ETV Bharat / business

25 ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದ ರಿಲಯನ್ಸ್ ಜಾಮ್ ನಗರ್ ರಿಫೈನರಿ: ಭಾರತದ ಇಂಧನ ಸ್ವಾವಲಂಬನೆಗೆ ಮಹತ್ವದ ಕೊಡುಗೆ - RELIANCE REFINERY

ಜಾಮ್ ನಗರ್ ನ ರಿಲಯನ್ಸ್ ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಂ ಸಂಸ್ಕರಾಣಾಗಾರ ಆರಂಭವಾಗಿ 25 ವರ್ಷಗಳು ಸಂದಿವೆ.

25 ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದ ರಿಲಯನ್ಸ್ ಜಾಮ್ ನಗರ್ ರಿಫೈನರಿ: ಭಾರತದ ಇಂಧನ ಸ್ವಾವಲಂಬನೆಗೆ ಮಹತ್ವದ ಕೊಡುಗೆ
25 ವರ್ಷ ಪೂರೈಸಿದ ರಿಲಯನ್ಸ್ ಜಾಮ್ ನಗರ್ ರಿಫೈನರಿ: ಭಾರತದ ಇಂಧನ ಸ್ವಾವಲಂಬನೆಗೆ ಮಹತ್ವದ ಕೊಡುಗೆ (IANS)
author img

By PTI

Published : Dec 29, 2024, 7:45 PM IST

ನವದೆಹಲಿ: ಗುಜರಾತ್​ನ ಜಾಮ್ ನಗರದಲ್ಲಿರುವ ರಿಲಯನ್ಸ್​ ಇಂಡಸ್ಟ್ರೀಸ್​ನ ತೈಲ ಸಂಸ್ಕರಾಣಾಗಾರ ಆರಂಭಗೊಂಡು ಇದೇ ಡಿಸೆಂಬರ್ 28ರಂದು 25 ವರ್ಷ ಸಂದಿವೆ. ಡಿಸೆಂಬರ್ 28, 1999 ರಂದು ರಿಲಯನ್ಸ್ ತನ್ನ ಮೊದಲ ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಂ ಸಂಸ್ಕರಣಾಗಾರವನ್ನು ಗುಜರಾತ್​ನ ಜಾಮ್ ನಗರದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. ಅಲ್ಪಾವಧಿಯಲ್ಲಿಯೇ ಸಂಸ್ಕರಣಾಗಾರವು ಭಾರತವನ್ನು ಇಂಧನ ಕೊರತೆಯ ರಾಷ್ಟ್ರದಿಂದ ಇಂಧನ ಸ್ವಾವಲಂಬಿ ರಾಷ್ಟ್ರವಾಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದ್ದು ಗಮನಾರ್ಹ.

ಯುರೋಪ್ ಮತ್ತು ಯುಎಸ್​ಗೆ ಗ್ಯಾಸೋಲಿನ್ ಮತ್ತು ಅನಿಲ ರಫ್ತು ಮಾಡಿದ ಈ ಸಂಸ್ಕರಣಾಗಾರದ ಮೂಲಕ ಇಂದು ಜಾಮ್ ನಗರ್ ವಿಶ್ವದ ಸಂಸ್ಕರಣಾ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿ ಮಾರ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಇದೊಂದು ಭಾರತದ ಹೆಮ್ಮೆಯ ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಅದ್ಭುತವಾಗಿದೆ.

ಭಾರತದ ಅತ್ಯಂತ ಮೌಲ್ಯಯುತ ಕಂಪನಿಯಾದ ರಿಲಯನ್ಸ್ ಇಂಡಸ್ಟ್ರೀಸ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್, ನೆಲದಿಂದ ಮತ್ತು ಸಮುದ್ರದ ತಳದಿಂದ ಪಂಪ್ ಮಾಡಿದ ಕಚ್ಚಾ ತೈಲವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಲು ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಪೆಟ್ರೋಲ್ (ಗ್ಯಾಸೋಲಿನ್) ಹಾಗೂ ಡೀಸೆಲ್ (ಗ್ಯಾಸೋಲ್) ನಂತಹ ಇಂಧನಗಳಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಲು ತೈಲ ಸಂಸ್ಕರಣಾಗಾರವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವ ಬಗ್ಗೆ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದಾಗ ಮೂರು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ತಳಮಟ್ಟದ ಸಂಸ್ಕರಣಾಗಾರವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವುದು ಭಾರತೀಯ ಕಂಪನಿಗೆ ಅಸಾಧ್ಯ ಎಂದು ಬಹುತೇಕ ತಜ್ಞರು ಹೇಳಿದ್ದರು.

ಆದರೆ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯಗಳ ಕೊರತೆ ಮತ್ತು ಜಾಮ್ ನಗರವನ್ನು ಅಪ್ಪಳಿಸಿದ ತೀವ್ರ ಚಂಡಮಾರುತದ ಹೊರತಾಗಿಯೂ ರಿಲಯನ್ಸ್ ಕೇವಲ 33 ತಿಂಗಳ ವಿಶ್ವ ದಾಖಲೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅದನ್ನು ಸಾಧಿಸಿತ್ತು ಎಂದು ಈ ವಿಷಯದ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿದಿರುವ ಮೂಲಗಳು ತಿಳಿಸಿವೆ.

ಎಲ್ಲಕ್ಕಿಂತ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ, ಏಷ್ಯಾದ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಂಸ್ಕರಣಾಗಾರಗಳಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ವರ್ಷಕ್ಕೆ 27 ಮಿಲಿಯನ್ ಟನ್ (ದಿನಕ್ಕೆ 560,000 ಬ್ಯಾರೆಲ್) ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಘಟಕವನ್ನು ಸುಮಾರು 40 ಪ್ರತಿಶತ ಕಡಿಮೆ ವೆಚ್ಚದಲ್ಲಿ (ಪ್ರತಿ ಟನ್ ಗೆ) ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ. ನಂತರ ಘಟಕವನ್ನು 33 ದಶಲಕ್ಷ ಟನ್ ಗಳಿಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸಲಾಯಿತು.

ರಿಲಯನ್ಸ್ ಸ್ಥಾಪಕ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಧೀರೂಭಾಯಿ ಅಂಬಾನಿ ಅವರು ಸಂಸ್ಕರಣಾಗಾರವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವ ತಮ್ಮ ದೀರ್ಘಕಾಲದ ಕನಸನ್ನು ಸಾಕಾರಗೊಳಿಸಲು ಬಯಸಿದಾಗ, ಅವರಿಗೆ ಜಾಮ್ ನಗರದ ಬರಡು ಮತ್ತು ನಿರ್ಜನ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಮೋತಿಖಾವ್ಡಿ ಎಂಬ ಹಳ್ಳಿಯ ಬಳಿ ಭೂಮಿಯನ್ನು ನೀಡಲಾಗಿತ್ತು.

ರಸ್ತೆ, ವಿದ್ಯುತ್ ಅಥವಾ ಸಾಕಷ್ಟು ಕುಡಿಯುವ ನೀರು ಸಹ ಇಲ್ಲದ ಮರುಭೂಮಿಯಂತಹ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡದಂತೆ ಪ್ರಮುಖ ವಿಶ್ವ ದರ್ಜೆಯ ಯೋಜನಾ ಸಲಹೆಗಾರರು ಧೀರೂಭಾಯಿ ಅವರಿಗೆ ಆಗ ಸಲಹೆ ನೀಡಿದ್ದರು. ಅಂಥ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಮಾನವಶಕ್ತಿ, ಸಾಮಗ್ರಿಗಳು, ತಾಂತ್ರಿಕ ತಜ್ಞರು ಮತ್ತು ಇತರ ಎಲ್ಲ ಒಳಹರಿವುಗಳನ್ನು ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಸಲು ಅಸಾಧಾರಣ ಪ್ರಯತ್ನಗಳು ಬೇಕಾಗುತ್ತವೆ ಎಂದು ಅವರು ಎಚ್ಚರಿಸಿದ್ದರು.

ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಧೀರೂಭಾಯಿ, ಎಲ್ಲ ಅಡೆತಡೆಗಳನ್ನು ಧಿಕ್ಕರಿಸಿ ತಮ್ಮ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಿದರು. ಅವರು ಕೇವಲ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಘಟಕವನ್ನು ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ನಂದನವನವನ್ನೇ ಅಲ್ಲಿ ಸೃಷ್ಟಿಸಲು ಬಯಸಿದ್ದರು. 1996 ಮತ್ತು 1999 ರ ನಡುವೆ ಅವರು ತಮ್ಮ ತಂಡದೊಂದಿಗೆ ಜಾಮ್ ನಗರದಲ್ಲಿ ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ನ ಅದ್ಭುತವನ್ನೇ ಸೃಷ್ಟಿಸಿದ್ದು ಇತಿಹಾಸ. ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಖಾಸಗಿ ವಲಯದ ರಿಲಯನ್ಸ್ ಸಂಸ್ಕರಣಾಗಾರವು ಭಾರತದ ಒಟ್ಟು ಸಂಸ್ಕರಣಾ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದಲ್ಲಿ ಶೇಕಡಾ 25 ರಷ್ಟು ಪಾಲು ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು ಸಾರಿಗೆ ಇಂಧನಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರತವನ್ನು ಸ್ವಾವಲಂಬಿಯನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿದೆ.

ಇದನ್ನೂ ಓದಿ : ಕೃಷಿ ವಲಯ ಶೇ 4ರಷ್ಟು ಬೆಳವಣಿಗೆ: 2025ರಲ್ಲಿ ದಾಖಲೆಯ ಆಹಾರ ಧಾನ್ಯ ಉತ್ಪಾದನೆ ನಿರೀಕ್ಷೆ - FOODGRAIN OUTPUT

ನವದೆಹಲಿ: ಗುಜರಾತ್​ನ ಜಾಮ್ ನಗರದಲ್ಲಿರುವ ರಿಲಯನ್ಸ್​ ಇಂಡಸ್ಟ್ರೀಸ್​ನ ತೈಲ ಸಂಸ್ಕರಾಣಾಗಾರ ಆರಂಭಗೊಂಡು ಇದೇ ಡಿಸೆಂಬರ್ 28ರಂದು 25 ವರ್ಷ ಸಂದಿವೆ. ಡಿಸೆಂಬರ್ 28, 1999 ರಂದು ರಿಲಯನ್ಸ್ ತನ್ನ ಮೊದಲ ಪೆಟ್ರೋಲಿಯಂ ಸಂಸ್ಕರಣಾಗಾರವನ್ನು ಗುಜರಾತ್​ನ ಜಾಮ್ ನಗರದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿತು. ಅಲ್ಪಾವಧಿಯಲ್ಲಿಯೇ ಸಂಸ್ಕರಣಾಗಾರವು ಭಾರತವನ್ನು ಇಂಧನ ಕೊರತೆಯ ರಾಷ್ಟ್ರದಿಂದ ಇಂಧನ ಸ್ವಾವಲಂಬಿ ರಾಷ್ಟ್ರವಾಗುವಂತೆ ಮಾಡಿದ್ದು ಗಮನಾರ್ಹ.

ಯುರೋಪ್ ಮತ್ತು ಯುಎಸ್​ಗೆ ಗ್ಯಾಸೋಲಿನ್ ಮತ್ತು ಅನಿಲ ರಫ್ತು ಮಾಡಿದ ಈ ಸಂಸ್ಕರಣಾಗಾರದ ಮೂಲಕ ಇಂದು ಜಾಮ್ ನಗರ್ ವಿಶ್ವದ ಸಂಸ್ಕರಣಾ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿ ಮಾರ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಇದೊಂದು ಭಾರತದ ಹೆಮ್ಮೆಯ ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಅದ್ಭುತವಾಗಿದೆ.

ಭಾರತದ ಅತ್ಯಂತ ಮೌಲ್ಯಯುತ ಕಂಪನಿಯಾದ ರಿಲಯನ್ಸ್ ಇಂಡಸ್ಟ್ರೀಸ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್, ನೆಲದಿಂದ ಮತ್ತು ಸಮುದ್ರದ ತಳದಿಂದ ಪಂಪ್ ಮಾಡಿದ ಕಚ್ಚಾ ತೈಲವನ್ನು ಸಂಸ್ಕರಿಸಲು ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ಪೆಟ್ರೋಲ್ (ಗ್ಯಾಸೋಲಿನ್) ಹಾಗೂ ಡೀಸೆಲ್ (ಗ್ಯಾಸೋಲ್) ನಂತಹ ಇಂಧನಗಳಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಲು ತೈಲ ಸಂಸ್ಕರಣಾಗಾರವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸುವ ಬಗ್ಗೆ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಿದಾಗ ಮೂರು ವರ್ಷಗಳಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ತಳಮಟ್ಟದ ಸಂಸ್ಕರಣಾಗಾರವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವುದು ಭಾರತೀಯ ಕಂಪನಿಗೆ ಅಸಾಧ್ಯ ಎಂದು ಬಹುತೇಕ ತಜ್ಞರು ಹೇಳಿದ್ದರು.

ಆದರೆ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯಗಳ ಕೊರತೆ ಮತ್ತು ಜಾಮ್ ನಗರವನ್ನು ಅಪ್ಪಳಿಸಿದ ತೀವ್ರ ಚಂಡಮಾರುತದ ಹೊರತಾಗಿಯೂ ರಿಲಯನ್ಸ್ ಕೇವಲ 33 ತಿಂಗಳ ವಿಶ್ವ ದಾಖಲೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅದನ್ನು ಸಾಧಿಸಿತ್ತು ಎಂದು ಈ ವಿಷಯದ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿದಿರುವ ಮೂಲಗಳು ತಿಳಿಸಿವೆ.

ಎಲ್ಲಕ್ಕಿಂತ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ, ಏಷ್ಯಾದ ಸಮಕಾಲೀನ ಸಂಸ್ಕರಣಾಗಾರಗಳಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ವರ್ಷಕ್ಕೆ 27 ಮಿಲಿಯನ್ ಟನ್ (ದಿನಕ್ಕೆ 560,000 ಬ್ಯಾರೆಲ್) ಸಾಮರ್ಥ್ಯದ ಘಟಕವನ್ನು ಸುಮಾರು 40 ಪ್ರತಿಶತ ಕಡಿಮೆ ವೆಚ್ಚದಲ್ಲಿ (ಪ್ರತಿ ಟನ್ ಗೆ) ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗಿದೆ. ನಂತರ ಘಟಕವನ್ನು 33 ದಶಲಕ್ಷ ಟನ್ ಗಳಿಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸಲಾಯಿತು.

ರಿಲಯನ್ಸ್ ಸ್ಥಾಪಕ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ಧೀರೂಭಾಯಿ ಅಂಬಾನಿ ಅವರು ಸಂಸ್ಕರಣಾಗಾರವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸುವ ತಮ್ಮ ದೀರ್ಘಕಾಲದ ಕನಸನ್ನು ಸಾಕಾರಗೊಳಿಸಲು ಬಯಸಿದಾಗ, ಅವರಿಗೆ ಜಾಮ್ ನಗರದ ಬರಡು ಮತ್ತು ನಿರ್ಜನ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಮೋತಿಖಾವ್ಡಿ ಎಂಬ ಹಳ್ಳಿಯ ಬಳಿ ಭೂಮಿಯನ್ನು ನೀಡಲಾಗಿತ್ತು.

ರಸ್ತೆ, ವಿದ್ಯುತ್ ಅಥವಾ ಸಾಕಷ್ಟು ಕುಡಿಯುವ ನೀರು ಸಹ ಇಲ್ಲದ ಮರುಭೂಮಿಯಂತಹ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಹೂಡಿಕೆ ಮಾಡದಂತೆ ಪ್ರಮುಖ ವಿಶ್ವ ದರ್ಜೆಯ ಯೋಜನಾ ಸಲಹೆಗಾರರು ಧೀರೂಭಾಯಿ ಅವರಿಗೆ ಆಗ ಸಲಹೆ ನೀಡಿದ್ದರು. ಅಂಥ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಮಾನವಶಕ್ತಿ, ಸಾಮಗ್ರಿಗಳು, ತಾಂತ್ರಿಕ ತಜ್ಞರು ಮತ್ತು ಇತರ ಎಲ್ಲ ಒಳಹರಿವುಗಳನ್ನು ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಸಲು ಅಸಾಧಾರಣ ಪ್ರಯತ್ನಗಳು ಬೇಕಾಗುತ್ತವೆ ಎಂದು ಅವರು ಎಚ್ಚರಿಸಿದ್ದರು.

ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಧೀರೂಭಾಯಿ, ಎಲ್ಲ ಅಡೆತಡೆಗಳನ್ನು ಧಿಕ್ಕರಿಸಿ ತಮ್ಮ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಿದರು. ಅವರು ಕೇವಲ ಕೈಗಾರಿಕಾ ಘಟಕವನ್ನು ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ ನಂದನವನವನ್ನೇ ಅಲ್ಲಿ ಸೃಷ್ಟಿಸಲು ಬಯಸಿದ್ದರು. 1996 ಮತ್ತು 1999 ರ ನಡುವೆ ಅವರು ತಮ್ಮ ತಂಡದೊಂದಿಗೆ ಜಾಮ್ ನಗರದಲ್ಲಿ ಎಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ನ ಅದ್ಭುತವನ್ನೇ ಸೃಷ್ಟಿಸಿದ್ದು ಇತಿಹಾಸ. ಭಾರತದ ಮೊದಲ ಖಾಸಗಿ ವಲಯದ ರಿಲಯನ್ಸ್ ಸಂಸ್ಕರಣಾಗಾರವು ಭಾರತದ ಒಟ್ಟು ಸಂಸ್ಕರಣಾ ಸಾಮರ್ಥ್ಯದಲ್ಲಿ ಶೇಕಡಾ 25 ರಷ್ಟು ಪಾಲು ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು ಸಾರಿಗೆ ಇಂಧನಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರತವನ್ನು ಸ್ವಾವಲಂಬಿಯನ್ನಾಗಿ ಮಾಡಿದೆ.

ಇದನ್ನೂ ಓದಿ : ಕೃಷಿ ವಲಯ ಶೇ 4ರಷ್ಟು ಬೆಳವಣಿಗೆ: 2025ರಲ್ಲಿ ದಾಖಲೆಯ ಆಹಾರ ಧಾನ್ಯ ಉತ್ಪಾದನೆ ನಿರೀಕ್ಷೆ - FOODGRAIN OUTPUT

ETV Bharat Logo

Copyright © 2025 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.