સાઓ પાઉલો કોવિડ પછીની સૌથી ગંભીર ગંધ અને સ્વાદની વિકૃતિઓ ધરાવતા દર્દીઓ જ્ઞાનાત્મક પરીક્ષણોમાં સૌથી ખરાબ દેખાવ કરે તેવી શક્યતા છે, ખાસ કરીને જ્યારે તેમાં યાદશક્તિ શામેલ હોય, ત્યારે એક અભ્યાસમાં એવી ધારણાને મજબૂત બનાવતા જાણવા મળ્યું છે કે, ગંધની ખોટ એ અલ્ઝાઈમરની તોળાતી રહેલી શરૂઆતનું પ્રારંભિક સંકેત હોઈ શકે છે. રોગ અભ્યાસમાં, બ્રાઝિલના સંશોધકોના (Brazilian explorers) જૂથે મધ્યમ અથવા ગંભીર કોવિડ -19 માટે હોસ્પિટલમાં દાખલ 701 દર્દીઓના ક્લિનિકલ ડેટાનું વિશ્લેષણ કર્યું.
આ પણ વાંચો આ વ્યસન કરતા પહેલા ચેતજો થઈ શકે છે કેન્સર
યાદશક્તિની સમસ્યાઓ મળી જોવા યુરોપીયન આર્કાઈવ્ઝ ઓફ સાયકિયાટ્રી એન્ડ ક્લિનિકલ ન્યુરોસાયન્સમાં (European Archives of Psychiatry and Clinical Neuroscience) નોંધાયેલા પરિણામો દર્શાવે છે કે, સ્વાદની મધ્યમ અથવા તીવ્ર ઘટાડો એ સૌથી વધુ વારંવાર નોંધાયેલી સંવેદનાત્મક ગૂંચવણ (20 ટકા) હતી, ત્યારબાદ મધ્યમ અથવા ગંભીર ઘ્રાણેન્દ્રિયની ખામી (18 ટકા) છે. ઉદાહરણ તરીકે, ગંધ અને સ્વાદ બંનેની મધ્યમ અથવા ગંભીર ઉણપ (11 ટકા), અને પેરોસ્મિયા (9 ટકા) અથવા ઘ્રાણેન્દ્રિયની વિકૃતિ, જેથી અગાઉ માણી ગયેલી ગંધ અપ્રિય બની જાય. 12 સહભાગીઓ દ્વારા ઘ્રાણેન્દ્રિય ભ્રમણાઓ જેની ગંધની અનુભૂતિ 12 સહભાગીઓ દ્વારા નોંધવામાં આવી હતી, અને નવ દ્વારા આનંદી આભાસ એટલે કે કંઈપણ ખાધા વગર સ્વાદની અનુભૂતિ નોંધવામાં આવી હતી. બંને કિસ્સાઓમાં, મોટાભાગના લોકો કહે છે કે, આભાસ કોવિડ પછી જ થયો હતો. પેરોસ્મિયાની જાણ કરનારા લોકોને બાકીના કરતા વધુ યાદશક્તિની સમસ્યાઓ જોવા મળી હતી, જ્યારે મધ્યમ અથવા તીવ્ર સ્વાદની ખોટ ધરાવતા લોકોનું પ્રદર્શન નોંધપાત્ર રીતે ખરાબ હતું.
માનસિક લક્ષણો જોવા મળે જેમણે ગંધ અને સ્વાદ બંનેમાં મધ્યમ અથવા ગંભીર નુકશાનની જાણ કરી હતી તેઓ પણ એપિસોડિક યાદશક્તિમાં નોંધપાત્ર ક્ષતિ ધરાવતા હોવાનું જણાયું હતું. "અમને ગંધ અને સ્વાદની ખોટ સાથે સંકળાયેલા કોઈપણ માનસિક લક્ષણો જેમ કે, અસ્વસ્થતા અથવા હતાશા મળ્યાં નથી, પરંતુ અપેક્ષા મુજબ અમે અવલોકન કર્યું છે કે, વધુ રસાયણ સંવેદનાત્મક ફેરફારો ધરાવતા દર્દીઓમાં ધ્યાન અને એપિસોડિક મેમરી વધુ નબળી હતી, રોડોલ્ફો ડેમિઆનોએ જણાવ્યું હતું. બ્રાઝિલની યુનિવર્સિટી ઓફ સાઓ પાઉલોની (University of Sao Paulo) મેડિકલ સ્કૂલ (FM-USP)માંથી ડોક્ટરલ ઉમેદવાર.
આ પણ વાંચો સ્વસ્થ રહેવા માટે આ છ સ્વાદ લેવા છે જરુરી
ઘ્રાણેન્દ્રિયમાં કોવિડની અસર આ શોધએ પૂર્વધારણાને સમર્થન આપે છે કે, કોવિડ સમજશક્તિને અસર કરે છે, અને આ ક્ષેત્રના નુકસાનમાં માત્ર મનોસામાજિક અથવા પર્યાવરણીય કારણો નથી. કોવિડ-સંબંધિત ગંધની ખોટ ઘ્રાણેન્દ્રિયને લગતું શ્વૈષ્મકળામાં SARS-CoV-2 દ્વારા ઉત્તેજિત બળતરાથી ઉદ્દભવે છે, ટીમે જણાવ્યું હતું. અલ્ઝાઈમર અને પોસ્ટ-કોવિડ સિન્ડ્રોમમાં (Post-Covid syndrome) જોવા મળેલ જ્ઞાનાત્મક નુકસાન વિવિધ રોગકારક પ્રક્રિયાઓમાંથી ઉદ્ભવે છે, પરંતુ તે ઓવરલેપ થઈ શકે છે, એમ સાયકોજેરિયાટ્રિશિયન ઓરેસ્ટેસ ફોરલેન્ઝા, એફએમ-યુએસપીના મનોચિકિત્સા વિભાગના પ્રોફેસર સમજાવે છે. આ ખાસ કરીને વૃદ્ધ લોકોના કેસ છે, જેમને પહેલાથી જ પ્રાથમિક જ્ઞાનાત્મક લક્ષણો છે અને કોવિડ છે.
કોવિડ દર્દીઓમાં જ્ઞાનાત્મક નુકસાન ડેમિઆનોએ કહ્યું કે, એવા પ્રાથમિક પુરાવા છે કે, પેથોજેનિક પરિબળોનું આ ઓવરલેપિંગ જ્ઞાનાત્મક નુકસાનની પ્રગતિને વેગ આપી શકે છે અથવા તીવ્ર બનાવી શકે છે. જો કે, કોવિડ દર્દીઓમાં જ્ઞાનાત્મક નુકસાન તરફ દોરી જાય છે તે ચોક્કસ પદ્ધતિ અજાણ છે. અમારી પૂર્વધારણા એ છે કે, વાયરસ ન્યુરોઇન્ફ્લેમેશનનું કારણ બને છે, જે જ્ઞાનાત્મક ક્ષતિ તરફ દોરી જાય છે. અમને હજુ સુધી ખબર નથી કે નુકસાન કાયમી છે. આ ગૂંચવણો દૂર થાય છે કે કેમ તે જોવા માટે અમે દર્દીઓને અનુસરવાનું ચાલુ રાખીશું.
