હૈદરાબાદ: એક અભ્યાસ અનુસાર દેશમાં તેલંગાણા સૌથી વધુ માંસ ખાતું રાજ્ય (Telangana is a state of meat lovers) છે. તાજેતરના ભૂતકાળમાં તેલંગાણા રાજ્યમાં માંસના વપરાશમાં જબરદસ્ત વધારો થયો (Meat consuming state telangana) છે. રાજ્યમાં લોકોની ખાવાની આદતો બદલાઈ રહી છે. જ્યાં એક વ્યક્તિ અઠવાડિયામાં માત્ર 2 થી 3 વાર માંસાહારી ભોજન લે છે. લોકોમાં બકરીના માંસની માંગ વધી રહી હોવાથી પ્રતિ કિલો માંસના ભાવમાં પણ રૂપિયા 800 થી રૂપિયા 1080નો વધારો થયો છે.
તેલંગાણામાં માંસનું સેવન: તેલંગાણામાં સૌથી વધુ લોકો માંસનું સેવન કરે છે. છેલ્લા 4 વર્ષમાં રાજ્યમાં 9.75 લાખ ટન ઘેટાં અને બકરાના માંસનું ઉત્પાદન અને વેચાણ થયું હતું. સરેરાશ રૂપિયા 600 પ્રતિ કિલોના હિસાબે ગણતરી કરવામાં આવે તો રાજ્યના નાગરિકો દ્વારા માંસના વપરાશ પાછળ રૂપિયા 58,500 કરોડનો ખર્ચ કરવામાં આવ્યો છે. નેશનલ રિસર્ચ સેન્ટર ઓન મીટ દ્વારા કરવામાં આવેલા અભ્યાસમાં દર્શાવવામાં આવ્યું છે કે, ઘેટાં અને બકરીનું 1 કિલો માંસ હાલમાં આંતરરાષ્ટ્રીય બજારમાં રૂપિયા 600માં ઉપલબ્ધ છે. જ્યારે રાજ્યના છૂટક બજારોમાં તે રૂપિયા 1000 સુધી વેચાઈ રહ્યું છે.
અભ્યાસ: દેશમાં સૌથી વધુ ઘેટાં તેલંગાણામાં છે. જેની સંખ્યા 90 લાખ કરોડથી વધુ છે. માંસની વધતી માંગને કારણે દરરોજ ઘેટાં અને બકરાંથી ભરેલી 80 થી 100 જેટલી લારીઓ તેલંગાણા પહોંચતી હોવાનું બહાર આવ્યું છે. તેલંગાણા સ્ટેટ શીપ એન્ડ ગોટ ડેવલપમેન્ટ કોઓપરેટિવ ફેડરેશન લિમિટેડે ઘેટાંના સંવર્ધન, તેમના વેચાણ અને રાજ્યમાં માંસની વધતી માંગ પર એક અભ્યાસ હાથ ધર્યો છે. માંસની વધતી જતી માંગ અને ઘેટાં ઉછેરના મહત્વ અંગે સરકારને એક વ્યાપક અહેવાલ સુપરત કરવામાં આવ્યો હતો.
અહેવાલ મુજબ: તેલંગાણામાં વર્ષ 2015 થી 16માં ઘેટાં અને બકરાના માંસનું ઉત્પાદન 1.35 લાખ ટન હતું. જ્યારે વર્ષ 2020 થી 21 સુધીમાં તે વધીને 3.03 લાખ ટન થઈ ગયું છે. એવો અંદાજ છે કે, વર્ષ 2022માં 3.50 લાખ ટનથી વધુનું વેચાણ થશે. લોકો માંસના વપરાશ પાછળ રૂપિયા 31 હજાર કરોડથી વધુ ખર્ચ કરશે. આગામી વર્ષના અંત સુધીમાં આ માંસ બજારની કિંમત રૂપિયા 35 હજાર કરોડ સુધી પહોંચી જશે તેવા સંકેતો છે.
ભારતમાં માસનું વેચાણ: ભારતમાં ઘેટાં અને બકરાના માંસનો માથાદીઠ વાર્ષિક વપરાશ માત્ર 5.4 કિલો છે. પરંતુ તેલંગાણા 21.17 કિલોગ્રામના સર્વોચ્ચ સ્તરે પહોંચી ગયું છે. ફેડરેશને સ્પષ્ટતા કરી છે કે, ઘેટાં વિતરણ યોજનાઓને કારણે રૂપિયા 7920 કરોડની નવી સંપત્તિ ઉગાડવામાં આવી છે. 82.74 લાખ ઘેટાં અન્ય રાજ્યોમાંથી ખરીદીને ગોલ્લા અને કુરુમા સમુદાયોમાં વહેંચવામાં આવ્યા હતા અને તેમને 1.32 કરોડ ઘેટાંનો જન્મ થયો હતો. આના દ્વારા વાર્ષિક ઉત્પાદનમાં 1 લાખ 11 હજાર ટન માંસનો વધારો થયો છે. હાલમાં તમિલનાડુ, કર્ણાટક અને આંધ્રપ્રદેશના માંસના વેપારીઓ તેલંગાણામાંથી રવિવારે ઘેટાં અને બકરાંની ખરીદી કરી રહ્યાં છે.
ઘેટાંનું વિતરણ કરવાની યોજના: ફેડરેશનના અધ્યક્ષ દુદિમેટલા બલરાજુએ 'ETV ભારત'ને જણાવ્યું કે, 'સરકારે બીજા તબક્કામાં રૂપિયા 6125 કરોડના ખર્ચે ગોલ્લા અને કુરુમા સમુદાયના 3.50 લાખ લોકોને 73.50 લાખ ઘેટાંનું વિતરણ કરવાની યોજનાને મંજૂરી આપી છે. લોકોને ગુણવત્તાયુક્ત માંસ વેચવા માટે ફેડરેશનના નેજા હેઠળ સીધા વેચાણ કેન્દ્રો શરૂ કરવામાં આવનાર છે.'
