ન્યુઝ ડેસ્ક: રશિયાએ યુક્રેન (Russia Ukraine Crisis)ના બે પ્રાંતોને સ્વતંત્ર જાહેર કરીને કટોકટી વધુ ઘેરી બનાવી છે. યુદ્ધની શક્યતાઓ દેખાવા લાગી છે. રશિયાના આ પગલા પર અમેરિકા અને પશ્ચિમી દેશોએ તીખી પ્રતિક્રિયા આપી છે. વિશ્વની બે મહાસત્તાઓ રશિયા અને અમેરિકા આ મુદ્દે સામસામે આવી ગયા છે. અમેરિકા બાદ બ્રિટન અને જાપાન સહિત અનેક દેશોએ રશિયા પર આર્થિક પ્રતિબંધો લગાવ્યા છે.
રશિયા અને યુક્રેનની તાકાત કેટલી
દરમિયાન, રશિયાના રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિન (Russian President Vladimir Putin) આક્રમક ભાષામાં રશિયન-યુક્રેન સરહદ પર તેમના સૈનિકો તૈનાત કરીને વિશ્વને હરાવી રહ્યા છે, કારણ કે રશિયન સૈન્ય (Russia attacked on Ukraine) યુક્રેનની સેના કરતા વધુ મજબૂત અને સક્ષમ છે. આવી સ્થિતિમાં એ સમજવું જરૂરી છે કે રશિયા અને યુક્રેનની વ્યૂહાત્મક અને રાજદ્વારી તાકાત કેટલી છે?
આવી જ સ્થિતિ રશિયામાં છે
રશિયાએ ક્રિમિયન દ્વીપકલ્પને જોડ્યું છે, યુક્રેનના ડોનબાસ ક્ષેત્રમાં અલગતાવાદી યુદ્ધને વેગ આપ્યો છે અને હવે આ ક્ષેત્રના ડોનેટ્સક અને લુહાન્સ્કને સ્વતંત્ર દેશો તરીકે જાહેર કર્યા છે. આનાથી રશિયા માટે આ બે પ્રાંતો દ્વારા યુક્રેનને ઘેરી લેવું સરળ બન્યું છે. રશિયા બે પ્રાંતોના બચાવ માટે તેમના મુખ્ય સંરક્ષણ સાથી તરીકે યુક્રેનની વિરુદ્ધ થઈ ગયું છે.
રશિયાના અમેરિકા સાથેના સંબંધો
યુક્રેન પર રશિયાની કાર્યવાહી વર્તમાન સુસંગતતા અને ઐતિહાસિક ઉદાહરણ બંને ધરાવે છે. શીત યુદ્ધ દરમિયાન, સોવિયેત યુનિયન કાળા સમુદ્રમાં પ્રબળ શક્તિ બની ગયું. જો કે, સામ્રાજ્યના પતન પછી, રશિયાએ તેનો મોટાભાગનો પ્રદેશ આ પ્રદેશમાં ગુમાવ્યો. ભૂતપૂર્વ સોવિયેત રાજ્યો ધીમે-ધીમે પશ્ચિમની નજીક આવવા લાગ્યા. યુક્રેન પશ્ચિમી દેશોની નજીક જતાં રશિયાના અમેરિકા સાથેના સંબંધો બગડવા લાગ્યા છે. અમેરિકી અને નાટો દળો રશિયા સામે ઉભા થઈ ગયા છે.
જર્મની શા માટે ખચકાય છે
જો કે, અમેરિકા અને યુરોપની સૌથી મોટી અર્થવ્યવસ્થાના ખાસ મિત્ર જર્મનીએ યુક્રેનને તેના શસ્ત્રો અને દારૂગોળો મોકલવાની ના પાડી દીધી છે. બર્લિન સ્થિત યુરોપિયન કાઉન્સિલ ઑફ ફોરેન રિલેશન્સના સંશોધન નિર્દેશક જેરેમી શાપિરોના નિવેદન અનુસાર, યુરોપ સંપૂર્ણપણે રશિયા વિરુદ્ધ નથી અને મતભેદો નજીવા છે.
જર્મનીમાં ગેસના પરિવહન
બીજી તરફ, વોશિંગ્ટનમાં જર્મન માર્શલ ફંડના રાજકીય વિશ્લેષક, જર્મન ઇતિહાસકાર લિયાના ફિક્સે એક નિવેદનમાં જણાવ્યું હતું કે જર્મનીનો નિર્ણય મોટાભાગે રશિયા પાસેથી ગેસ પર તેની નિર્ભરતા સાથે સંબંધિત છે. રશિયા અને જર્મની જર્મનીમાં ગેસના પરિવહન માટે નોર્ડ સ્ટ્રીમ 2 પાઇપલાઇન બિછાવી રહ્યા છે. બાલ્ટિક સમુદ્રમાંથી પસાર થતી 1225 કિલોમીટર લાંબી પાઈપલાઈન બનાવવામાં પાંચ વર્ષ લાગ્યા છે.
યુક્રેનનો પશ્ચિમ તરફ ઝુકાવ
યુક્રેનની પશ્ચિમે યુરોપ છે અને પૂર્વમાં રશિયા છે. 1991માં સોવિયેત યુનિયનથી અલગ થયા બાદથી આ દેશ પશ્ચિમ તરફ ઝુકાવ્યો છે. રશિયાને લાગે છે કે પશ્ચિમ યુરોપ તરફ ઝૂકવાથી યુક્રેન તેની સુરક્ષા અને વ્યૂહાત્મક હિતો માટે ખતરો છે. રશિયાને લાગે છે કે પશ્ચિમમાં જવું યુક્રેન માટે સારું રહેશે નહીં. તેથી જ યુક્રેન પશ્ચિમ અને રશિયા વચ્ચેની ટક્કર વચ્ચે ફસાયું છે. બીજી તરફ રશિયા નથી ઈચ્છતું કે યુક્રેન નાટોમાં સામેલ થાય. આ જ કારણ છે, કે તે યુક્રેન પર હુમલો કરવા તૈયાર બેઠો છે.
જો નાટો યુક્રેનને ટેકો આપે તો?
જે રીતે યુક્રેન નાટોની નજીક છે અને નાટોના ઘણા દેશો યુક્રેનની સરહદ પર પોતાના સૈનિકો મોકલી રહ્યા છે. આના પરથી લાગે છે કે જો રશિયા યુક્રેન પર હુમલો કરે છે અને નાટો તેને સમર્થન આપે છે તો તે રશિયાને ભારે પડી શકે છે. નાટો સંગઠનમાં 30 દેશો છે. સંગઠનના નિયમો અનુસાર, જો કોઈ દેશ સભ્ય દેશો પર હુમલો કરે છે, તો તે સમગ્ર સંગઠન પર હુમલો માનવામાં આવશે.
આ પણ વાંચો: જે દેશો એક બીજાના હતા ગાઢ મિત્ર, એ કઈ રીતે બન્યા દુશ્મન, 30 વર્ષમાં બદલાઈ સ્થિતિ...
યુક્રેન બ્રિટન-પોલેન્ડની નજીક વધી રહ્યું છે
બીજી તરફ યુક્રેન પણ રશિયન હુમલાના પગલે બ્રિટન અને પોલેન્ડ સાથે ત્રિ-માર્ગીય સહયોગને મજબૂત કરવા માટે કામ કરી રહ્યું છે. બ્રિટિશ વડા પ્રધાન બોરિસ જ્હોન્સને કહ્યું છે કે, 'મને આશા છે કે, નજીકના ભવિષ્યમાં અમે યુક્રેન-પોલેન્ડ-યુકે સહકારનું નવું પ્રાદેશિક ફોર્મેટ સત્તાવાર રીતે શરૂ કરી શકીશું. રશિયન આક્રમણના સંદર્ભમાં, આપણે પ્રાદેશિક સુરક્ષાને મજબૂત કરવા માટે સહકાર પર ત્રિપક્ષીય દસ્તાવેજ પર હસ્તાક્ષર કરવા જોઈએ.” બ્રિટન યુક્રેનને ટેન્ક વિરોધી શસ્ત્રો અને સશસ્ત્ર વાહનો પણ પ્રદાન કરી રહ્યું છે.
આ પણ વાંચો: ટ્વિટર પીયરીયુ તો કોર્ટ બન્યુ સાસરીયુ:કંગનાને ફરી કોર્ટનું ફરમાન, ટાઈમ મેગેઝીનની દાદીએ કરી ફરીયાદ
બંને દેશોમાં કોણ વધુ શક્તિશાળી છે
જો યુક્રેન અને રશિયા વચ્ચે યુદ્ધ થાય તો સૈન્ય ક્ષમતાના આધારે રશિયા યુક્રેન પર ભારે લાગે છે.
