ETV Bharat / science-and-technology

India Space Mission: 21 ઓક્ટોબરે થશે મિશન ગગનયાન કાર્યક્રમ માટે વ્હીકલ-D1નું લોન્ચિગ પરિક્ષણ: એસ.સોમનાથ - આદિત્ય એલ વન મિનશ

ઈસરો પ્રમુખ એસ.સોમનાથે કહ્યું કે, ગગનયાન પ્રોજેક્ટમાં 3 દિવસના મિશન માટે 3 સભ્યોની એક ટીમને 400 કિમીની ભ્રમણકક્ષામાં લોન્ચ કરવાનો અને તેમને સુરક્ષિત પૃથ્વી પર લેન્ડ કરવાનો સમાવેશ કરાયો છે. એટલું જ નહીં તેમને પૃથ્વી પર ભારતીય જળ ક્ષેત્રમાં ઉતારીને માનવ ઉડાન ક્ષમતાનું પ્રદર્શન કરવાની પરિકલ્પના રજૂ કરી છે.

એસ. સોમનાથ, પ્રમુખ, ઈસરો
એસ. સોમનાથ, પ્રમુખ, ઈસરો
author img

By ETV Bharat Gujarati Team

Published : Oct 15, 2023, 12:24 PM IST

મદુરાઈ: ISROના વડા ડૉ. એસ સોમનાથે શનિવારે જણાવ્યું હતું કે, ભારતીય અવકાશયાત્રી પ્રોજેક્ટ ગગનયાનનો ભાગ 'TV-D1' ની પ્રથમ પરીક્ષણ ઉડાન 21 ઓક્ટોબરે થશે. તેમણે કહ્યું કે D1 પછી, આવી જ રીતે ઓછામાં ઓછા ત્રણ વધુ પરીક્ષણો હાથ ધરવામાં આવશે. આગામી વર્ષના અંત સુધીમાં માનવ અંતરિક્ષ ઉડાન દરમિયાન ભારતીય અંતરિક્ષ યાત્રિઓને રાખતા ક્રૂ મોડ્યુલનું પરીક્ષણ કરવા માટે પરિક્ષણ વ્હિકલ વિકાસ ઉડાન (ટીવી-ડી 1) આંધ્રપ્રદેશ સ્થિત શ્રીહરિકોટાના સતીશ ધવન અંતરિક્ષ કેન્દ્રમાં આયોજીત કરવામાં આવશે.

21 ઓક્ટોબરનો દિવસ મહત્વનો: સોમનાથે મદુરાઈમાં પત્રકારોને જણાવ્યું હતું કે, ટેસ્ટ વ્હીકલ-D1 મિશન 21 ઓક્ટોબરે નિર્ધારિત છે. આ ગગનયાન કાર્યક્રમ છે. તેમણે કહ્યું કે ગગનયાન કાર્યક્રમ માટે, ક્રૂ એસ્કેપ સિસ્ટમ દર્શાવવા માટે પરીક્ષણની જરૂર છે. ગગનયાનમાં ક્રૂ એસ્કેપ સિસ્ટમ એ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ સિસ્ટમ છે. TV-D1 માં ક્રૂ મોડ્યુલને બાહ્ય અવકાશમાં લોંચ કરવા, તેને પૃથ્વી પર પાછા લાવવા અને બંગાળની ખાડીમાં ટચડાઉન કર્યા પછી તેને પુનઃપ્રાપ્ત કરવાનો સમાવેશ થાય છે.

જાન્યુઆરીમાં 4-5 લોન્ચિંગ: સોમનાથે કહ્યું કે આ પરીક્ષણ ફ્લાઇટની પરિસ્થિતિમાં ક્રૂ એસ્કેપ સિસ્ટમ દર્શાવવા માટે હશે. તેથી આપણે જે સ્થિતિ દર્શાવી રહ્યા છીએ તેને ટ્રાન્સોનિક સ્થિતિ કહેવામાં આવે છે. દર મહિને અમારી પાસે ઓછામાં ઓછું એક લોન્ચ કરવાની તક હશે. આ પરીક્ષણ વાહનના પ્રક્ષેપણ પછી અમે GSLV અને PSLVથી લોન્ચ કરીશું. તે પછી, ગગનયાન માનવરહિત મિશન હશે. તેમણે કહ્યું કે વચ્ચે PSLV લોન્ચ કરવામાં આવશે. સોમનાથે કહ્યું જાન્યુઆરી પહેલા, તમે ઓછામાં ઓછા 4-5 લોન્ચિંગ જોશો.

મિશન ગગનયાન: આ કાર્યક્રમનું મહત્વ સમજાવતા તેમણે કહ્યું કે આ પછી ભારત માનવયુક્ત અવકાશ ઉડાન મિશન શરૂ કરનાર ચોથો દેશ બની જશે. આ પહેલા અમેરિકા, રશિયા અને ચીન આવું કરી ચુક્યા છે. તેમણે કહ્યું કે ગગનયાન મિશનમાં અવકાશયાત્રીઓને સુરક્ષિત રીતે અવકાશમાં લઈ જવા અને તેમને પાછા લાવવાનો સમાવેશ થાય છે. તેમણે કહ્યું કે ડ્રગ પેરાશૂટની તૈનાતી આ મિશનનો એક મહત્વપૂર્ણ ઘટક છે. આ પેરાશૂટ ક્રૂ મોડ્યુલને સ્થિર કરવામાં તેમજ પુનઃપ્રવેશ દરમિયાન તેના વેગને સુરક્ષિત સ્તરે ઘટાડવામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવશે.

આદિત્ય-એલ1 કાર્યક્રમ: સોમનાથે આદિત્ય-એલ1 કાર્યક્રમ વિશે પણ માહિતી આપી હતી. તેમણે કહ્યું કે આદિત્ય-એલ1નું મિશન ખૂબ જ સારી રીતે કામ કરી રહ્યું છે. તેમણે આશા વ્યક્ત કરી હતી કે સ્પેસક્રાફ્ટ જાન્યુઆરીના મધ્યમાં 2024 લેગ્રેન્જ પોઈન્ટ (L1) પર પહોંચી જશે. સોમનાથે કહ્યું કે હાલમાં પૃથ્વીથી L1 પોઈન્ટ સુધીની મુસાફરીમાં લગભગ 110 દિવસનો સમય લાગે છે. તેથી જાન્યુઆરીના મધ્ય સુધીમાં તે L1 પોઈન્ટ પર પહોંચી જવાશે. પછી અમે લેગ્રેન્જ બિંદુમાં પ્રવેશ કરીશું. આ પ્રભામંડળને ભ્રમણકક્ષા કહેવાય છે. આ એક મોટી ભ્રમણકક્ષઆ છે માટે તે જાન્યુઆરીના મધ્ય સુધીમાં થશે.

મહત્વપૂર્ણ છે કે, આદિત્ય-L1 એ પ્રથમ અવકાશ-આધારિત સ્વદેશી વર્ગનું ભારતીય સૌર મિશન છે, જે 1.5 મિલિયન કિલોમીટરના પર્યાપ્ત અંતરથી સૂર્યનો અભ્યાસ કરે છે જોકે, L1 પોઈન્ટ સુધી પહોંચવામાં લગભગ 125 દિવસ લાગશે.

  1. Chandrayaan-3: ચંદ્રયાન-3ના લેન્ડર અને રોવરની જાગવાની આશા પૂર્ણ, શું આ છે મિશનના અંતનું સિગ્નલ ?
  2. Aditya-L1 : ISRO એ આદિત્ય-L1ના પ્રક્ષેપણ માર્ગને સુધારવાની પ્રક્રિયા પૂર્ણ કરી

મદુરાઈ: ISROના વડા ડૉ. એસ સોમનાથે શનિવારે જણાવ્યું હતું કે, ભારતીય અવકાશયાત્રી પ્રોજેક્ટ ગગનયાનનો ભાગ 'TV-D1' ની પ્રથમ પરીક્ષણ ઉડાન 21 ઓક્ટોબરે થશે. તેમણે કહ્યું કે D1 પછી, આવી જ રીતે ઓછામાં ઓછા ત્રણ વધુ પરીક્ષણો હાથ ધરવામાં આવશે. આગામી વર્ષના અંત સુધીમાં માનવ અંતરિક્ષ ઉડાન દરમિયાન ભારતીય અંતરિક્ષ યાત્રિઓને રાખતા ક્રૂ મોડ્યુલનું પરીક્ષણ કરવા માટે પરિક્ષણ વ્હિકલ વિકાસ ઉડાન (ટીવી-ડી 1) આંધ્રપ્રદેશ સ્થિત શ્રીહરિકોટાના સતીશ ધવન અંતરિક્ષ કેન્દ્રમાં આયોજીત કરવામાં આવશે.

21 ઓક્ટોબરનો દિવસ મહત્વનો: સોમનાથે મદુરાઈમાં પત્રકારોને જણાવ્યું હતું કે, ટેસ્ટ વ્હીકલ-D1 મિશન 21 ઓક્ટોબરે નિર્ધારિત છે. આ ગગનયાન કાર્યક્રમ છે. તેમણે કહ્યું કે ગગનયાન કાર્યક્રમ માટે, ક્રૂ એસ્કેપ સિસ્ટમ દર્શાવવા માટે પરીક્ષણની જરૂર છે. ગગનયાનમાં ક્રૂ એસ્કેપ સિસ્ટમ એ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ સિસ્ટમ છે. TV-D1 માં ક્રૂ મોડ્યુલને બાહ્ય અવકાશમાં લોંચ કરવા, તેને પૃથ્વી પર પાછા લાવવા અને બંગાળની ખાડીમાં ટચડાઉન કર્યા પછી તેને પુનઃપ્રાપ્ત કરવાનો સમાવેશ થાય છે.

જાન્યુઆરીમાં 4-5 લોન્ચિંગ: સોમનાથે કહ્યું કે આ પરીક્ષણ ફ્લાઇટની પરિસ્થિતિમાં ક્રૂ એસ્કેપ સિસ્ટમ દર્શાવવા માટે હશે. તેથી આપણે જે સ્થિતિ દર્શાવી રહ્યા છીએ તેને ટ્રાન્સોનિક સ્થિતિ કહેવામાં આવે છે. દર મહિને અમારી પાસે ઓછામાં ઓછું એક લોન્ચ કરવાની તક હશે. આ પરીક્ષણ વાહનના પ્રક્ષેપણ પછી અમે GSLV અને PSLVથી લોન્ચ કરીશું. તે પછી, ગગનયાન માનવરહિત મિશન હશે. તેમણે કહ્યું કે વચ્ચે PSLV લોન્ચ કરવામાં આવશે. સોમનાથે કહ્યું જાન્યુઆરી પહેલા, તમે ઓછામાં ઓછા 4-5 લોન્ચિંગ જોશો.

મિશન ગગનયાન: આ કાર્યક્રમનું મહત્વ સમજાવતા તેમણે કહ્યું કે આ પછી ભારત માનવયુક્ત અવકાશ ઉડાન મિશન શરૂ કરનાર ચોથો દેશ બની જશે. આ પહેલા અમેરિકા, રશિયા અને ચીન આવું કરી ચુક્યા છે. તેમણે કહ્યું કે ગગનયાન મિશનમાં અવકાશયાત્રીઓને સુરક્ષિત રીતે અવકાશમાં લઈ જવા અને તેમને પાછા લાવવાનો સમાવેશ થાય છે. તેમણે કહ્યું કે ડ્રગ પેરાશૂટની તૈનાતી આ મિશનનો એક મહત્વપૂર્ણ ઘટક છે. આ પેરાશૂટ ક્રૂ મોડ્યુલને સ્થિર કરવામાં તેમજ પુનઃપ્રવેશ દરમિયાન તેના વેગને સુરક્ષિત સ્તરે ઘટાડવામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવશે.

આદિત્ય-એલ1 કાર્યક્રમ: સોમનાથે આદિત્ય-એલ1 કાર્યક્રમ વિશે પણ માહિતી આપી હતી. તેમણે કહ્યું કે આદિત્ય-એલ1નું મિશન ખૂબ જ સારી રીતે કામ કરી રહ્યું છે. તેમણે આશા વ્યક્ત કરી હતી કે સ્પેસક્રાફ્ટ જાન્યુઆરીના મધ્યમાં 2024 લેગ્રેન્જ પોઈન્ટ (L1) પર પહોંચી જશે. સોમનાથે કહ્યું કે હાલમાં પૃથ્વીથી L1 પોઈન્ટ સુધીની મુસાફરીમાં લગભગ 110 દિવસનો સમય લાગે છે. તેથી જાન્યુઆરીના મધ્ય સુધીમાં તે L1 પોઈન્ટ પર પહોંચી જવાશે. પછી અમે લેગ્રેન્જ બિંદુમાં પ્રવેશ કરીશું. આ પ્રભામંડળને ભ્રમણકક્ષા કહેવાય છે. આ એક મોટી ભ્રમણકક્ષઆ છે માટે તે જાન્યુઆરીના મધ્ય સુધીમાં થશે.

મહત્વપૂર્ણ છે કે, આદિત્ય-L1 એ પ્રથમ અવકાશ-આધારિત સ્વદેશી વર્ગનું ભારતીય સૌર મિશન છે, જે 1.5 મિલિયન કિલોમીટરના પર્યાપ્ત અંતરથી સૂર્યનો અભ્યાસ કરે છે જોકે, L1 પોઈન્ટ સુધી પહોંચવામાં લગભગ 125 દિવસ લાગશે.

  1. Chandrayaan-3: ચંદ્રયાન-3ના લેન્ડર અને રોવરની જાગવાની આશા પૂર્ણ, શું આ છે મિશનના અંતનું સિગ્નલ ?
  2. Aditya-L1 : ISRO એ આદિત્ય-L1ના પ્રક્ષેપણ માર્ગને સુધારવાની પ્રક્રિયા પૂર્ણ કરી
ETV Bharat Logo

Copyright © 2025 Ushodaya Enterprises Pvt. Ltd., All Rights Reserved.