ETV Bharat / sukhibhava

વાયુ પ્રદૂષણથી કિશોરોમાં ડિપ્રેશનનું જોખમ: સંશોઘન

તાજેતરના અભ્યાસ મુજબ, ઓઝોન ગેસ વાયુ પ્રદૂષણ (Ozone gas air pollution Effects) નો સંપર્ક કિશોરોમાં હતાશાના લક્ષણો સાથે સંકળાયેલો છે. ચાલો તેના વિશે વધુ જાણીએ.

Depression in adolescents Symptoms: વાયુ પ્રદૂષણથી કિશોરોમાં ડિપ્રેશનનું જોખમ: સંશોઘન
Depression in adolescents Symptoms: વાયુ પ્રદૂષણથી કિશોરોમાં ડિપ્રેશનનું જોખમ: સંશોઘન
author img

By

Published : Mar 21, 2022, 4:05 PM IST

પ્રથમ અભ્યાસ: ઓઝોન (Ozone gas air pollution Effects)એ એક ગેસ છે, જે મોટર વાહન એક્ઝોસ્ટ, પાવર પ્લાન્ટ અને અન્ય સ્ત્રોતોમાંથી વિવિધ પ્રદૂષકો સૂર્યપ્રકાશ પર પ્રતિક્રિયા આપે છે, ત્યારે ઉત્પન્ન થાય છે. ઉચ્ચ ઓઝોન સ્તર અસ્થમા, શ્વસન વાયરસ અને શ્વસન કારણોથી અકાળ મૃત્યુ સહિત વિવિધ શારીરિક બિમારીઓ (Depression in adolescents Symptoms) સાથે સંકળાયેલું છે.

કિશોરોમાં ડિપ્રેશનના લક્ષણો કારણ વિશે જાણો: આ અભ્યાસ ઓઝોન સ્તરો અને સમય જતાં કિશોરોમાં ડિપ્રેશનના લક્ષણોના વિકાસ વચ્ચેની કડીની શોધ કરે છે. આ બીમારીના લક્ષણોમાં ઉદાસી અથવા હતાશા, એકાગ્રતામાં મુશ્કેલી, ઊંઘમાં ખલેલ અને આત્મહત્યા વિશેના વિચારોનો સમાવેશ થઈ શકે છે. મનોવિજ્ઞાનના સહાયક પ્રોફેસર જણાવે છે કે, "મને લાગે છે કે અમારા તારણો ખરેખર શારીરિક સ્વાસ્થ્ય ઉપરાંત, માનસિક સ્વાસ્થ્ય પર વાયુ પ્રદૂષણની અસરને ધ્યાનમાં લેવાની વાત છે.

સંશોધન : સંશોધકોએ સાન ફ્રાન્સિસ્કો ખાડી વિસ્તારમાં 213 કિશોરો (9થી 13 વર્ષ)ની વયના સહભાગીઓ સાથે પ્રારંભિક જીવન તણાવ અંગેના અગાઉના અભ્યાસના ડેટાનું વિશ્લેષણ કર્યું હતું. સંશોધકોએ ચાર વર્ષના સમયગાળા દરમિયાન કિશોરોના માનસિક સ્વાસ્થ્ય વિશેના ડેટાની સરખામણી તેમના ઘરના સરનામા માટેના વસ્તીગણતરી ટ્રેક્ટ અને કેલિફોર્નિયા એન્વાયર્નમેન્ટલ પ્રોટેક્શન એજન્સીના તે ટ્રેક્ટ માટે હવાની ગુણવત્તાના ડેટા સાથે કરી હતી.

આ પણ વાંચો: Holi 2022: હૃદય અને દિમાગને તાજગી પ્રદાન કરે છે હોળી

પ્રમાણમાં ઊંચા ઓઝોન સ્તરો ધરાવતા વિસ્તારોમાં રહેતા કિશોરોએ સમય જતાં ડિપ્રેસિવ લક્ષણોમાં નોંધપાત્ર વધારો દર્શાવ્યો હતો, તેમ છતાં તેમના પડોશમાં ઓઝોનનું સ્તર રાજ્ય અથવા રાષ્ટ્રીય હવા ગુણવત્તાના ધોરણો કરતાં વધ્યું ન હતું. આ તારણો સહભાગીઓની જાતિ, ઉંમર, ઘરની આવક, માતાપિતાના શિક્ષણ અથવા તેમના પડોશની સામાજિક આર્થિક લાક્ષણિકતાઓ દ્વારા પ્રભાવિત થયા ન હતા.

ઓઝોન એક્સપોઝરનું નીચું સ્તર પણ હાનિકારક: "તે આશ્ચર્યજનક હતું કે, ઓઝોનનું સરેરાશ સ્તર પ્રમાણમાં વધુ ઓઝોન એક્સપોઝર ધરાવતા સમુદાયોમાં એકદમ નીચું હતું. આ ખરેખર એ હકીકતને રેખાંકિત કરે છે કે ઓઝોન એક્સપોઝરનું નીચું સ્તર પણ સંભવિત હાનિકારક અસરો ધરાવે છે," ઓઝોન અને વાયુ પ્રદૂષણના અન્ય ઘટકો શરીરમાં ઉચ્ચ સ્તરની બળતરામાં ફાળો આપી શકે છે, જે ડિપ્રેશનની શરૂઆત અને વિકાસ સાથે સંકળાયેલુ છે. કિશોરો આ અસરો પ્રત્યે ખાસ કરીને સંવેદનશીલ હોઈ શકે છે કારણ કે તેઓ બહાર વધુ સમય વિતાવે છે.

ઓઝોન સ્તર ડિપ્રેસિવ લક્ષણોમાં વધારો કરે છે: અભ્યાસમાં યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સના એક વિસ્તારના પ્રમાણમાં નાના નમૂનાના કદનો સમાવેશ થાય છે. તારણો સહસંબંધિત છે તેથી તે સાબિત કરી શકાતું નથી કે ઓઝોન સ્તર ડિપ્રેસિવ લક્ષણોમાં વધારો કરે છે, માત્ર એટલું જ કે તેમની વચ્ચે એક કડી છે. એ પણ શક્ય છે કે ઓઝોન ઉપરાંત, વાયુ પ્રદૂષણના અન્ય ઘટકો પણ એક પરિબળ હોઈ શકે. કારણ કે વાયુ પ્રદૂષણ અપ્રમાણસર રીતે હાંસિયામાં ધકેલાઈ ગયેલા સમુદાયોને અસર કરે છે, ઓઝોન સ્તર આરોગ્યની અસમાનતામાં ફાળો આપી શકે છે, માનકઝેકે જણાવ્યું હતું કે, "અમારા તારણો અને અન્ય અભ્યાસો સૂચવે છે કે ઓઝોન એક્સપોઝરનું નીચું સ્તર પણ શારીરિક અને માનસિક સ્વાસ્થ્ય બન્ને માટે સંભવિત ગંભીર જોખમો પેદા કરી શકે છે".

સમુદાયોએ ઓઝોન એક્સપોઝરને ઘટાડવાની રીતો અંગે વિમર્શ કરવો: સમુદાયોએ ઓઝોન એક્સપોઝરને ઘટાડવાની રીતો પર વિચાર કરવો જોઈએ, જેમ કે જ્યારે જરૂરી હોય, ત્યારે યુવા રમતગમતના કાર્યક્રમો ઘરની અંદર યોજવા અને વાયુ પ્રદૂષણ ચેતવણીઓના પીક અવર્સ દરમિયાન ડ્રાઇવિંગને મર્યાદિત કરવું. સ્વચ્છ અને નવીનીકરણીય ઉર્જા સ્ત્રોતોમાં રોકાણ જે વાયુ પ્રદૂષણ ઘટાડે છે તે પણ મદદરૂપ થઈ શકે છે.

આ પણ વાંચો: writers cramp:રાઈટર્સ ક્રેમ્પમાં ફિઝિયોથેરાપી ખૂબ જ ફાયદાકારક

પ્રથમ અભ્યાસ: ઓઝોન (Ozone gas air pollution Effects)એ એક ગેસ છે, જે મોટર વાહન એક્ઝોસ્ટ, પાવર પ્લાન્ટ અને અન્ય સ્ત્રોતોમાંથી વિવિધ પ્રદૂષકો સૂર્યપ્રકાશ પર પ્રતિક્રિયા આપે છે, ત્યારે ઉત્પન્ન થાય છે. ઉચ્ચ ઓઝોન સ્તર અસ્થમા, શ્વસન વાયરસ અને શ્વસન કારણોથી અકાળ મૃત્યુ સહિત વિવિધ શારીરિક બિમારીઓ (Depression in adolescents Symptoms) સાથે સંકળાયેલું છે.

કિશોરોમાં ડિપ્રેશનના લક્ષણો કારણ વિશે જાણો: આ અભ્યાસ ઓઝોન સ્તરો અને સમય જતાં કિશોરોમાં ડિપ્રેશનના લક્ષણોના વિકાસ વચ્ચેની કડીની શોધ કરે છે. આ બીમારીના લક્ષણોમાં ઉદાસી અથવા હતાશા, એકાગ્રતામાં મુશ્કેલી, ઊંઘમાં ખલેલ અને આત્મહત્યા વિશેના વિચારોનો સમાવેશ થઈ શકે છે. મનોવિજ્ઞાનના સહાયક પ્રોફેસર જણાવે છે કે, "મને લાગે છે કે અમારા તારણો ખરેખર શારીરિક સ્વાસ્થ્ય ઉપરાંત, માનસિક સ્વાસ્થ્ય પર વાયુ પ્રદૂષણની અસરને ધ્યાનમાં લેવાની વાત છે.

સંશોધન : સંશોધકોએ સાન ફ્રાન્સિસ્કો ખાડી વિસ્તારમાં 213 કિશોરો (9થી 13 વર્ષ)ની વયના સહભાગીઓ સાથે પ્રારંભિક જીવન તણાવ અંગેના અગાઉના અભ્યાસના ડેટાનું વિશ્લેષણ કર્યું હતું. સંશોધકોએ ચાર વર્ષના સમયગાળા દરમિયાન કિશોરોના માનસિક સ્વાસ્થ્ય વિશેના ડેટાની સરખામણી તેમના ઘરના સરનામા માટેના વસ્તીગણતરી ટ્રેક્ટ અને કેલિફોર્નિયા એન્વાયર્નમેન્ટલ પ્રોટેક્શન એજન્સીના તે ટ્રેક્ટ માટે હવાની ગુણવત્તાના ડેટા સાથે કરી હતી.

આ પણ વાંચો: Holi 2022: હૃદય અને દિમાગને તાજગી પ્રદાન કરે છે હોળી

પ્રમાણમાં ઊંચા ઓઝોન સ્તરો ધરાવતા વિસ્તારોમાં રહેતા કિશોરોએ સમય જતાં ડિપ્રેસિવ લક્ષણોમાં નોંધપાત્ર વધારો દર્શાવ્યો હતો, તેમ છતાં તેમના પડોશમાં ઓઝોનનું સ્તર રાજ્ય અથવા રાષ્ટ્રીય હવા ગુણવત્તાના ધોરણો કરતાં વધ્યું ન હતું. આ તારણો સહભાગીઓની જાતિ, ઉંમર, ઘરની આવક, માતાપિતાના શિક્ષણ અથવા તેમના પડોશની સામાજિક આર્થિક લાક્ષણિકતાઓ દ્વારા પ્રભાવિત થયા ન હતા.

ઓઝોન એક્સપોઝરનું નીચું સ્તર પણ હાનિકારક: "તે આશ્ચર્યજનક હતું કે, ઓઝોનનું સરેરાશ સ્તર પ્રમાણમાં વધુ ઓઝોન એક્સપોઝર ધરાવતા સમુદાયોમાં એકદમ નીચું હતું. આ ખરેખર એ હકીકતને રેખાંકિત કરે છે કે ઓઝોન એક્સપોઝરનું નીચું સ્તર પણ સંભવિત હાનિકારક અસરો ધરાવે છે," ઓઝોન અને વાયુ પ્રદૂષણના અન્ય ઘટકો શરીરમાં ઉચ્ચ સ્તરની બળતરામાં ફાળો આપી શકે છે, જે ડિપ્રેશનની શરૂઆત અને વિકાસ સાથે સંકળાયેલુ છે. કિશોરો આ અસરો પ્રત્યે ખાસ કરીને સંવેદનશીલ હોઈ શકે છે કારણ કે તેઓ બહાર વધુ સમય વિતાવે છે.

ઓઝોન સ્તર ડિપ્રેસિવ લક્ષણોમાં વધારો કરે છે: અભ્યાસમાં યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સના એક વિસ્તારના પ્રમાણમાં નાના નમૂનાના કદનો સમાવેશ થાય છે. તારણો સહસંબંધિત છે તેથી તે સાબિત કરી શકાતું નથી કે ઓઝોન સ્તર ડિપ્રેસિવ લક્ષણોમાં વધારો કરે છે, માત્ર એટલું જ કે તેમની વચ્ચે એક કડી છે. એ પણ શક્ય છે કે ઓઝોન ઉપરાંત, વાયુ પ્રદૂષણના અન્ય ઘટકો પણ એક પરિબળ હોઈ શકે. કારણ કે વાયુ પ્રદૂષણ અપ્રમાણસર રીતે હાંસિયામાં ધકેલાઈ ગયેલા સમુદાયોને અસર કરે છે, ઓઝોન સ્તર આરોગ્યની અસમાનતામાં ફાળો આપી શકે છે, માનકઝેકે જણાવ્યું હતું કે, "અમારા તારણો અને અન્ય અભ્યાસો સૂચવે છે કે ઓઝોન એક્સપોઝરનું નીચું સ્તર પણ શારીરિક અને માનસિક સ્વાસ્થ્ય બન્ને માટે સંભવિત ગંભીર જોખમો પેદા કરી શકે છે".

સમુદાયોએ ઓઝોન એક્સપોઝરને ઘટાડવાની રીતો અંગે વિમર્શ કરવો: સમુદાયોએ ઓઝોન એક્સપોઝરને ઘટાડવાની રીતો પર વિચાર કરવો જોઈએ, જેમ કે જ્યારે જરૂરી હોય, ત્યારે યુવા રમતગમતના કાર્યક્રમો ઘરની અંદર યોજવા અને વાયુ પ્રદૂષણ ચેતવણીઓના પીક અવર્સ દરમિયાન ડ્રાઇવિંગને મર્યાદિત કરવું. સ્વચ્છ અને નવીનીકરણીય ઉર્જા સ્ત્રોતોમાં રોકાણ જે વાયુ પ્રદૂષણ ઘટાડે છે તે પણ મદદરૂપ થઈ શકે છે.

આ પણ વાંચો: writers cramp:રાઈટર્સ ક્રેમ્પમાં ફિઝિયોથેરાપી ખૂબ જ ફાયદાકારક

ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.