ಗದಗ: 'ಮುದ್ರಣಕಾಶಿ' ಎಂದೇ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾದ ಗದಗ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ ತಯಾರಾಗುತ್ತಿರುವ ರಥಗಳಿಗೆ ಅಂತಾರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರಿ ಬೇಡಿಕೆಯಿದೆ. ಈ ಹಿನ್ನೆಲೆ ರಥದ ಕಾರ್ಖಾನೆಯೊಂದು ತಲೆ ಎತ್ತಿ ನಿಂತಿದೆ. ವಿಭಿನ್ನ ವಿನ್ಯಾಸ, ಕೆತ್ತನೆಯುಳ್ಳ ರಥಗಳು ಸೌಂದರ್ಯತೆಗೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿದೆ. ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಕೆತ್ತನೆಗಳ ಕಲೆಯನ್ನ ಇಲ್ಲಿನ ರಥ ಶಿಲ್ಪಿಗಳು ಕರಗತ ಮಾಡಿಕೊಂಡಂತಿದೆ.
ಗದಗನಲ್ಲಿ ತಯಾರಾಗುತ್ತಿರುವ ರಥಗಳಿಗೆ ದೇಶದಾದ್ಯಂತ ಭಾರಿ ಬೇಡಿಕೆ ಬಂದಿದೆ. ಅದರಲ್ಲಿಯೂ ಕೇರಳ, ತಮಿಳುನಾಡಿನ ಬಹುತೇಕ ದೇವಸ್ಥಾನಗಳಿಗೆ ರಥಗಳನ್ನು ಗದಗದಿಂದಲೇ ಮಾಡಿಕೊಡಲಾಗಿದೆ.
ಗದಗ ನಗರದ ನಿವಾಸಿಗಳಾದ ಬಸವರಾಜ್ ಆಚಾರ್ಯ ಮತ್ತು ಗಾಳಪ್ಪ ಆಚಾರ್ಯ ಎಂಬ ಸಹೋದರರು ರಥ ನಿರ್ಮಾಣ ಕಾರ್ಯದಿಂದಲೇ ಕರ್ನಾಟಕ ಸೇರಿದಂತೆ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ರಾಜ್ಯಗಳಿಗೂ ಚಿರಪರಿಚತರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಸುಮಾರು 25 ವರ್ಷಗಳಿಂದ 'ಬ್ರಹ್ಮಋಷಿ ರಥ ಶಿಲ್ಪಂ' ಕಲಾ ಕೇಂದ್ರ ತೆರೆದಿದ್ದು, ಇಲ್ಲಿ ಬ್ರಹ್ಮರಥ ಮತ್ತು ಚಿಕ್ಕ ರಥಗಳನ್ನ ನಿರ್ಮಾಣ ಮಾಡಿಕೊಂಡು ಬರುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.
ಅಷ್ಟಭುಜಾಕೃತಿ, ಷಟ್ಬುಜಾಕೃತಿ, ಚತುರ್ಭುಜಾಕೃತಿ, ಶೈವ ವೈಷ್ಣವ ಧರ್ಮದ ಪ್ರಕಾರ, ಒಂದೊಂದು ರಥಗಳು ಸುಮಾರು 1 ಕೋಟಿಗಿಂತಲೂ ಅಧಿಕ ವೆಚ್ಚದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಾಣ ಮಾಡಿ ದೇವಸ್ಥಾನಗಳಿಗೆ ಅರ್ಪಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಸದ್ಯ ಇವರು ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶದ ಯೋಗ ನರಸಿಂಹ ದೇವಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಬ್ರಹ್ಮ ರಥ ನಿರ್ಮಾಣ ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಅದರ ಬೆಲೆ ಸುಮಾರು 1 ಕೋಟಿ 50 ಲಕ್ಷ ರೂ.ಗೂ ಅಧಿಕ ಎನ್ನಲಾಗ್ತಿದೆ.
ಇದನ್ನೂ ಓದಿ: ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಹೈಡ್ರೋಪೋನಿಕ್ಸ್ ಕೃಷಿ.. ಮತ್ತೊಂದು ಹಸಿರುಕ್ರಾಂತಿಗೆ ಅಡಿಪಾಯವಾಗಲಿದೆಯಾ ಹೊಸ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ?
ವೈಷ್ಣವ ತಂತ್ರದಲ್ಲಿ ರಥ ನಿರ್ಮಾಣ: ಭಾರತೀಯ ಶಿಲ್ಪ ಕಲೆಗಳಲ್ಲಿ ರಥ ಶಿಲ್ಪಕಲೆ ಸಹ ಒಂದು ವಿಶಿಷ್ಟ ಸ್ಥಾನ ಪಡೆದುಕೊಂಡಿದೆ. ವಿಶೇಷವೆಂದರೆ ರಥಶಿಲ್ಪ ನಿರ್ಮಾಣದಲ್ಲಿ ವಾಸ್ತುಶಾಸ್ತ್ರವೂ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸ್ಥಾನ ಪಡೆದುಕೊಂಡಿದೆ.
ವಾಸ್ತುಶಾಸ್ತ್ರ ಮತ್ತು ಮೂರ್ತಿ ಶಿಲ್ಪ ಎರಡನ್ನೂ ಮೇಳೈಸಿಕೊಂಡು ರಥ ನಿರ್ಮಾಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಕಾಶಪ ಶಿಲ್ಪ, ಮಾನಸ ಶಾಸ್ತ್ರ, ಬ್ರಾಹ್ಮಿಚಿತ್ರಸೂತ್ರ ಲಕ್ಷಣ ಇವೆಲ್ಲವೂಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ. ವೈಷ್ಣವ ತಂತ್ರದಲ್ಲಿ ರಥಗಳನ್ನ ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಕರ್ನಾಟಕದ ಮೈಸೂರು ಸಂಸ್ಥಾನದಂತ ದೊಡ್ಡ ದೊಡ್ಡ ದೇವಸ್ಥಾನಗಳಿಗೆ ರಥಗಳನ್ನ ನಿರ್ಮಾಣ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಬ್ರಹ್ಮಋಷಿ ರಥ ಶಿಲ್ಪ ಕಲಾಕೇಂದ್ರದ ಮೂಲಕ ಸುಮಾರು 25ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಉದ್ಯೋಗಿಗಳಿಗೆ ಕೆಲಸ ಕೊಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ.
ಹೊರರಾಜ್ಯಗಳಿಂದ ಶಿಲ್ಪಿಗಳನ್ನ ಕರೆತಂದು ಅವರಿಗೆಲ್ಲ ಊಟ ವಸತಿ ಮೂಲಕ ಆಕರ್ಷಕ ವೇತನ ಕೊಟ್ಟು ಈ ನಿರ್ಮಾಣ ಕಾರ್ಯದಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಇವರ ಕಾರ್ಯದಂತೆ 'ಮುದ್ರಣ ಕಾಶಿ' ಜತೆಗೆ 'ರಥ ಶಿಲ್ಪಿಗಳ ನಾಡು' ಎನ್ನುವ ಕೀರ್ತಿ ಜಿಲ್ಲೆಗೆ ಬರುತ್ತಿದೆ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಸ್ಥಳೀಯರು.
ಒಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಗದಗ ಜಿಲ್ಲೆಗೆ ಮೊದಲನಿಂದಲೂ ಒಂದು ವಿಶೇಷ ಹೆಸರಿದೆ. ಹತ್ತಿ ಉದ್ಯಮದಲ್ಲಿ ಪ್ರಸಿದ್ಧಿ ಪಡೆದಿತ್ತು. ಇಂತಹ ಹಿರಿಮೆಗಳ ನಡುವೆ ಇದೀಗ ಕಲಾವಿದರ ಬೀಡಾಗಿದೆ.
