નવી દિલ્હી: ભારતની બાહ્ય જવાબદારીઓ, આંતરરાષ્ટ્રીય નાણાકીય સંસ્થાઓ અને અન્ય દેશોમાંથી ઉભી કરાયેલી લોન અને અન્ય જવાબદારીઓ, માર્ચમાં સમાપ્ત થયેલા છેલ્લા નાણાકીય વર્ષના અંતે 624 બિલિયન ડોલરથી વધુની ટોચે છે, મંગળવારે સંસદમાં સરકાર દ્વારા શેર કરાયેલ નવીનતમ સત્તાવાર ડેટા દર્શાવે છે.
નિર્મલા સીતારમણે ગૃહને માહિતી આપી: લોકસભામાં એક પ્રશ્નના જવાબમાં, નાણાપ્રધાન નિર્મલા સીતારમણે ગૃહને માહિતી આપી હતી કે, ભારતીય રિઝર્વ બેંક દ્વારા જાળવવામાં આવેલા કામચલાઉ ડેટા મુજબ, દેશનું બાહ્ય દેવું 624.65 અબજ યુએસ ડોલર હતું. સરકાર દ્વારા આપવામાં આવેલી માહિતી મુજબ, બહુપક્ષીય સંસ્થાઓ પાસેથી એકત્ર કરાયેલ બાહ્ય દેવું 74.84 બિલિયન ડોલર હતું, જેમાંથી 63.45 બિલિયન ડોલર સરકાર દ્વારા ઉધાર લેવામાં આવ્યા હતા જ્યારે બિન-સરકારી ઋણ 11.39 બિલિયન ડોલર હોવાનો અંદાજ છે.
મોટાભાગની લોન માટે જવાબદાર: તેવી જ રીતે, દ્વિપક્ષીય બાહ્ય ઋણના કિસ્સામાં, સરકારે મોટાભાગની લોન માટે જવાબદાર છે કારણ કે તેણે દ્વિપક્ષીય વિદેશી વ્યવસ્થા હેઠળ ઉછીના લીધેલા કુલ 34.57 બિલિયન ડોલરમાંથી 27.57 બિલિયન ડોલરનું ઉધાર લીધું હતું જ્યારે લોનની આ શ્રેણીમાં બિન-સરકારી ઋણ 7 બિલિયન ડોલર હોવાનો અંદાજ છે. આ ઉપરાંત ઈન્ટરનેશનલ મોનેટરી ફંડ (IMF) તરફથી 22.26 અબજ ડોલરની લોનનો અંદાજ છે.
આ કેટેગરી હેઠળની બાહ્ય જવાબદારીઓમાં નિકાસ ધિરાણ, વ્યાપારી ઉધાર, NRI થાપણો, રૂપિયાનું દેવું અને ટૂંકા ગાળાના દેવું સહિત અન્ય બાબતોનો સમાવેશ થાય છે.
4 વર્ષમાં ભારતનું વિદેશી દેવું 12% વધ્યું: સીતારામને જણાવ્યું હતું કે ભારતના બાહ્ય દેવું બાકી છે તેમાં વિશેષ ડ્રોઇંગ રાઇટ્સ (SDR) ફાળવણી, ચલણ અને થાપણો, દેવું સિક્યોરિટીઝ, લોન, વેપાર ક્રેડિટ અને એડવાન્સિસ, અન્ય દેવાની જવાબદારીઓ અને સીધું રોકાણ અથવા ઇન્ટરકંપની ધિરાણનો સમાવેશ થાય છે.
RBIના આંશિક રીતે સુધારેલા ડેટા મુજબ: ડેટા દર્શાવે છે કે, ભારતની બાહ્ય દેવાની જવાબદારીઓ છેલ્લા ચાર વર્ષમાં લગભગ 12 ટકા વધીને માર્ચ 2020માં 558.3 બિલિયન ડોલરથી વધીને માર્ચ 2023માં 624.7 બિલિયન ડોલર થઈ ગઈ છે. રિવાઇઝ્ડ ડેટા મુજબ, 2021માં ભારતનું બાહ્ય દેવું 573.4 બિલિયન ડોલર હતું, અને RBIના આંશિક રીતે સુધારેલા ડેટા મુજબ માર્ચ 2022માં તે 619.1 બિલિયન ડોલર હતું.
68 બિલિયન ડોલરથી વધુનું વ્યાજ: છેલ્લા 4 વર્ષમાં દેશે બાહ્ય દેવું સામે $68.8 બિલિયનથી વધુનું વ્યાજ ચૂકવ્યું છે. 2020 માં, ભારતના બાહ્ય દેવું સામે વ્યાજની ચુકવણીની જવાબદારી 18.63 બિલિયન ડોલર હતી, પરંતુ તે પછીના બે વર્ષ દરમિયાન નજીવો ઘટાડો થયો કારણ કે દેશે 2021માં 15.41 બિલિયન ડોલર અને 2022માં 15.13 બિલિયન ડોલર વ્યાજ તરીકે ચૂકવ્યા હતા. જો કે, છેલ્લા નાણાકીય વર્ષમાં, બાહ્ય દેવું સામે વ્યાજની ચૂકવણી વધીને 19.66 બિલિયન ડોલર થઈ હતી.
વિદેશી લોન 4 વર્ષમાં રેન્જ બાઉન્ડ રહે છે: નાણામંત્રી દ્વારા સંસદમાં શેર કરવામાં આવેલા ડેટા મુજબ, વિદેશમાંથી ભારત દ્વારા એકત્ર કરવામાં આવેલી લોન 190 બિલિયન ડોલરથી 200 બિલિયન ડોલરની રેન્જમાં રેન્જ-બાઉન્ડ છે. ઉદાહરણ તરીકે, ભારતે 2020માં 194.2 બિલિયન ડોલરની વિદેશી લોન ઊભી કરી હતી, જે સુધારેલા ડેટા મુજબ આગામી વર્ષમાં નજીવી રીતે ઘટીને 191.9 બિલિયન થઈ ગઈ હતી.
RBIના સુધારેલા ડેટા મુજબ: 2022માં દેશની વિદેશી લોનનો અંદાજ 197.5 બિલિયન ડોલર છે અને કામચલાઉ ડેટા મુજબ, તે છેલ્લા નાણાકીય વર્ષમાં 200 બિલિયન ડોલરનો આંકડો વટાવી ગયો છે જ્યારે તેનો અંદાજ 203.1 બિલિયન ડોલર હતો.
આ પણ વાંચો:
