અમદાવાદઃ ઘણા વર્ષો કામ કર્યા પછી નિવૃત્તિ એ આરામનો સમય છે. આ સમયગાળા દરમિયાન વ્યક્તિ ત્યારે જ શાંત (The Art of Good Living) રહી શકે છે. જ્યારે નાણાકીય દબાણ ન હોય. આ માટે કમાણી કરતી વખતે સચોટ યોજનાઓ બનાવવી જોઈએ. વિશ્વ બેન્ક અનુસાર, વર્ષ 2019માં ભારતીયોનું સરેરાશ આયુષ્ય 69.7 વર્ષ છે. વર્ષ 1980ના આંકડાની સરખામણીમાં આ લગભગ 15 વર્ષનો વધારો છે. દિર્ધાયુષ્ય એ માણવા જેવી વસ્તુ છે, પરંતુ તે નિવૃત્તિ પછી લાંબા આયુષ્યનો પણ સંકેત આપે છે, પરંતુ શાંતિપૂર્ણ નિવૃત્તિ જીવન જીવવા માટે આપણે તે મુજબ નાણાકીય યોજનાઓ બનાવવાની જરૂર છે.
સૌપ્રથમ યોજના બનાવો - પ્રવાસ શરૂ કરતા પહેલા અમે એક યોજના (Start with the plan) બનાવીશું. નાણાકીય બાબતોમાં પણ આ જ લાગુ પડે છે. યાદ રાખવાની મહત્વની બાબત એ છે કે, આપણે જે યોજના બનાવી છે. તેને સમય સમય પર વાસ્તવિક પરિસ્થિતિમાં સમાયોજિત કરવાની જરૂર છે. વિચાર હોવો યોગ્ય નથી, પરંતુ આપણે તેને અમલમાં મૂકવો પડશે. વર્તમાન યોજના (Start with the plan) 10 વર્ષ પછી સંપૂર્ણપણે બદલાઈ શકે છે. આ વધતા ખર્ચ, મોંઘવારી, બદલાતી જરૂરિયાતો અને જીવનશૈલીમાં ફેરફારને કારણે છે. આથી સૌપ્રથમ તમે અત્યારે જે વાસ્તવિક પરિસ્થિતિમાં છો અને ભવિષ્યમાં તે કેવી હશે તે વિશે (Planning for Future) વિચારો. તે મુજબ બચતની રકમ (Growth in savings) ફાળવો. નિવૃત્તિનું આયોજન એ એક ચાલુ પ્રક્રિયા છે જ્યારે મધ્યમાં અટકી જવાથી તમારા નવરાશના જીવનમાં શાંતિ ખોરવાઈ શકે છે.
જીવનશૈલીને અનુરૂપ થવા માટે - નિવૃત્તિ પછી તમારું જીવન કેવું હોય એવું તમે ઈચ્છો છો? કાયમી રહેઠાણ ક્યાં હોવું જોઈએ? પોતાની કે ભાડે? ઘણા પ્રશ્નોના જવાબ જાણવાની જરૂર છે. જેમજેમ તમે નિવૃત્તિની નજીક આવો છો ત્યારે જુઓ કે, તમે આ આગાહીઓને સાચી બનાવવા શું કરી શકો. રહેઠાણ, ભોજન, સામાન્ય તબીબી ખર્ચ અને અન્ય જીવનશૈલી ખર્ચ. કેટલી હદે ગણતરી કરવી જોઈએ.
મોંઘવારીને ભૂલવી ન જોઈએ - જો તમે હવેથી ભવિષ્યની અપેક્ષા રાખતા હોવ તો તમારે તે મુજબ રોકાણ કરવાનું ચાલુ રાખવું જોઈએ. અંદાજો બનાવતી વખતે મોંઘવારી ભૂલવી ન જોઈએ. જો તમને લાગે કે, તમારી પાસે નિવૃત્ત થવા માટે બીજા પાંચ વર્ષ છે. વર્તમાન માસિક ખર્ચ અને ગણતરી કરો કે પાંચ વર્ષ પછી કેટલો થશે. તે મુજબ આવકનો પ્રવાહ ગોઠવવો હિતાવહ છે.
આ પણ વાંચો- Petrol Diesel Price in Gujarat: મહાનગરોમાં ડીઝલના ભાવ પહોંચ્યા સદીની નજીક
બચતમાં વૃદ્ધિ - જ્યારે તમારા માસિક ખર્ચનો અંદાજ કાઢવાની વાત આવે છે. ત્યારે તમારે એ જોવાની જરૂર છે કે, તમારી બચત (Growth in savings) અને રોકાણ તેના અનુરૂપ છે કે કેમ. તમારે તે રકમની ગણતરી કરવાની જરૂર છે. જે તમારી નિવૃત્તિના સમય સુધીમાં જમા થવાની સંભાવના છે. મોટાભાગના લોકો ફિક્સ ડિપોઝિટ, પબ્લિક પ્રોવિડન્ટ ફંડ, મ્યુચ્યુઅલ ફંડ, રિયલ એસ્ટેટ વગેરેમાં રોકાણ કરે છે. આમાંથી, જે નિવૃત્તિ સુધી ચાલે છે તે સૌથી ટૂંકી છે.
આ પણ વાંચો- Gold Silver Price in Gujarat: અખાત્રીજ પછી આજનો દિવસ પણ સોના-ચાંદીની ખરીદી માટે શુભ
લાબાંગાળે રોકાણની પસંદગી કરવી - ઉદાહરણ તરીકે, બાળકોના શિક્ષણમાંથી અમુક રકમ અન્ય હેતુઓ માટે પાછી ખેંચી લેવામાં આવે છે. અથવા આરોગ્ય કટોકટી આવી શકે છે. આ બધાને ધ્યાનમાં રાખીને ધીમે ધીમે બચતની રકમ (Growth in savings ) વધારવી જોઈએ. લાંબા ગાળે તમારે એવા રોકાણની પસંદગી કરવી જોઈએ જે ફુગાવાને અનુકૂળ હોય અને નિવૃત્તિ પછી કેટલા પૈસાની જરૂર છે?
ખોટ પૂરી કરવા- જ્યારે તમને ખ્યાલ આવે કે, નિવૃત્તિ પછી તમને કેટલી જરૂર છે ત્યારે શું કરવું. તમારી વર્તમાન બચત અને તે કેટલી વધશે. તેઓ તમને માસિક ખર્ચનો સામનો કરવામાં કેટલી હદે મદદ કરશે. ઉદાહરણ તરીકે, ધારો કે, તમારી નિવૃત્તિ પછી તમે દર મહિને 50,000 રૂપિયાનો અંદાજ લગાવો છો. ધારો કે, તમારી વર્તમાન બચતની રકમ 30,000 રૂપિયા છે. બાકીના 20,000 રૂપિયા માટે રોકાણનો પ્લાન બનાવવો પડશે. સુરક્ષિત રહીને સુરક્ષા પૂરી પાડતી યોજનાઓ (Start with the plan) પસંદ કરતી વખતે વાર્ષિકી નીતિઓ ધ્યાનમાં લઈ શકાય છે.
પેન્શનની યોજના બનાવવી - 'ત્વરિત વાર્ષિકી યોજનાઓ ફાયદાકારક છે. કારણ કે, તે નિવૃત્તિ પછી તરત જ પેન્શન પ્રદાન કરે છે. જ્યારે 10 વર્ષથી વધુ સમયગાળો હોય ત્યારે 'વિલંબિત વાર્ષિકી' યોજનાઓ પસંદ કરી શકાય છે. આ પૉલિસી લેતી વખતે આજીવન પેન્શન આપવાની વ્યવસ્થા (Lifetime pension system) કરવી જોઈએ.
નિવૃત્તિ પહેલા બધું આયોજન કરવું - નોકરી કરતી વખતે તમે જે બલિદાન આપ્યું છે. તેમાંથી ઘણી વસ્તુઓને પૂર્ણ કરવા માટે તમે તમારા નવરાશના જીવનનો લાભ લઈ શકો છો. ICICI પ્રુડેન્શિયલ લાઈફ ઈન્સ્યોરન્સના હેડ ઓફ પ્રોડક્ટ્સ શ્રીનિવાસ બાલાસુબ્રમણ્યમ (Srinivas Balasubramaniam, Head of Products, ICICI Prudential Life Insurance) કહે છે કે, આ ત્યારે જ શક્ય છે. જ્યારે તમે આર્થિક રીતે મજબૂત હોવ અને તમારી નિવૃત્તિ પહેલા બધું જ આયોજન કર્યું હોય.