೆಗಟ್ಟಲು ಅಗತ್ಯ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತೇವೆ" ಎಂದು ಹೇಳಿದರು.
ತಜ್ಞರ ಸಮಿತಿಯು ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ನಿರ್ಣಯಿಸಬೇಕು ಮತ್ತು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಭೂದೃಶ್ಯದಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯಲು ಅನುಮತಿಸಲಾದ ಸಸ್ಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಿರ್ದೇಶನಗಳನ್ನು ನೀಡಬೇಕು ಎಂದು ಯಲ್ಲಪ್ಪ ರೆಡ್ಡಿ ಒತ್ತಿ ಹೇಳಿದರು.
ಕೊನೆಯದಾಗಿ ಹೇಳುವುದಾದರೆ- ಪೇಪರ್ ಮಲ್ಬೆರಿ ಆಕ್ರಮಣಕಾರಿ ಸಸ್ಯವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಶೀಘ್ರದಲ್ಲೇ ನಗರಕ್ಕೆ ಅಪಾಯ ಎದುರಾಗಲಿದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ತಕ್ಷಣವೇ ಈ ಸಸ್ಯವನ್ನು ಸ್ಥಳೀಯ ಸಸಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಬದಲಾಯಿಸಬೇಕಾಗಿದೆ. ಸ್ಥಳೀಯವಲ್ಲದ ಸಸ್ಯ ಪ್ರಭೇದಗಳ ನೆಡುವಿಕೆಯು ಸ್ಥಳೀಯ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಗಮನಾರ್ಹ ಅಪಾಯವನ್ನುಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ. ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ, ಆಕ್ರಮಣಕಾರಿ ವಿದೇಶಿ ಸಸ್ಯಗಳ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು ಮತ್ತು ನಿಭಾಯಿಸಲು ಪೂರ್ವಭಾವಿ ತಂತ್ರಗಳನ್ನು ಕಾರ್ಯಗತಗೊಳಿಸುವುದು ಅತ್ಯಗತ್ಯ. ಆರಂಭಿಕವಾಗಿಯೇ ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಳ್ಳುವುದರಿಂದ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು ದೊಡ್ಡದಾಗಿ ಬೆಳಯದಂತೆ ತಡೆಯಬಹುದಾಗಿದೆ.
ಲೇಖನ: ಡಾ.ಅನುಭಾ ಜೈನ್, ಹಿರಿಯ ಪತ್ರಕರ್ತೆ
ಇದನ್ನೂ ಓದಿ : ಟ್ರೌಟ್ ಮೀನು ಕೃಷಿ: ಸಂಪ್ರದಾಯ ಮತ್ತು ಉತ್ಪಾದನೆಯ ಯಶೋಗಾಥೆ
