ન્યુયોર્ક: માત્ર 250 મિલિયન વર્ષો પહેલા, પર્મિયન સમયગાળાના અંતમાં અને ટ્રાયસિકની શરૂઆત દરમિયાન, સરિસૃપના ઉત્ક્રાંતિ અને વિવિધતાના દરો વિસ્ફોટ થવા લાગ્યા. જેના કારણે ક્ષમતાઓ, શરીરની યોજનાઓ અને લક્ષણોની વિવિધતામાં વધારો થયો. સૌથી લાંબા સમય સુધી ગ્રહના ઈતિહાસમાં બે સૌથી મોટી સામૂહિક લુપ્તતા (reptiles mass extinction) ઘટનાઓ લગભગ 261 અને 252 મિલિયન વર્ષો પહેલાની તેમની હરીફાઈ નાશ પામીને આ વિકાસ સમજાવવામાં આવ્યો હતો.
આ પણ વાંચો શું આપ જોણો છો આ હેડફોન સેલ્ફ ચાર્જિંગ વિશે
વૈશ્વિક તાપમાનમાં વધારો થવાનું કારણ હાર્વર્ડ પેલેઓન્ટોલોજિસ્ટ સ્ટેફની પિયર્સનું સંશોધન દર્શાવે છે કે, ઉત્ક્રાંતિ અને વૈવિધ્યતા જે પ્રારંભિક સરિસૃપમાં જોવા મળે છે, આ સામૂહિક લુપ્તતાની ઘટનાઓના (reptiles mass extinction) વર્ષો પહેલા જ શરૂ થયું ન હતું, પરંતુ તેના બદલે આબોહવા પરિવર્તનને કારણે વૈશ્વિક તાપમાનમાં વધારો થવાના કારણે તેઓ સીધા જ પ્રેરિત હતા. પિયર્સ લેબમાં પોસ્ટડૉક્ટરલ સાથી અને મુખ્ય લેખક ટિયાગો આર. સિમોસે જણાવ્યું હતું કે, આબોહવા પરિવર્તને વાસ્તવમાં સરિસૃપના અનુકૂલનશીલ પ્રતિભાવને પ્રત્યક્ષ રીતે ઉત્તેજિત કર્યું છે. જેથી નવી શરીર યોજનાઓની આ વિશાળ શ્રેણી બનાવવામાં મદદ મળી શકે અને જૂથોના વિસ્ફોટ જે આપણે ટ્રાયસિકમાં જોઈએ છીએ.
વિવિધ સંગ્રહાલયોમાં કર્યો પ્રવાસ જર્નલ સાયન્સ એડવાન્સિસમાં (Journal Science Advances) પ્રકાશિત થયેલા પેપરમાં, સંશોધકોએ આબોહવા પરિવર્તનને કારણે સજીવોના મોટા જૂથનો વિકાસ કેવી રીતે થાય છે, તેના પર નજીકથી નજર પૂરી પાડી હતી, જે આજે ખાસ કરીને સુસંગત છે કારણ કે, તાપમાન સતત વધી રહ્યું છે. વાસ્તવમાં, આજે વાતાવરણમાં છોડવામાં આવેલ કાર્બન ડાયોક્સાઈડનો દર તે સમયમર્યાદા દરમિયાન જે દર હતો તેના કરતા નવ ગણો છે. જે 252 મિલિયન વર્ષો પહેલા, અત્યાર સુધીના સૌથી મોટા આબોહવા પરિવર્તન-આધારિત સામૂહિક લુપ્તતામાં પરિણમ્યો હતો. વૈશ્વિક તાપમાનમાં મોટા ફેરફારો જૈવવિવિધતા પર નાટ્યાત્મક અને વિવિધ અસરો કરી શકે છે, સ્ટેફની ઇ. પીયર્સ, મ્યુઝિયમ ઓફ કોમ્પેરેટિવ ઝૂઓલોજીમાં (Museum of Comparative Zoology) વર્ટેબ્રેટ પેલેઓન્ટોલોજીના ક્યુરેટર જણાવ્યું હતું,કે આ અભ્યાસમાં લગભગ આઠ વર્ષનો ડેટા સંગ્રહ સામેલ હતો કારણ કે, સિમીસે 1,000 થી વધુ સરિસૃપના અવશેષોના સ્કેન અને સ્નેપશોટ લેવા માટે 20 થી વધુ દેશો અને 50 થી વધુ વિવિધ સંગ્રહાલયોમાં પ્રવાસ કર્યો હતો.
આ પણ વાંચો આઇફોન VPN એપ્લિકેશનની સુરક્ષા પર ધેરાયા જોખમના વાદળ
સરિસૃપનો ઇતિહાસ ડેટાસેટ દર્શાવે છે કે, વૈશ્વિક તાપમાનમાં વધારો, જે લગભગ 270 મિલિયન વર્ષો પહેલા શરૂ થયો હતો અને ઓછામાં ઓછા 240 મિલિયન વર્ષો પહેલા સુધી ચાલ્યો હતો, તે પછી મોટા ભાગના સરિસૃપના વંશમાં શરીરમાં ઝડપી ફેરફારો થયા હતા. દાખલા તરીકે, કેટલાક મોટા ઠંડા લોહીવાળા પ્રાણીઓ નાના બનવા માટે વિકસિત થયા છે, જેથી તેઓ સરળતાથી ઠંડા થઈ શકે અન્ય તે જ અસર માટે પાણીમાં જીવન માટે વિકસિત થયા છે. સંશોધકોએ જણાવ્યું હતું કે, નાના સરિસૃપ, જેણે પ્રથમ ગરોળી અને તુટારાને (lizards and tuataras) જન્મ આપ્યો હતો, તેઓ તેમના મોટા સરિસૃપ ભાઈઓ કરતાં અલગ માર્ગે ગયા હતા. વધતા તાપમાનના પ્રતિભાવમાં તેમનો ઉત્ક્રાંતિ દર ધીમો પડ્યો અને સ્થિર થયો. તે એટલા માટે હતું કારણ કે, નાના શરીરવાળા સરિસૃપ (types of reptiles) પહેલાથી જ વધતી ગરમી માટે વધુ સારી રીતે અનુકૂલિત હતા, જ્યારે પૃથ્વીની આસપાસ તાપમાન ખૂબ જ ઝડપથી ગરમ થાય છે ત્યારે મોટા સરિસૃપોની તુલનામાં તેઓ વધુ સરળતાથી તેમના શરીરમાંથી ગરમી મુક્ત કરી શકે છે
