ન્યૂઝ ડેસ્ક: ધનતેરસના તહેવારને દિવાળીના તહેવારની શરૂઆત માનવામાં આવે છે. ધનતેરસને ધન્વંતરી જયંતિ (Dhanvantari Jayanti) તરીકે પણ ઉજવવામાં આવે છે. ઉલ્લેખનીય છે કે ભગવાન ધનવંતરીને આપણા વેદોમાં દેવતાઓના વૈદ્ય કહેવામાં આવે છે, સાથે જ તેમને આયુર્વેદના પિતા પણ માનવામાં આવે છે. આયુર્વેદ દિવસની (ayurveda day 2022) હર ઘર હર દિન આયુર્વેદ (har din har ghar ayurveda ) થીમ પર કામ કરવામાં આવે છે.
હર દિન હર ઘર આયુર્વેદ: ભારત સરકારના આયુષ મંત્રાલય (Ministry of AYUSH Government of India) દ્વારા દર વર્ષે ધન્વંતરી જયંતિ અથવા ધનતેરસને આયુર્વેદ દિવસ તરીકે પણ ઉજવવામાં આવે છે. જેનો ઉદ્દેશ્ય આયુર્વેદ અને તેની વિવિધ ચિકિત્સા પધ્ધતિઓ અને તેના ફાયદા, સિદ્ધાંતો અને ઉદ્દેશ્ય વિશે માત્ર દેશમાં જ નહીં પરંતુ સમગ્ર વિશ્વમાં દરેક વ્યક્તિને માહિતગાર કરવાનો છે. આ વર્ષે આયુર્વેદ દિવસ 23મી ઓક્ટોબરે “હર દિન હર ઘર આયુર્વેદ” થીમ સાથે ઉજવવામાં આવી રહ્યો છે. છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં, ખાસ કરીને કોરોનાના સમયગાળામાં, દેશની યુવા પેઢીમાં જ નહીં પરંતુ વિદેશમાં પણ આયુર્વેદ વિશેની ઉત્સુકતા વધી છે. કોરોના સમયગાળામાં, આયુર્વેદ દવાઓ શરીરને મૂળભૂત રીતે સ્વસ્થ બનાવવામાં અને ચેપને રોકવા માટે તેની રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારવામાં ખૂબ જ સફળ માનવામાં આવતી હતી. આ સમયગાળા દરમિયાન પણ આયુર્વેદિક જડીબુટ્ટીઓ અને દવાઓનો ઉપયોગ આપણા દેશમાં જ નહીં, વિદેશમાં પણ ઘણો વધી ગયો હતો. જેના પરિણામે હાલમાં મોટી સંખ્યામાં લોકોએ આયુર્વેદિક દવા અને તેના નિયમોને પોતાના જીવનમાં સમાવી લીધા છે.
શરીરને કુદરતી રીતે સ્વસ્થ બનાવવા: આયુર્વેદિક તબીબી ગ્રંથો અનુસાર, તે એક તબીબી પદ્ધતિ છે જે જીવન જીવવાની સાચી રીત શીખવે છે, જેથી જીવન લાંબુ, સ્વસ્થ અને સુખી બની શકે. આ ચિકિત્સા પદ્ધતિમાં માત્ર રોગની તાત્કાલિક સારવાર જ નથી થતી પરંતુ શરીરને કુદરતી રીતે સ્વસ્થ બનાવવા અને રોગપ્રતિકારક શક્તિને મજબૂત કરવાના પ્રયાસો પણ કરવામાં આવે છે. તેથી, દવાની આ પદ્ધતિમાં, રસાયણો (દવાઓ) અને વિવિધ ઉપચારની સાથે, આહાર, યોગ અને જીવનશૈલીનો પણ ઉપચાર પ્રક્રિયામાં સમાવેશ થાય છે.
આયુર્વેદ ચિકિત્સા પદ્ધતિ: ત્રણ દોષો, વાત, કફ, પિત્ત પર આધારિત હોવાનું માનવામાં આવે છે. આયુર્વેદ મુજબ જો વ્યક્તિના શરીરમાં આ ત્રણેય સંતુલિત હોય તો તે સ્વસ્થ રહે છે પરંતુ આ ત્રણમાંથી કોઈપણ એકમાં અસંતુલન વ્યક્તિમાં રોગ પેદા કરી શકે છે. તે જ સમયે, એવું માનવામાં આવે છે કે આ ત્રણ દોષો પાંચ તત્વો - પૃથ્વી, પાણી, વાયુ, અગ્નિ અને આકાશથી પ્રભાવિત છે. આયુર્વેદિક તબીબોના મતે, આયુર્વેદમાં શરીરને મજબૂત બનાવવા પર ભાર મૂકવામાં આવ્યો છે, જેથી પહેલા તો વ્યક્તિ બીમાર ન પડે અને જો તે બીમાર પડે તો પણ તેના શરીરને વધારે તકલીફ પડતી નથી અને તે જલ્દી સ્વસ્થ થઈ જાય છે. આયુર્વેદમાં દવા તરીકે વપરાતું રસાયણ ઔષધિઓના મિશ્રણમાંથી તૈયાર કરવામાં આવે છે જે સંપૂર્ણપણે કુદરતી છે. તે જ સમયે, પંચકર્મ જેવી અનેક પ્રકારની ઉપચાર પદ્ધતિઓ પણ આ ઉપચારમાં સામેલ છે, જેમાં સંપૂર્ણપણે કુદરતી વનસ્પતિઓમાંથી બનેલા તેલ, પેસ્ટ અને દવાઓનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે.
આયુષ મંત્રાલયના સાર્થક પ્રયાસો: દર વર્ષે આ અવસરે આયુષ મંત્રાલય દ્વારા આયુર્વેદ ચિકિત્સા પદ્ધતિને પ્રોત્સાહન આપવા માટે વિવિધ કાર્યક્રમોનું આયોજન કરવામાં આવે છે. જેમાં અન્ય સરકારી અને સામાજિક સંસ્થાઓ પણ ભાગ લે છે. આ વર્ષે પણ સપ્ટેમ્બર મહિનાથી મંત્રાલયના નેજા હેઠળ ટૂંકી વિડિયો સ્પર્ધાનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું, જે અંતર્ગત પાંચ થીમ પર એન્ટ્રીઓ આમંત્રિત કરવામાં આવી હતી.
