ETV Bharat / state

નવરાત્રીનાં નવ દિવસ ઘેર નૃત્ય કરી માતાજીની ઉપાસના કરતા આદિવાસી ઘેરૈયા

સુરતઃ નવરાત્રીના નવ દિવસ જ્યાં લોકો માતાજીની આરતી કરી ગરબે ઘૂમતાં હોય છે. ત્યારે એક એવો આદિવાસી સમુદાય છે જે નવરાત્રીનાં નવ દિવસ ગામે ગામ ફરીને પ્રાચીન આદિવાસી ઘેર નૃત્ય કરે છે. આ નૃત્ય કરતા લોકોને ઘેરૈયા કહેવામાં આવે છે. આજના ઇન્ટરનેટના જમનામાં આપણા દેશની આ પ્રાચીન અને આદિવાસી સંસ્કૃતિ હવે લોકો ભૂલવા પામ્યાં છે જેથી આ નૃત્ય કલા લુપ્ત થઇ જવા પામી છે

પ્રાચીન આદિવાસી ઘેર નૃત્ય
author img

By

Published : Sep 30, 2019, 7:46 PM IST

આ ઘેરૈયાઓ સાંસારિક જીવનનો ત્યાગ કરી સ્ત્રીવેશ ધારણ કરીને નૃત્ય કરે છે, આ નૃત્ય દરમિયાન તેમને પૈસા મળે છે તે પૈસા માતાજીના મંદિર માટે અને માતાજીના સેવા કાર્ય માટે ઉપયોગમાં લેવાય છે, ઘેર નૃત્ય રજૂ કરતી ટોળકીમાં મુખ્ય પાત્ર કાળી બિલાડીનું હોય છે અને આ પાત્ર ઘેરૈયાઓને ખરાબ નજરથી બચાવે છે એવી માન્યતા છે.

પ્રાચીન આદિવાસી ઘેર નૃત્ય

ઘેરૈયાઓને લઇ ગ્રામજનોનું પણ એવું માનવું છે કે, જ્યાં જ્યાં તેઓ આ નૃત્ય કરે છે તે જગ્યા પર માતાજીનો આશીર્વાદ રહે છે અને તે જગ્યા પર હંમેશા માતાજીની કૃપા બની રહે છે.

આ ઘેરૈયાઓ સાંસારિક જીવનનો ત્યાગ કરી સ્ત્રીવેશ ધારણ કરીને નૃત્ય કરે છે, આ નૃત્ય દરમિયાન તેમને પૈસા મળે છે તે પૈસા માતાજીના મંદિર માટે અને માતાજીના સેવા કાર્ય માટે ઉપયોગમાં લેવાય છે, ઘેર નૃત્ય રજૂ કરતી ટોળકીમાં મુખ્ય પાત્ર કાળી બિલાડીનું હોય છે અને આ પાત્ર ઘેરૈયાઓને ખરાબ નજરથી બચાવે છે એવી માન્યતા છે.

પ્રાચીન આદિવાસી ઘેર નૃત્ય

ઘેરૈયાઓને લઇ ગ્રામજનોનું પણ એવું માનવું છે કે, જ્યાં જ્યાં તેઓ આ નૃત્ય કરે છે તે જગ્યા પર માતાજીનો આશીર્વાદ રહે છે અને તે જગ્યા પર હંમેશા માતાજીની કૃપા બની રહે છે.

Intro:એન્કર:-

નવરાત્રી ના સમયે જયારે લોકો 9 દિવસ ગરબે ઘૂમી માતાજી ની પૂજા-અર્ચના કરતા હોય છે,ત્યારે એક એવો આદિવાસી સમુદાય છે જે વર્ષો થી ઘેર નૃત્ય કરી માતાજી ની અર્ચના કરતો આવ્યો છે.


Body:વિઓ-

હાલ નવરાત્રી નો સમય ચાલી રહ્યો છે,આ નવરાત્રી માં લોકો માતાજી ની આરતી કરી ગરબે ઘૂમે છે.ત્યારે એક એવો આદિવાસી સમુદાય છે છે જે ગામે ગામ ફરી ને પ્રાચીન આદિવાસી ઘેર નૃત્ય કરે છે,આ આદિવાસી ઘેર નૃત્ય કરતા લોકો ને ઘેરૈયા કહેવામાં આવે છે,આ ઘેરૈયાઓ નવરાત્રી ના નવ દિવસ ગામે ગામ આ નૃત્ય કરી માતાજી ની પૂજા અર્ચના કરે છે,આજ ના ઇન્ટરનેટ ના જમના માં આપણા દેશ ની આ પ્રાચીન અને આદિવાસી સંસ્કૃતિ હવે લોકો ભૂલવા પામ્યાં છે જેથી આ નૃત્ય કલા લુપ્ત થઇ જવા પામી છે,આ આદિવાસી ઘેરૈયા આ આદિવાસી પ્રથા ને જીવંત રાખવા માટે ગામે ગામ નૃત્ય કરી ને આ સંસ્કૃતિ અને પ્રથા ને જીવંત રાખવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે.

બાઈટ-પીરું વસાવા_નૃત્ય કરનાર ઘેરૈયો
બાઈટ-મીનાક્ષીબેન પરમાર_ગ્રામજન


Conclusion:વિઓ:-

ઘેરૈયાઓના આ ઘેર નૃત્યની પરંપરાની જો વાત કરવામાં આવે તો આ આદિવાસી ઘેરૈયાઓ સાંસારિક જીવન નો ત્યાગ કરી સ્ત્રીવેશ ધારણ કરી ગલી ગલી એ ઘૂમી ને નૃત્ય કરે છે,આ નૃત્ય દરમિયાન તેમને જે ગામ લોકો તરફ થી પૈસા મળે છે તે પૈસા માતાજી ના મંદિર માટે અને માતાજી ના સેવા કાર્ય માટે ઉપયોગ કરે છે,ઘેર નૃત્ય રજૂ કરતી ટોળકી માં મુખ્ય પાત્ર કાળી બિલાડીનું હોય છે અને કાળી બિલાડી નું આ પાત્ર ઘેરૈયાઓને ખરાબ નજર થી બચાવે છે એવી માન્યતા છે..

આદિવાસી નૃત્ય કરતા ઘેરૈયાઓને લઇ ગ્રામજનો નું પણ એવું માનવું છે જ્યાં જ્યાં આ ઘેરૈયાઓ આ નૃત્ય કરે છે તે જગ્યા પર માતાજી નો આશીર્વાદ રહે છે,તે જગ્યા પર હેમશા માતાજી ની કૃપા બની રહે છે..

બાઈટ- કેતન ભટ્ટ_ગામ આગેવાન

એપૃવડ- કલ્પેશ મકવાણા સર
ETV Bharat Logo

Copyright © 2024 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.