ಕೈಪಿಡಿ ಸ್ಕ್ಯಾವೆಂಜರ್‌ಗಳ ಪುನರ್ವಸತಿ ಕ್ರಮಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಕೇಂದ್ರ ಸಾಮಾಜಿಕ ನ್ಯಾಯ ಮತ್ತು ಸಬಲೀಕರಣ ಸಚಿವಾಲಯಕ್ಕೆ ಸಂಸದೀಯ ಸ್ಥಾಯಿ ಸಮಿತಿ ವರದಿ ನೀಡಿದೆ.
ಅದರಂತೆ ರಾಜ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳು 6.12.2013 ರಿಂದ 31.3.2020 ರವರೆಗೆ 14,559 ಹಸ್ತಚಾಲಿತ ಸ್ಕ್ಯಾವೆಂಜರ್‌ಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಿವೆ ಎಂದು ವರದಿ ಮಾಡಿದೆ. ಇದಲ್ಲದೇ ಸ್ವಚ್ಛ ಭಾರತ್ ಮಿಷನ್ ಅಡಿ ನೈರ್ಮಲ್ಯ ಶೌಚಾಲಯಗಳಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಲಾದ ಶೌಚಾಲಯಗಳ ದತ್ತಾಂಶ ಮತ್ತು ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟ 194 ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಂಘಟನೆಯಿಂದ ಪಡೆದ ಮಾಹಿತಿ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ 2018-19ರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಹಸ್ತಚಾಲಿತ ಸ್ಕ್ಯಾವೆಂಜರ್‌ಗಳ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಮೀಕ್ಷೆಯನ್ನು ಸಹ ನಡೆಸಲಾಯಿತು.
ಸಂಶೋಧನೆಗಳು
ಕೌಶಲ್ಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ- ಸ್ಕ್ಯಾವೆಂಜರ್ಸ್‌ನ( ಪೌರ ಕಾರ್ನಿಕ) ವಿಮೋಚನೆ ಮತ್ತು ಪುನರ್ವಸತಿ (ಎಸ್‌ಆರ್‌ಎಂಎಸ್) ಸ್ವಯಂ ಉದ್ಯೋಗ ಯೋಜನೆಯಡಿ, 2018 ರ ಕೈಪಿಡಿ ಕಸ ಗೂಡಿಸುವ ಕಾರ್ಮಿಕರ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಮೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ 42,303 ಹಸ್ತಚಾಲಿತ ಸ್ಕ್ಯಾವೆಂಜರ್‌ಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಲಾಗಿದೆ. ಆದರೆ, ಕೌಶಲ್ಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ತರಬೇತಿಯನ್ನು 2018-19ರಲ್ಲಿ ಕೇವಲ 1682 ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಮತ್ತು 2019 ರಲ್ಲಿ 978 ಅಭ್ಯರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ನೀಡಲಾಗಿದೆ. 9,653 ಮ್ಯಾನುಯಲ್ ಸ್ಕ್ಯಾವೆಂಜರ್ಸ್ / ಅವರ ಅವಲಂಬಿತರು ಕೌಶಲ್ಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ತರಬೇತಿಯನ್ನು ಆರಿಸಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಅಂತಹ ತರಬೇತಿಯನ್ನು ಮಂಜೂರು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ.
ನಗದು ಸಹಾಯ- 19 ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟ 298 ಮ್ಯಾನುಯಲ್ ಸ್ಕ್ಯಾವೆಂಜರ್‌ಗಳಿಗೆ 2018-19ರಲ್ಲಿ ಒನ್ ಟೈಮ್ ನಗದು ಸಹಾಯ ಮತ್ತು 2019-20ರಲ್ಲಿ 428 ಸ್ಕ್ಯಾವೆಂಜರ್‌ಗಳಿಗೆ ಮಾತ್ರ ನೀಡಲಾಗಿದೆ. 13 ರಾಜ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರಾಡಳಿತ ಪ್ರದೇಶಗಳು 14,559 ಹಸ್ತಚಾಲಿತ ಪೌರ ಕಾರ್ಮಿಕರನ್ನ ಗುರುತಿಸಿವೆ ಎಂದು ವರದಿ ಮಾಡಿದೆ. ಅವರಲ್ಲಿ 13,161 ಜನರಿಗೆ 31.3.2020 ರವರೆಗೆ ಒಟಿಸಿಎ ನೀಡಲಾಗಿದೆ. ಬ್ಯಾಂಕ್ ಖಾತೆ ವಿವರಗಳು, ಫಲಾನುಭವಿಗಳ ಅಪೂರ್ಣ ವಿಳಾಸಗಳು ಮುಂತಾದ ಮಾಹಿತಿಯ ಕೊರತೆಯಿಂದಾಗಿ ಉಳಿದ ಕೈಪಿಡಿ ಸ್ಕ್ಯಾವೆಂಜರ್‌ಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸಲಾಗಲಿಲ್ಲ. ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಸಂಪೂರ್ಣ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಒದಗಿಸಲು ರಾಜ್ಯಗಳನ್ನು ಕೇಳಲಾಗಿದೆ.
ನ್ಯಾಷನಲ್ ಶ್ಯೂರಿಟಿ- 2018 ರಲ್ಲಿ ಗುರುತಿಸಲಾದ ಮ್ಯಾನುಯಲ್ ಸ್ಕ್ಯಾವೆಂಜರ್‌ಗಳಿಗೆ ಒಟಿಸಿಎ ಬಿಡುಗಡೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ, ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸಮೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಗುರುತಿಸಲಾದ 48,687 ಮ್ಯಾನುಯಲ್ ಸ್ಕ್ಯಾವೆಂಜರ್‌ಗಳಲ್ಲಿ, 30,246 ಜನರಿಗೆ 31.3.2020 ರವರೆಗೆ ಒಟಿಸಿಎ ಒದಗಿಸಲಾಗಿದೆ. ಫಲಾನುಭವಿಗಳ ಅಪೂರ್ಣ ವಿವರಗಳಿಂದಾಗಿ ಉಳಿದ ಕೈಪಿಡಿ ಸ್ಕ್ಯಾವೆಂಜರ್‌ಗಳಿಗೆ ಒಟಿಸಿಎ ಒದಗಿಸಲಾಗಲಿಲ್ಲ. ಕೊರತೆಯ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಒದಗಿಸಲು ಈ ವಿಷಯವನ್ನು ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟ ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಗಳೊಂದಿಗೆ ಕೈಗೆತ್ತಿಕೊಳ್ಳಲಾಗಿದೆ.
ಸ್ವಯಂ ಉದ್ಯೋಗ - ಸ್ವಯಂ ಉದ್ಯೋಗ ಯೋಜನೆಗಾಗಿ ಸಾಲ ಪಡೆದ 1074 ಫಲಾನುಭವಿಗಳಿಗೆ ಯೋಜನೆಯ ಮಾರ್ಗಸೂಚಿಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಸಬ್ಸಿಡಿ ಮಂಜೂರು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ
ಸಮಿತಿ ಶಿಫಾರಸು - ಯೋಜನೆ ಉದ್ದೇಶವನ್ನು ಪೂರೈಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ಎಲ್ಲ ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಗುರುತಿಸಲಾದ ಕೈಪಿಡಿ ಸ್ಕ್ಯಾವೆಂಜರ್‌ಗಳಿಗೆ ಕೌಶಲ್ಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ತರಬೇತಿ ಮತ್ತು ಎಲ್ಲಾ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಕೈಪಿಡಿ ಸ್ಕ್ಯಾವೆಂಜರ್‌ಗಳಿಗೆ ಒನ್ ಟೈಮ್ ಕ್ಯಾಶ್ ಸಹಾಯವನ್ನು ನೀಡುವಂತೆ ಸಮಿತಿಯು ಇಲಾಖೆಗೆ ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.
ದೇಶದಿಂದ ಕೈಯಾರೆ ತೋಟಿ ಮಾಡುವವರನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ನಿಷೇಧಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ಭವಿಷ್ಯದಲ್ಲಿ ಅವರು ಲಾಭದಾಯಕವಾಗಿ ಉದ್ಯೋಗದಲ್ಲಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಇಲಾಖೆ ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ಕೈಪಿಡಿ ಸ್ಕ್ಯಾವೆಂಜರ್‌ಗಳ ವಯಸ್ಸು, ಲಿಂಗ ಮತ್ತು ಅರ್ಹತೆಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಇಲಾಖೆ ಸಮೀಕ್ಷೆ ನಡೆಸಬೇಕು ಮತ್ತು ಅವರಿಗೆ ಕೌಶಲ್ಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ತರಬೇತಿ ನೀಡುವ ಮೊದಲು ಅವರ ಸಮಾಲೋಚನೆ ನಡೆಸಬೇಕು ಎಂದು ಸಮಿತಿ ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟಿದೆ.
ಹೆಚ್ಚಿನ ಜನರು ಸ್ವಯಂ ಉದ್ಯೋಗ ಕೈಗೊಳ್ಳಲು ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ, ನೈರ್ಮಲ್ಯ ಯಂತ್ರೋಪಕರಣಗಳು / ಸಲಕರಣೆಗಳ ಖರೀದಿಗೆ ಶೇ 50ರಷ್ಟು ಸಬ್ಸಿಡಿಯೊಂದಿಗೆ 5 ಲಕ್ಷದ ವರೆಗೆ ಸಾಲ ನೀಡಲು ಉದ್ದೇಶಿಸಲಾಗಿದೆ. ಅವರ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಕೌಶಲ್ಯದ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಗುರಿ ಗುಂಪಿನಿಂದ ಹೆಚ್ಚು ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯೆ ಮತ್ತು ಅಂತಹ ಸಾಲಗಳನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಹೆಚ್ಚಿನ ಸ್ವೀಕಾರಾರ್ಹತೆ ನಿರೀಕ್ಷಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಇಲಾಖೆಗಳು ರಾಜ್ಯಗಳ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಿಂದ ಚುನಾಯಿತರಾದ ಜನಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳಿಂದ ಸಲಹೆಗಳನ್ನು ಆಹ್ವಾನಿಸಬೇಕು. ಶಿಬಿರಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಬೇಕು ಮತ್ತು ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಹೆಚ್ಚು ಉದ್ದೇಶಪೂರ್ವಕವಾಗಿ ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡಬೇಕು. ಇದರಿಂದ ಸ್ವಯಂ ಉದ್ಯೋಗ ಯೋಜನೆಗಳಿಗೆ ಸಾಲ ಪಡೆಯುವ ಲಾಭವು ಗರಿಷ್ಠ ಸಂಖ್ಯೆಯ ಫಲಾನುಭವಿಗಳನ್ನು ತಲುಪಬಹುದು.
ಸರ್ಕಾರದ ಕ್ರಮಗಳು- 2020-21ರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ 15,000 ಫಲಾನುಭವಿಗಳಿಗೆ ಕೌಶಲ್ಯ ತರಬೇತಿ ನೀಡುವ ಗುರಿ ಹೊಂದಿದೆ. ಕೌಶಲ್ಯ ತರಬೇತಿ ಪಡೆಯಲು ಪ್ರೇರೇಪಿಸಲು ಜಾಗೃತಿ ಶಿಬಿರಗಳನ್ನು ಆಯೋಜಿಸಲಾಗಿದೆ.
