ಒತ್ತಡದ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಟಿಸೋಲ್​ ಪಾತ್ರ ಏನು?: ಒತ್ತಡ ನಿವಾರಿಸುವುದು ಹೇಗೆ?

ಉತ್ತಮ ವ್ಯಾಯಾಮ, ಕಾಲಕಾಲಕ್ಕೆ ಉತ್ತಮ ನಿದ್ರೆ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಕಾರ್ಟಿಸೋಲ್​ ಮಟ್ಟವನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಹಾಗೂ ಸಮತೋಲಿತ ಆಹಾರದ ಮೂಲಕ ಒತ್ತಡವನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಣ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು ಎಂಬುದನ್ನು ಸಂಶೋಧಕರು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.

ಮೆಲ್ಬೋರ್ನ್ (ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾ): ನೀವು ಇದೇ ಆಹಾರಬೇಕು ಎಂದು ಹಂಬಲಿಸುತ್ತಿದ್ದೀರಾ? ಹಾಗಾದರೆ ನೀವು ತೀರಾ ಹಸಿದುಕೊಂಡಿದ್ದೀರಿ ಇಲ್ಲವೇ ಮನಸನ್ನು ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವೇ ಆಗುತ್ತಿಲ್ಲ. ಹಸಿದುಕೊಂಡಿರುವುರಿಂದ ನಿಮಗೆ ಮಧ್ಯರಾತ್ರಿಯೇ ಎಚ್ಚರಿಕೆ ಆಗುತ್ತದೆ. ಇದಕ್ಕೆಲ್ಲ ಕಾರ್ಟಿಸೋಲ್​ಗಳ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಆಗುವ ಬದಲಾವಣೆಗಳೇ ಕಾರಣ ಎಂದು ನೀವು ನಂಬುತ್ತೀರಿ. ಅಂದ ಹಾಗೆ ಈ ಕಾರ್ಟಿಸೋಲ್​​​ ನಮ್ಮ ತೂಕ, ಶಕ್ತಿಯ ಸಮತೋಲನ, ಚಯಾಪಚಯ ಮತ್ತು ನಿದ್ರೆಯ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ ಎಂಬುದೇನೋ ನಿಜ.

ಆದರೆ, ಥೈರಾಯ್ಡ್ ಹಾರ್ಮೋನುಗಳು, ಹಸಿವಿನ ಹಾರ್ಮೋನುಗಳು ಮತ್ತು ಲೈಂಗಿಕ ಹಾರ್ಮೋನುಗಳು, ಹಾಗೆಯೇ ಆಹಾರ ಮತ್ತು ದೈಹಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳು ನಿಮ್ಮ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರುತ್ತವೆ. ಕಾರ್ಟಿಸೋಲ್ ಇದಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚಿನದನ್ನು ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಇವೆಲ್ಲ ಸೇರಿ ಮಾನವನ ದೈನಂದಿನ ಜೈವಿಕ ಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ನಮ್ಮ ದೇಹದ ಬಹುತೇಕ ಎಲ್ಲಾ ಜೀವಕೋಶಗಳ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ.

ಈ ಕಾರ್ಟಿಸೋಲ್​ ಬಗ್ಗೆಯೇ ಏಕೆ ಅಷ್ಟೊಂದು ಹೆದರಿಕೆ?: ದೀರ್ಘವಾದ ಒತ್ತಡ ಅಥವಾ ಖಿನ್ನತೆ ಲಕ್ಷಣಗಳೇ ಈ ಕಾರ್ಟಿಸೋಲ್​​ ಆಗಿದೆ. ಈ ಕಾರ್ಟಿಸೋಲ್​ ಮಾನವನ ದೇಹದಲ್ಲಿ ಒತ್ತಡವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಹಾರ್ಮೋನ್​ ಆಗಿದೆ. ಹಾಗಾಗಿಯೇ ಈ ಬಗ್ಗೆ ಅನೇಕರಿಗೆ ಭಾರಿ ಭಯ ಇದೆ. ಹೀಗೆಂದ ಮಾತ್ರಕ್ಕೆ ಕಾರ್ಟಿಸೋಲ್​ಗಳು ಕೆಟ್ಟದ್ದು ಎಂದು ಯಾರೂ ಭಾವಿಸಬಾರದು. ಯಾಕೆಂದರೆ ನಿಜವಾಗಿಯೂ ಆ ಕೆಲಸವನ್ನು ಮಾಡುವುದಿಲ್ಲ. ಮಾನವನಿಗೆ ಒತ್ತಡದ ಜೀವನ ಎಂಬುದು ಅನಿವಾರ್ಯವಾದ ಭಾಗವೂ ಆಗಿದೆ. ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ಒತ್ತಡದ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯು ಬದುಕುಳಿಯುವ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನವಾಗಿ ವಿಕಸನಗೊಂಡಿದೆ ಆದ್ದರಿಂದ ನಾವು ಅಪಾಯಕಾರಿ ಸಂದರ್ಭಗಳಿಗೆ ತ್ವರಿತವಾಗಿ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸಬಹುದು. ಮಾನಸಿಕ ಮತ್ತು ದೈಹಿಕ ಒತ್ತಡಗಳೆರಡೂ ಒತ್ತಡದ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು.

ಅಷ್ಟಕ್ಕೂ ಆರೋಗ್ಯಕರ ಒತ್ತಡದ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಗೆ ಕಾರ್ಟಿಸೋಲ್ ಅತ್ಯಗತ್ಯ: ಹಠಾತ್ ಒತ್ತಡ ಹಾಗೂ ತತಕ್ಷಣದ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ಎಂಬುದು ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಆಗಿದೆ. ಅಡ್ರಿನಾಲಿನ್ ಮೂತ್ರಜನಕಾಂಗದ ಗ್ರಂಥಿಗಳಿಂದ ನಮ್ಮ ರಕ್ತಪ್ರವಾಹ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ನಮ್ಮ ಹೃದಯ ಬಡಿತ ಮತ್ತು ಉಸಿರಾಟದ ವೇಗವನ್ನು ತಕ್ಷಣವೇ ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ ಆದ್ದರಿಂದ ನಾವು ಅಪಾಯದಿಂದ ಪಾರಾಗಲು ಅಥವಾ ತಪ್ಪಿಸಲು ತ್ವರಿತವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಲು ಸಿದ್ಧರಾಗಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಅಷ್ಟಕ್ಕೂ ಈ ಅಡ್ರಿನಾಲಿನ್ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ಬಹಳ ಅಲ್ಪಕಾಲಿಕವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಹಾಗಾಗಿ ಅಷ್ಟೊಂದು ಭಯಪಡಬೇಕಿಲ್ಲ. ಆದರೆ ನಿರ್ಲಕ್ಷ್ಯ ಮಾಡುವಂತಿಲ್ಲ.

ರಕ್ತದೊತ್ತಡವು ಸೆಕೆಂಡ್​ಗಳಿಗಿಂತ ನಿಮಿಷಗಳ ವರೆಗೂ ಮುಂದುವರಿದಾಗ ಕಾರ್ಟಿಸೋಲ್ ಮೂತ್ರಜನಕಾಂಗದ ಗ್ರಂಥಿಗಳಿಂದ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಶಕ್ತಿಗಾಗಿ ರಕ್ತದಲ್ಲಿನ ಗ್ಲೂಕೋಸ್ (ಸಕ್ಕರೆ) ಅನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದು ಇದರ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವಾಗಿದೆ. ಕಾರ್ಟಿಸೋಲ್ ಗ್ಲೂಕೋಸ್ ಉತ್ಪಾದನೆ ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಮತ್ತು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದ ಗ್ಲೂಕೋಸ್ ಅನ್ನು ಸಜ್ಜುಗೊಳಿಸಲು ಯಕೃತ್ತು, ಸ್ನಾಯು, ಕೊಬ್ಬು ಮತ್ತು ಮೇದೋಜ್ಜೀರಕ ಗ್ರಂಥಿಯ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ. ಇದು ಮೆದುಳಿಗೆ ಗ್ಲೂಕೋಸ್ ಅನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ ಇದರಿಂದ ನಾವು ಮಾನಸಿಕವಾಗಿ ಜಾಗರೂಕರಾಗುತ್ತೇವೆ ಹಾಗೂ ಸ್ನಾಯುಗಳಿಗೂ ರಕ್ತ ಪರಿಚಲನೆ ಆಗುತ್ತದೆ.

ಇನ್ನು ಆರೋಗ್ಯಕರ ಮತ್ತು ಸಾಮಾನ್ಯ ಒತ್ತಡದ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಟಿಸೋಲ್ ತ್ವರಿತವಾಗಿ ಏರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಒತ್ತಡವು ಕಡಿಮೆ ಆದ ನಂತರ ಬೇಸ್‌ಲೈನ್ ಮಟ್ಟಕ್ಕೆ ವೇಗವಾಗಿ ಬರುತ್ತದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ದೀರ್ಘಕಾಲದ ಒತ್ತಡ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಕಾರ್ಟಿಸೋಲ್ ಸ್ರವಿಸುವಿಕೆಯು ಆರೋಗ್ಯಕರವಲ್ಲ. ದೀರ್ಘಕಾಲದ ಒತ್ತಡವು ಅನಿಯಂತ್ರಿತ ಕಾರ್ಟಿಸೋಲ್ ಸ್ರವಿಸುವಿಕೆಯನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಬಹುದು. ತಕ್ಷಣದ ಒತ್ತಡದ ಅನುಪಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿಯೂ ಕಾರ್ಟಿಸೋಲ್ ಅಧಿಕವಾಗಿದ್ದಾಗ ದೀರ್ಘಕಾಲದ ಒತ್ತಡದ ನಂತರ ಕಾರ್ಟಿಸೋಲ್ ಅನಿಯಂತ್ರಣವು ಸಾಮಾನ್ಯ ಸ್ಥಿತಿಗೆ ಮರಳಲು ವಾರಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಬಹುದು.

ಖಿನ್ನತೆಗೆ ಕಾರಣ ಏನು?: ಕೆಲವು ಪುರಾವೆಗಳು ದೀರ್ಘಕಾಲದ ಒತ್ತಡವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಅನಿಯಂತ್ರಿತ ಕಾರ್ಟಿಸೋಲ್ ಖಿನ್ನತೆಯ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗಬಹುದು. ನಮ್ಮ ಸಂಶೋಧನಾ ತಂಡವು ಖಿನ್ನತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರದ ಜನರಿಗಿಂತ ಖಿನ್ನತೆ ಹೊಂದಿರುವ ಜನರು ಸರಾಸರಿ ಕಾರ್ಟಿಸೋಲ್ ಹೊಂದಿರುತ್ತಾರೆ ಎಂಬುದನ್ನು ತೋರಿಸಿದೆ ಎಂದು ಅಧ್ಯಯನಕಾರರು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಕಾರ್ಟಿಸೋಲ್ ಹೆಚ್ಚು ನಕಾರಾತ್ಮಕ ಚಿಂತನೆ ಮತ್ತು ಕಡಿಮೆ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಜೀವನದೊಂದಿಗೆ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಿವೆ ಎಂದು ನಾವು ಕಂಡುಕೊಂಡಿದ್ದೇವೆ ಅಂತಾ ಸಂಶೋಧಕರು.

ಹೆಚ್ಚಿನ ಕಾರ್ಟಿಸೋಲ್‌ನಿಂದಾಗಿ ಟಿಕ್‌ಟಾಕ್‌ನಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸಲಾದ ರೋಗಲಕ್ಷಣಗಳು ಒತ್ತಡ, ಖಿನ್ನತೆ ಅಥವಾ ಆತಂಕದಿಂದ ಉಂಟಾಗಬಹುದು. ಖಿನ್ನತೆಯು ನಿದ್ರಾಹೀನತೆ, ಹೆಚ್ಚಿನ ಹಸಿವು ಮತ್ತು ತೂಕ ಹೆಚ್ಚಾಗುವುದು ಅಥವಾ ಒಮ್ಮೊಮ್ಮೆ ನಷ್ಟವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಬಹುದು. ಕಾರ್ಟಿಸೋಲ್, ತೂಕ ಬದಲಾವಣೆಗಳು ಮತ್ತು ಖಿನ್ನತೆಯ ನಡುವಿನ ಸಂಬಂಧವು ಸಂಕೀರ್ಣವಾಗಿದೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಕಾರ್ಟಿಸೋಲ್ ಅಡ್ರಿನಾಲಿನ್ ಚಟುವಟಿಕೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ. ಒತ್ತಡಕ್ಕೊಳಗಾದಾಗ ನೀವು ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಾತ್ಮಕವಾಗಿರಬಹುದು ಮತ್ತು ಹೋರಾಟ-ಅಥವಾ-ಫ್ಲೈಟ್ ಮೋಡ್‌ಗೆ ತ್ವರಿತವಾಗಿ ಸ್ನ್ಯಾಪ್ ಮಾಡಬಹುದು ಎಂಬುದನ್ನು ಇದು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ.

ಕಾರ್ಟಿಸೋಲ್ ನಿಮ್ಮ ಆರೋಗ್ಯ ಚಕ್ರದ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ: ಕಾರ್ಟಿಸೋಲ್‌ನ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರವೆಂದರೆ ದೇಹದ ಸಿರ್ಕಾಡಿಯನ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆದ್ದಾಗಿದೆ. ಮೆದುಳಿನಲ್ಲಿರುವ ಹೈಪೋಥಾಲಮಸ್ ನಮ್ಮ ಜೈವಿಕ ಕ್ರಿಯೆಗಳ ಸಿರ್ಕಾಡಿಯನ್ (ಸುಮಾರು 24-ಗಂಟೆಗಳ) ಲಯವನ್ನು ಬೆಳಕಿನ - ಗಾಢ ಚಕ್ರಕ್ಕೆ ಹೊಂದಿಸುತ್ತದೆ. ಕಾರ್ಟಿಸೋಲ್ ಮೆದುಳಿನಿಂದ ದೇಹದ ಉಳಿದ ಭಾಗಗಳಿಗೆ ಈ ಸಂಕೇತಗಳನ್ನು ರವಾನಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಸಂವಹನ ಮಾಡುತ್ತದೆ.

ಮೂತ್ರಜನಕಾಂಗದ ಗ್ರಂಥಿಗಳಿಂದ ಕಾರ್ಟಿಸೋಲ್ ಸ್ರವಿಸುವಿಕೆಯು ಬೆಳಗಿನ ಮುಂಜಾನೆ ಹೆಚ್ಚಾಗುತ್ತದೆ, ಸುಮಾರು 7 ಗಂಟೆಗೆ ಗರಿಷ್ಠ ಮಟ್ಟಕ್ಕೆ ತಲುಪುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ನಂತರ ಸುಮಾರು ಮಧ್ಯಾಹ್ನದಿಂದ ಬೆಳಗಿನ ತನಕ ಕಡಿಮೆ ಇರುತ್ತದೆ. ಕಾರ್ಟಿಸೋಲ್ ನಮ್ಮ ದೇಹದ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಅಲಾರಾಂ ಗಡಿಯಾರವಾಗಿದೆ. ಬೆಳಗ್ಗೆ ಅಥವಾ ನಿದ್ರೆಯ ಅವಧಿಯ ಕೊನೆಯಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಕಾರ್ಟಿಸೋಲ್ ಎಚ್ಚರ, ಹೆಚ್ಚಿದ ಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ದೈಹಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಯನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತದೆ. ರಾತ್ರಿಯಲ್ಲಿ ಕಡಿಮೆ ಕಾರ್ಟಿಸೋಲ್ ನಿದ್ರೆ ಮತ್ತು ಪುನಶ್ಚೈತನ್ಯಕಾರಿ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸುತ್ತದೆ.

ಆರೋಗ್ಯಕರ ಕಾರ್ಟಿಸೋಲ್ ಮಟ್ಟ ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಹೇಗೆ?: ಕಾರ್ಟಿಸೋಲ್ ಅನಿಯಂತ್ರಣದ ಮೂಲ ಕಾರಣಗಳನ್ನು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುವ ಮೂಲಕ ನೀವು ಕಾರ್ಟಿಸೋಲ್‌ನ ಆರೋಗ್ಯಕರ ಮಟ್ಟವನ್ನು ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಬಹುದು. ಧ್ಯಾನ, ಸಾವಧಾನತೆ ಮತ್ತು ಅರಿವಿನ ವರ್ತನೆಯ ಚಿಕಿತ್ಸೆಯು ಒತ್ತಡದ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆಯ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಾತ್ಮಕತೆಯನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಹಗಲಿನಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಯಾಮ ಮತ್ತು ಉತ್ತಮ ಮಲಗುವ ಅಭ್ಯಾಸಗಳನ್ನು ರೂಢಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ಕಾಲಕಾಲಕ್ಕೆ ಉತ್ತಮ ನಿದ್ರೆ ದೀರ್ಘಕಾಲದ ಒತ್ತಡ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಿನ ಕಾರ್ಟಿಸೋಲ್ ಅನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಅಂತಿಮವಾಗಿ, ಆರೋಗ್ಯಕರ ಸಮತೋಲಿತ ಆಹಾರವು ನಿಮ್ಮ ದೇಹಕ್ಕೆ ಉತ್ತಮ ಹಾರ್ಮೋನ್ ಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವ ಮೂಲಕ ಬೂಸ್ಟ್​ ನೀಡುತ್ತದೆ.

ಇದನ್ನು ಓದಿ: ನೀವು 'ಆರೋಗ್ಯ ವಿಮೆ' ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲು ಬಯಸುವಿರಾ?: ಈ ಸಲಹೆಗಳನ್ನು ನೆನಪಿಡಿ