ETV Bharat / sukhibhava

આપણે જે જોઈએ છીએ તે મગજની છેલ્લી 15 સેકન્ડની દ્રશ્ય માહિતીનું મિશ્રણ છે

author img

By

Published : Jan 28, 2022, 10:41 AM IST

એબરડીન યુનિવર્સિટીના (University of Aberdeen) સાયકોલોજીના આસિસ્ટન્ટ પ્રોફેસર મૌરો માનસી અને યુનિવર્સિટી ઓફ કેલિફોર્નિયા (University of California), બર્કલેના સાયકોલોજીના પ્રોફેસર ડેવિડ વ્હિટનીએ સમજાવ્યું કે, એક તરફ પ્રકાશમાં થતા ફેરફારોને કારણે દ્રશ્ય વિશ્વ સતત બદલાઈ રહ્યું છે. આંખ મીંચીને અને આપણી આંખો, માથા અને શરીરની સતત હલનચલન સાથે આપણું દ્રશ્ય વિશ્વ સતત બદલાતું રહે છે.

આપણે જે જોઈએ છીએ તે મગજની છેલ્લી 15 સેકન્ડની દ્રશ્ય માહિતીનું મિશ્રણ છે
આપણે જે જોઈએ છીએ તે મગજની છેલ્લી 15 સેકન્ડની દ્રશ્ય માહિતીનું મિશ્રણ છે

બર્કલે: આપણી આસપાસના લાખો આકાર, રંગો અને સતત બદલાતી ગતિ સહિત ઘણી બધી દ્રશ્ય માહિતી સતત આપણી આંખોમાંથી પસાર થતી રહે છે. મગજ માટે આ કોઈ સરળ કાર્ય નથી. એક તરફ લાઇટિંગમાં ફેરફાર, દૃષ્ટિકોણ અને અન્ય પરિબળોને કારણે દ્રશ્ય વિશ્વ સતત બદલાઈ રહ્યું છે. બીજી બાજુ આંખ મીંચીને અને આપણી આંખો, માથા અને શરીરની સતત હલનચલન સાથે આપણું દ્રશ્ય વિશ્વ સતત બદલાતું રહે છે.

જુદી જુદી વસ્તુઓ જુઓ ત્યારે લાઇવ વીડિયો રેકોર્ડ કરો

આંખો દ્વારા મગજ સુધી પહોંચતા આ વિઝ્યુઅલ ઇનપુટના (Visual input) 'ઘોંઘાટ'નો ખ્યાલ મેળવવા માટે તમારી આંખોની સામે એક ફોન રાખો અને જ્યારે તમે ફરતા હોવ અને જુદી જુદી વસ્તુઓ જુઓ ત્યારે લાઇવ વીડિયો રેકોર્ડ કરો. તમારા દ્રશ્ય અનુભવની દરેક ક્ષણમાં તમારું મગજ બરાબર એ જ રીતે ગૂંચવાયેલી છબીઓ સાથે સંઘર્ષ કરે છે.

દ્રષ્ટિ વિજ્ઞાનના મૂળભૂત પ્રશ્નોમાંનો એક છે

વીડિયો રેકોર્ડ કરી શકે તેવા વધઘટ અને દ્રશ્ય ઘોંઘાટને સમજવાને બદલે અમે સતત સ્થિર વાતાવરણનો અનુભવ કરીએ છીએ. તો આપણું મગજ સ્થિરતાનો આ ભ્રમ કેવી રીતે બનાવે છે? આ પ્રક્રિયાએ સદીઓથી વૈજ્ઞાનિકોને આકર્ષિત કર્યા છે અને તે દ્રષ્ટિ વિજ્ઞાનના મૂળભૂત પ્રશ્નોમાંનો એક છે.

આ પણ વાંચો: Eye treatment after Covid19 : જો તમે સમયસર આંખની સારવાર નથી લેતા તો તમે થઇ શકો છો દ્રષ્ટિહિન

મગજ એક ટાઈમ મશીન

મૌરો માનસીએ જણાવ્યું હતું કે, અમારા નવીનતમ સંશોધનમાં અમે એક નવી મિકેનિઝમ શોધી કાઢી છે જે અન્ય વસ્તુઓની સાથે, આ ભ્રામક સુસંગતતાને સમજાવી શકે છે. સમય જતાં મગજ આપમેળે આપણા વિઝ્યુઅલ ઇનપુટને સરળ બનાવે છે. દરેક એક વિઝ્યુઅલ સ્નેપશોટનું પૃથ્થકરણ કરવાને બદલે, અમે આપેલ ક્ષણે પાછલી 15 સેકન્ડમાં શું જોયું તેની સરેરાશ જોઈએ છીએ. વસ્તુઓને એકબીજા સાથે સમાન બનાવવા માટે એકસાથે ખેંચીને, આપણું મગજ આપણને સ્થિર વાતાવરણની કલ્પના કરવા માટે પ્રોત્સાહિત કરે છે. બીજા શબ્દોમાં કહીએ તો મગજ એક ટાઈમ મશીન જેવું છે જે આપણને સમયસર પાછા મોકલતું રહે છે.

આ પણ વાંચો: શિયાળામાં સામાન્ય મોસમી સમસ્યાઓથી દૂર રહેવા માટે યોગની અસરકારકતા વિશે જાણો

મન હંમેશા દ્રષ્ટિ દ્વારા તેના સુધી શું પહોંચે છે તે દર્શાવે છે,

જો આપણું મન હંમેશા દ્રષ્ટિ દ્વારા તેના સુધી શું પહોંચે છે તે દર્શાવે છે, તો વિશ્વ પ્રકાશ પડછાયો અને ગતિમાં સતત વધઘટ સાથે અસ્તવ્યસ્ત સ્થળ જેવું લાગશે. આપણને એવું લાગે છે કે આપણે હંમેશા આભાસ કરી રહ્યા છીએ.

બર્કલે: આપણી આસપાસના લાખો આકાર, રંગો અને સતત બદલાતી ગતિ સહિત ઘણી બધી દ્રશ્ય માહિતી સતત આપણી આંખોમાંથી પસાર થતી રહે છે. મગજ માટે આ કોઈ સરળ કાર્ય નથી. એક તરફ લાઇટિંગમાં ફેરફાર, દૃષ્ટિકોણ અને અન્ય પરિબળોને કારણે દ્રશ્ય વિશ્વ સતત બદલાઈ રહ્યું છે. બીજી બાજુ આંખ મીંચીને અને આપણી આંખો, માથા અને શરીરની સતત હલનચલન સાથે આપણું દ્રશ્ય વિશ્વ સતત બદલાતું રહે છે.

જુદી જુદી વસ્તુઓ જુઓ ત્યારે લાઇવ વીડિયો રેકોર્ડ કરો

આંખો દ્વારા મગજ સુધી પહોંચતા આ વિઝ્યુઅલ ઇનપુટના (Visual input) 'ઘોંઘાટ'નો ખ્યાલ મેળવવા માટે તમારી આંખોની સામે એક ફોન રાખો અને જ્યારે તમે ફરતા હોવ અને જુદી જુદી વસ્તુઓ જુઓ ત્યારે લાઇવ વીડિયો રેકોર્ડ કરો. તમારા દ્રશ્ય અનુભવની દરેક ક્ષણમાં તમારું મગજ બરાબર એ જ રીતે ગૂંચવાયેલી છબીઓ સાથે સંઘર્ષ કરે છે.

દ્રષ્ટિ વિજ્ઞાનના મૂળભૂત પ્રશ્નોમાંનો એક છે

વીડિયો રેકોર્ડ કરી શકે તેવા વધઘટ અને દ્રશ્ય ઘોંઘાટને સમજવાને બદલે અમે સતત સ્થિર વાતાવરણનો અનુભવ કરીએ છીએ. તો આપણું મગજ સ્થિરતાનો આ ભ્રમ કેવી રીતે બનાવે છે? આ પ્રક્રિયાએ સદીઓથી વૈજ્ઞાનિકોને આકર્ષિત કર્યા છે અને તે દ્રષ્ટિ વિજ્ઞાનના મૂળભૂત પ્રશ્નોમાંનો એક છે.

આ પણ વાંચો: Eye treatment after Covid19 : જો તમે સમયસર આંખની સારવાર નથી લેતા તો તમે થઇ શકો છો દ્રષ્ટિહિન

મગજ એક ટાઈમ મશીન

મૌરો માનસીએ જણાવ્યું હતું કે, અમારા નવીનતમ સંશોધનમાં અમે એક નવી મિકેનિઝમ શોધી કાઢી છે જે અન્ય વસ્તુઓની સાથે, આ ભ્રામક સુસંગતતાને સમજાવી શકે છે. સમય જતાં મગજ આપમેળે આપણા વિઝ્યુઅલ ઇનપુટને સરળ બનાવે છે. દરેક એક વિઝ્યુઅલ સ્નેપશોટનું પૃથ્થકરણ કરવાને બદલે, અમે આપેલ ક્ષણે પાછલી 15 સેકન્ડમાં શું જોયું તેની સરેરાશ જોઈએ છીએ. વસ્તુઓને એકબીજા સાથે સમાન બનાવવા માટે એકસાથે ખેંચીને, આપણું મગજ આપણને સ્થિર વાતાવરણની કલ્પના કરવા માટે પ્રોત્સાહિત કરે છે. બીજા શબ્દોમાં કહીએ તો મગજ એક ટાઈમ મશીન જેવું છે જે આપણને સમયસર પાછા મોકલતું રહે છે.

આ પણ વાંચો: શિયાળામાં સામાન્ય મોસમી સમસ્યાઓથી દૂર રહેવા માટે યોગની અસરકારકતા વિશે જાણો

મન હંમેશા દ્રષ્ટિ દ્વારા તેના સુધી શું પહોંચે છે તે દર્શાવે છે,

જો આપણું મન હંમેશા દ્રષ્ટિ દ્વારા તેના સુધી શું પહોંચે છે તે દર્શાવે છે, તો વિશ્વ પ્રકાશ પડછાયો અને ગતિમાં સતત વધઘટ સાથે અસ્તવ્યસ્ત સ્થળ જેવું લાગશે. આપણને એવું લાગે છે કે આપણે હંમેશા આભાસ કરી રહ્યા છીએ.

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.