ETV Bharat / science-and-technology

ಖಾಲಿಯಾಗುತ್ತಿವೆ ಸರೋವರಗಳು; 200 ಕೋಟಿ ಜನರಿಗೆ ನೀರಿನ ಕೊರತೆ ಸಂಭವ

author img

By

Published : May 21, 2023, 4:02 PM IST

ಜಗತ್ತಿನ ಶೇಕಡಾ 50ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಸರೋವರಗಳಲ್ಲಿನ ನೀರಿನ ಸಂಗ್ರಹ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತಿದೆ ಎಂದು ಹೊಸ ಸಂಶೋಧನೆಯೊಂದು ಹೇಳಿದೆ.

Half of world's largest lakes losing water, 2 bn people at risk
Half of world's largest lakes losing water, 2 bn people at risk

ನವದೆಹಲಿ : ವಿಶ್ವದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಸರೋವರಗಳ ಪೈಕಿ ಶೇಕಡಾ 50 ರಷ್ಟು ಸರೋವರಗಳಲ್ಲಿನ ನೀರಿನ ಮಟ್ಟ ಗಮನಾರ್ಹ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತಿದೆ. ಜಾಗತಿಕ ತಾಪಮಾನ ಹೆಚ್ಚಳ ಮತ್ತು ಮಾನವರಿಂದ ಅತಿಯಾದ ನೀರಿನ ಬಳಕೆ ಇದಕ್ಕೆ ಮೂಲ ಕಾರಣಗಳಾಗಿವೆ ಎಂದು ಹೊಸ ಸಂಶೋಧನೆಯೊಂದು ಹೇಳಿದೆ. ಈ ಸಂಶೋಧಕರ ತಂಡದಲ್ಲಿ ಓರ್ವ ಭಾರತೀಯ ಮೂಲದ ಸಂಶೋಧಕರೂ ಇದ್ದಾರೆ. ಸೈನ್ಸ್ (Science) ಹೆಸರಿನ ಜರ್ನಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾದ ಹೊಸ ಅಧ್ಯಯನದ ಪ್ರಕಾರ, ಸರೋವರದ ನೀರಿನ ಸಂಗ್ರಹಣೆಯಲ್ಲಿನ ಏರಿಳಿತ ಪ್ರವೃತ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಹಿಂದಿನ ಕಾರಣಗಳನ್ನು ಪತ್ತೆಹಚ್ಚುವ ಮೂಲಕ ನಿರ್ಣಾಯಕ ಮೂಲಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರಮುಖ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಹೇಗೆ ಉತ್ತಮವಾಗಿ ರಕ್ಷಿಸಬಹುದು ಎಂಬುದರ ಕುರಿತು ನೀರಿನ ನಿರ್ವಾಹಕರು ಮತ್ತು ಸಮುದಾಯಗಳಿಗೆ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ನೀಡಬಹುದು.

ವಿಶ್ವದ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಸರಿಸುಮಾರು ಕಾಲು ಭಾಗದಷ್ಟು ಜನರು, ಅಂದರೆ ಸುಮಾರು 2 ಶತಕೋಟಿ ಜನರು ಒಣಗುತ್ತಿರುವ ಸರೋವರದ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಸಂಶೋಧಕರು ಅಂದಾಜಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಇದು ಮಾನವ ಬಳಕೆ, ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆ ಮತ್ತು ಸಂಚಯದ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಸಮರ್ಥನೀಯ ಜಲ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳ ನಿರ್ವಹಣೆಗೆ ಸೇರಿಸುವ ತುರ್ತು ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. "ಇದು ಉಪಗ್ರಹಗಳು ಮತ್ತು ಮಾದರಿಗಳ ಒಂದು ಶ್ರೇಣಿಯನ್ನು ಆಧರಿಸಿ ಜಾಗತಿಕ ಸರೋವರದ ನೀರಿನ ಸಂಗ್ರಹಣೆಯ ವ್ಯತ್ಯಾಸದ ಪ್ರವೃತ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಚಾಲಕಗಳ ಮೊದಲ ಸಮಗ್ರ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನವಾಗಿದೆ" ಎಂದು ಅಮೆರಿಕದಲ್ಲಿನ ವರ್ಜೀನಿಯಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದ ಹವಾಮಾನ ಸಹವರ್ತಿ ಪ್ರಮುಖ ಸಂಶೋಧಕ ಫಾಂಗ್‌ಫಾಂಗ್ ಯಾವೋ ಹೇಳಿದರು.

ಕಝಾಕಿಸ್ತಾನ್ ಮತ್ತು ಉಜ್ಬೇಕಿಸ್ತಾನ್ ನಡುವಿನ ಅರಲ್ ಸಮುದ್ರ ಒಣಗುವಿಕೆಯಂಥ ಭೂಮಿಯ ಕೆಲವು ದೊಡ್ಡ ಜಲಮೂಲಗಳಲ್ಲಿನ ಪರಿಸರದ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟುಗಳಿಂದ ಪ್ರೇರಿತರಾಗಿ ಅವರು ಈ ಸಂಶೋಧನೆಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಕೊಲೊರಾಡೋ ಬೌಲ್ಡರ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ, ಕಾನ್ಸಾಸ್ ಸ್ಟೇಟ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ, ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಮತ್ತು ಸೌದಿ ಅರೇಬಿಯಾದ ಅವರ ಸಹೋದ್ಯೋಗಿಗಳು, ವಿಶ್ವದ ಶೇ 95 ರಷ್ಟು ಕೆರೆಯ ನೀರನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುವ ಸುಮಾರು 2,000 ದೊಡ್ಡ ಸರೋವರಗಳು ಮತ್ತು ಜಲಾಶಯಗಳಲ್ಲಿ ನೀರಿನ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿನ ಬದಲಾವಣೆಯನ್ನು ಅಳೆಯಲು ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಕಂಡು ಹಿಡಿದಿದ್ದಾರೆ.

ಜಾಗತಿಕವಾಗಿ ಸರೋವರ ಸಂಗ್ರಹಣೆಯಲ್ಲಿನ ಪ್ರವೃತ್ತಿಗಳನ್ನು ಪ್ರಮಾಣೀಕರಿಸಲು ಮತ್ತು ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ನೀಡಲು ಈ ತಂಡವು ಉಪಗ್ರಹಗಳ ಒಂದು ಶ್ರೇಣಿಯಿಂದ ಮೂರು ದಶಕಗಳ ಅವಲೋಕನಗಳನ್ನು ಸಂಯೋಜಿಸಿತು. ಜಾಗತಿಕವಾಗಿ, ಸಿಹಿನೀರಿನ ಸರೋವರಗಳು ಮತ್ತು ಜಲಾಶಯಗಳು ಭೂಮಿಯ ಮೇಲಿರುವ ನೀರಿನ 87 ಪ್ರತಿಶತವನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸುತ್ತವೆ, ಇದು ಮಾನವ ಮತ್ತು ಭೂಮಿಯ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ ಅಮೂಲ್ಯವಾದ ಸಂಪನ್ಮೂಲವಾಗಿದೆ. ನದಿಗಳಿಗಿಂತ ಭಿನ್ನವಾಗಿ, ಸರೋವರಗಳನ್ನು ಚೆನ್ನಾಗಿ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಆದರೂ ಅವು ಅತ್ಯಧಿಕ ಜನಸಂಖ್ಯೆಗೆ ನೀರನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತವೆ. ಈ ಪ್ರಮಾಣ ನದಿಗಳಿಗಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚು.

ಹೊಸ ಅಧ್ಯಯನದ ಭಾಗವಾಗಿ ಭೂಮಿಯ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಸರೋವರಗಳ 1,972 ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಸಮೀಕ್ಷೆ ಮಾಡುವ ಸಲುವಾಗಿ 1992-2020 ರ ನಡುವೆ ಉಪಗ್ರಹಗಳಿಂದ ಸೆರೆಹಿಡಿಯಲಾದ 2,50,000 ಸರೋವರ ಪ್ರದೇಶದ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಬಳಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಫಲಿತಾಂಶಗಳು ದಿಗ್ಭ್ರಮೆಗೊಳಿಸುವಂತಿದ್ದವು. ಜಾಗತಿಕವಾಗಿ 53 ಪ್ರತಿಶತ ಸರೋವರಗಳಲ್ಲಿನ ನೀರಿನ ಸಂಗ್ರಹ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದೆ ಎಂಬ ಮಹತ್ವದ ಹಾಗೂ ಆತಂಕಕಾರಿಯಾದ ವಿಷಯ ಸಂಶೋಧನೆಯಲ್ಲಿ ಕಂಡು ಬಂದಿದೆ.

ಇದನ್ನೂ ಓದಿ : ಕಾಲರಾ ಅಪಾಯದಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವದ 100 ಕೋಟಿ ಜನ: ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆ ಎಚ್ಚರಿಕೆ

ನವದೆಹಲಿ : ವಿಶ್ವದ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಸರೋವರಗಳ ಪೈಕಿ ಶೇಕಡಾ 50 ರಷ್ಟು ಸರೋವರಗಳಲ್ಲಿನ ನೀರಿನ ಮಟ್ಟ ಗಮನಾರ್ಹ ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತಿದೆ. ಜಾಗತಿಕ ತಾಪಮಾನ ಹೆಚ್ಚಳ ಮತ್ತು ಮಾನವರಿಂದ ಅತಿಯಾದ ನೀರಿನ ಬಳಕೆ ಇದಕ್ಕೆ ಮೂಲ ಕಾರಣಗಳಾಗಿವೆ ಎಂದು ಹೊಸ ಸಂಶೋಧನೆಯೊಂದು ಹೇಳಿದೆ. ಈ ಸಂಶೋಧಕರ ತಂಡದಲ್ಲಿ ಓರ್ವ ಭಾರತೀಯ ಮೂಲದ ಸಂಶೋಧಕರೂ ಇದ್ದಾರೆ. ಸೈನ್ಸ್ (Science) ಹೆಸರಿನ ಜರ್ನಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟವಾದ ಹೊಸ ಅಧ್ಯಯನದ ಪ್ರಕಾರ, ಸರೋವರದ ನೀರಿನ ಸಂಗ್ರಹಣೆಯಲ್ಲಿನ ಏರಿಳಿತ ಪ್ರವೃತ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಹಿಂದಿನ ಕಾರಣಗಳನ್ನು ಪತ್ತೆಹಚ್ಚುವ ಮೂಲಕ ನಿರ್ಣಾಯಕ ಮೂಲಗಳು ಮತ್ತು ಪ್ರಮುಖ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ಹೇಗೆ ಉತ್ತಮವಾಗಿ ರಕ್ಷಿಸಬಹುದು ಎಂಬುದರ ಕುರಿತು ನೀರಿನ ನಿರ್ವಾಹಕರು ಮತ್ತು ಸಮುದಾಯಗಳಿಗೆ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ನೀಡಬಹುದು.

ವಿಶ್ವದ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಸರಿಸುಮಾರು ಕಾಲು ಭಾಗದಷ್ಟು ಜನರು, ಅಂದರೆ ಸುಮಾರು 2 ಶತಕೋಟಿ ಜನರು ಒಣಗುತ್ತಿರುವ ಸರೋವರದ ಜಲಾನಯನ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಸಂಶೋಧಕರು ಅಂದಾಜಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಇದು ಮಾನವ ಬಳಕೆ, ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆ ಮತ್ತು ಸಂಚಯದ ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಸಮರ್ಥನೀಯ ಜಲ ಸಂಪನ್ಮೂಲಗಳ ನಿರ್ವಹಣೆಗೆ ಸೇರಿಸುವ ತುರ್ತು ಅಗತ್ಯವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. "ಇದು ಉಪಗ್ರಹಗಳು ಮತ್ತು ಮಾದರಿಗಳ ಒಂದು ಶ್ರೇಣಿಯನ್ನು ಆಧರಿಸಿ ಜಾಗತಿಕ ಸರೋವರದ ನೀರಿನ ಸಂಗ್ರಹಣೆಯ ವ್ಯತ್ಯಾಸದ ಪ್ರವೃತ್ತಿಗಳು ಮತ್ತು ಚಾಲಕಗಳ ಮೊದಲ ಸಮಗ್ರ ಮೌಲ್ಯಮಾಪನವಾಗಿದೆ" ಎಂದು ಅಮೆರಿಕದಲ್ಲಿನ ವರ್ಜೀನಿಯಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯದ ಹವಾಮಾನ ಸಹವರ್ತಿ ಪ್ರಮುಖ ಸಂಶೋಧಕ ಫಾಂಗ್‌ಫಾಂಗ್ ಯಾವೋ ಹೇಳಿದರು.

ಕಝಾಕಿಸ್ತಾನ್ ಮತ್ತು ಉಜ್ಬೇಕಿಸ್ತಾನ್ ನಡುವಿನ ಅರಲ್ ಸಮುದ್ರ ಒಣಗುವಿಕೆಯಂಥ ಭೂಮಿಯ ಕೆಲವು ದೊಡ್ಡ ಜಲಮೂಲಗಳಲ್ಲಿನ ಪರಿಸರದ ಬಿಕ್ಕಟ್ಟುಗಳಿಂದ ಪ್ರೇರಿತರಾಗಿ ಅವರು ಈ ಸಂಶೋಧನೆಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಕೊಲೊರಾಡೋ ಬೌಲ್ಡರ್ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ, ಕಾನ್ಸಾಸ್ ಸ್ಟೇಟ್ ಯೂನಿವರ್ಸಿಟಿ, ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಮತ್ತು ಸೌದಿ ಅರೇಬಿಯಾದ ಅವರ ಸಹೋದ್ಯೋಗಿಗಳು, ವಿಶ್ವದ ಶೇ 95 ರಷ್ಟು ಕೆರೆಯ ನೀರನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುವ ಸುಮಾರು 2,000 ದೊಡ್ಡ ಸರೋವರಗಳು ಮತ್ತು ಜಲಾಶಯಗಳಲ್ಲಿ ನೀರಿನ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿನ ಬದಲಾವಣೆಯನ್ನು ಅಳೆಯಲು ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಕಂಡು ಹಿಡಿದಿದ್ದಾರೆ.

ಜಾಗತಿಕವಾಗಿ ಸರೋವರ ಸಂಗ್ರಹಣೆಯಲ್ಲಿನ ಪ್ರವೃತ್ತಿಗಳನ್ನು ಪ್ರಮಾಣೀಕರಿಸಲು ಮತ್ತು ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ನೀಡಲು ಈ ತಂಡವು ಉಪಗ್ರಹಗಳ ಒಂದು ಶ್ರೇಣಿಯಿಂದ ಮೂರು ದಶಕಗಳ ಅವಲೋಕನಗಳನ್ನು ಸಂಯೋಜಿಸಿತು. ಜಾಗತಿಕವಾಗಿ, ಸಿಹಿನೀರಿನ ಸರೋವರಗಳು ಮತ್ತು ಜಲಾಶಯಗಳು ಭೂಮಿಯ ಮೇಲಿರುವ ನೀರಿನ 87 ಪ್ರತಿಶತವನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸುತ್ತವೆ, ಇದು ಮಾನವ ಮತ್ತು ಭೂಮಿಯ ಪರಿಸರ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳಿಗೆ ಅಮೂಲ್ಯವಾದ ಸಂಪನ್ಮೂಲವಾಗಿದೆ. ನದಿಗಳಿಗಿಂತ ಭಿನ್ನವಾಗಿ, ಸರೋವರಗಳನ್ನು ಚೆನ್ನಾಗಿ ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಆದರೂ ಅವು ಅತ್ಯಧಿಕ ಜನಸಂಖ್ಯೆಗೆ ನೀರನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತವೆ. ಈ ಪ್ರಮಾಣ ನದಿಗಳಿಗಿಂತಲೂ ಹೆಚ್ಚು.

ಹೊಸ ಅಧ್ಯಯನದ ಭಾಗವಾಗಿ ಭೂಮಿಯ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಸರೋವರಗಳ 1,972 ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ಸಮೀಕ್ಷೆ ಮಾಡುವ ಸಲುವಾಗಿ 1992-2020 ರ ನಡುವೆ ಉಪಗ್ರಹಗಳಿಂದ ಸೆರೆಹಿಡಿಯಲಾದ 2,50,000 ಸರೋವರ ಪ್ರದೇಶದ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಬಳಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಫಲಿತಾಂಶಗಳು ದಿಗ್ಭ್ರಮೆಗೊಳಿಸುವಂತಿದ್ದವು. ಜಾಗತಿಕವಾಗಿ 53 ಪ್ರತಿಶತ ಸರೋವರಗಳಲ್ಲಿನ ನೀರಿನ ಸಂಗ್ರಹ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದೆ ಎಂಬ ಮಹತ್ವದ ಹಾಗೂ ಆತಂಕಕಾರಿಯಾದ ವಿಷಯ ಸಂಶೋಧನೆಯಲ್ಲಿ ಕಂಡು ಬಂದಿದೆ.

ಇದನ್ನೂ ಓದಿ : ಕಾಲರಾ ಅಪಾಯದಲ್ಲಿ ವಿಶ್ವದ 100 ಕೋಟಿ ಜನ: ವಿಶ್ವಸಂಸ್ಥೆ ಎಚ್ಚರಿಕೆ

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.