નવી દિલ્હીઃ હિમાચલ પ્રદેશમાં મુખ્ય સ્પર્ધા ભાજપ અને કોંગ્રેસ વચ્ચે છે. ભાજપ સત્તામાં છે. ચૂંટણી વિશ્લેષકોના મતે ભાજપને આકરા પડકારનો સામનો કરવો પડી રહ્યો છે. (himachal essembly election 2022 )જોકે, ઘણા નિરીક્ષકો માને છે કે ભાજપ જાણે છે કે ચૂંટણી કેવી રીતે જીતવી. તેને આવી ઘણી ચૂંટણીઓ જીતી છે, જે તેના માટે હારી ગયેલી માનવામાં આવતી હતી. તેમ છતાં શાસક પક્ષમાં એક વિચિત્ર 'અગવડતા' ચોક્કસપણે જોવા મળી શકે છે.
ઉમેદવારની અવગણના: પાર્ટીના સ્ટાર પ્રચારક વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ પ્રચારની જવાબદારી સંભાળતાની સાથે જ તેને નવો વેગ મળ્યો છે. રાજ્ય સરકાર સામે સત્તા વિરોધી લહેર અને ટિકિટ વિતરણ પ્રત્યે ઊંડી નારાજગી જોઈને, પીએમ મોદીએ પક્ષને થયેલા નુકસાનને મર્યાદિત કરવાનો નિર્ણય કર્યો. સોલનમાં એક ભાષણ દરમિયાન તેમણે કહ્યું કે રાજ્યની જનતાએ ઉમેદવારની અવગણના કરવી પડશે અને માત્ર 'કમળ' ચૂંટણી ચિન્હને યાદ રાખવું પડશે અને વિશ્વાસ કરવો પડશે કે 'મોદીજી તમારી પાસે આવ્યા છે'.
ગાઢ મુકાબલો: 2014માં ભાજપ કેન્દ્રમાં સત્તામાં આવી ત્યારથી પાર્ટીએ પીએમ મોદીના કરિશ્મા પર ઘણો આધાર રાખ્યો છે, પરંતુ મતદારો દ્વારા જેને પસંદ કરવામાં આવે છે તે અપ્રસ્તુત છે તેવું સૂચન કર્યુ છે. પરંતુ પીએમને આવું કેમ કહેવું પડ્યું તે ખૂબ જ ચર્ચાસ્પદ પ્રશ્ન છે. તેમણે ઉમેદવારોને અવગણવાની વાત પણ કેમ કરી? શું આની પાછળ કોઈ સર્વે રિપોર્ટ છે? વાસ્તવમાં, કેટલાક સર્વેમાં ભાજપ અને કોંગ્રેસ વચ્ચે ગાઢ મુકાબલો દર્શાવવામાં આવ્યો છે. સર્વેમાં એવો પણ દાવો કરવામાં આવ્યો છે કે રાજ્યના સીએમ જયરામ ઠાકુર અને પાર્ટી બંને તેમની શક્તિ ગુમાવી રહ્યા છે. અહીં એ જાણવું પણ જરૂરી છે કે પાર્ટીના રાષ્ટ્રીય અધ્યક્ષ જેપી નડ્ડા અને કેન્દ્રીય મંત્રી અનુરાગ ઠાકુર, બંને અહીંથી આવે છે. પીએમ પોતે પણ અહીં લાંબો સમય વિતાવ્યો છે. તેમને અહીંના રાજકારણમાં ઊંડો રસ છે.
હિન્દુત્વની છબી: આ રાજ્યમાં 'ઉચ્ચ' જાતિનું 'પ્રભુત્વ' રહ્યું છે. પાર્ટીએ પોતાનો હિંદુ આધાર મજબૂત કરવાની વાત પણ કરી છે. ઉત્તરાખંડ રાજ્યની જેમ, પાર્ટીએ વચન આપ્યું છે કે જો તેઓ સત્તા પર આવશે તો રાજ્યમાં સમાન નાગરિક સંહિતા લાગુ કરશે. જો કે UCC અહીં મોટો મુદ્દો નથી, પરંતુ પાર્ટી નેતૃત્વને લાગે છે કે આવા પગલાથી તેની હિન્દુત્વની છબી મજબૂત થશે. પાર્ટી મંદિરોને લગતા દરેક કાર્યક્રમને સંપૂર્ણ પ્રચાર આપે છે. મંદિરની મુલાકાત દરમિયાન, પક્ષ હિંદુઓની 'રક્ષક' છે તેવો સંદેશ આપવા માટે છબીને 'બનાવટી' કરવામાં આવે છે.
પુનઃસ્થાપન પર પ્રતિબંધ: વાસ્તવમાં, અર્થવ્યવસ્થા પર નજર રાખતી એક એજન્સી અનુસાર, હિમાચલ પ્રદેશમાં અન્ય રાજ્યોની તુલનામાં બેરોજગારી વધુ વ્યાપક છે. તેનું એક કારણ બે વર્ષથી વધુ સમયથી સંરક્ષણ દળોમાં યુવાનોની ભરતી કરવામાં કેન્દ્ર સરકારની નિષ્ફળતા છે. દર વર્ષે લગભગ 5000 યુવાનો સેનામાં જોડાય છે, એટલે કે લગભગ 10,000ને સંરક્ષણ દળોમાં નોકરી નકારી દેવામાં આવી છે. એ જ રીતે CISF અને અર્ધલશ્કરી દળોમાં પુનઃસ્થાપન પર પ્રતિબંધ છે.
સરકારી યોજનાઓ: બીજી તરફ કોંગ્રેસ પાર્ટી પણ આ વખતે મંદિર દર્શનની રાજનીતિથી બચી શકી નથી. તેમ છતાં પ્રિયંકા ગાંધીએ નોકરીઓનો મુદ્દો ઉઠાવ્યો હતો. ઘણા પક્ષોએ વૃદ્ધાવસ્થા પેન્શન યોજના જોરશોરથી ઉઠાવી હતી. દેખીતી રીતે, જેઓ આનાથી પ્રભાવિત થયા છે તેઓ આ વિષયો સાથે સંમત થયા છે. સરકારી કર્મચારીઓ માટે આ મુદ્દો ખૂબ જ લાગણીશીલ રહ્યો છે. રાજ્યમાં લગભગ અઢી લાખ નિવૃત્ત અને લગભગ બે લાખ સેવા આપતા કર્મચારીઓ છે. 55 લાખના નાના મતવિસ્તારમાં આ કામદારો અને તેમની માંગણીઓનો રાજ્યના રાજકારણ પર ઘણો પ્રભાવ છે. જો કે, એવું કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે દરેક ઘરના કોઈને કોઈ સભ્ય કેન્દ્ર અથવા રાજ્ય સરકારમાં કામ કરે છે, અને તેમના પરિવારના સભ્યો ચોક્કસપણે સરકારી યોજનાઓનો લાભ લે છે.
હોટેલો બંધ: આ જ કારણ છે કે જૂની પેન્શન યોજનાની માંગ લોકોમાં ઘણી પડતી હતી. જ્યારે તેની માંગ વેગ પકડી ત્યારે ભાજપે 'રક્ષણાત્મક' વલણ અપનાવ્યું હતું. રસપ્રદ વાત એ છે કે, રાજ્ય સરકાર દાવો કરે છે કે તેણે કોવિડ -19 રોગચાળા સામે રાજ્યની વસ્તીને મફત રસીકરણ આપવાનું એક મહાન કાર્ય કર્યું છે. છેલ્લા બે વર્ષમાં હિમાચલમાં પ્રવાસનને અસર થઈ છે. હોટેલો બંધ છે, રોગચાળા પછી ટેક્સની સ્થિતિ ધીમે ધીમે અનુકૂળ બની રહી છે, પરંતુ હજી પણ કોવિડ પહેલાના સ્તરે પહોંચી નથી.
રેલીઓમાં પણ ભીડ: પંજાબની ચૂંટણી બાદ દરેકને આશા હતી કે AAP અહીં ત્રિકોણીય મુકાબલો કરી શકે છે. પરંતુ બાદમાં અચાનક તે ઘટનાસ્થળેથી ગાયબ થઈ ગઈ હતી. તેની શું અસર થશે તે જોવું રહ્યું. 68 વિધાનસભા બેઠકો પર 400 જેટલા ઉમેદવારો ચૂંટણી લડી રહ્યા હોવા છતાં ભાજપ અને કોંગ્રેસની સીધી ટક્કર થવાની સંભાવના છે. કોંગ્રેસ તરફથી પ્રિયંકા ગાંધી વાડ્રા અને સચિન પાયલટે આગેવાની લીધી છે. તેમને આશા છે કે જનતા તેમનું સમર્થન કરશે અને કોંગ્રેસની સરકાર બનાવશે. પ્રિયંકાની રેલીઓમાં પણ ભીડ જોવા મળી હતી. તે માને છે કે તેને સારો પ્રતિસાદ મળ્યો છે. તેણીએ કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકાર પર પ્રહાર કરવાનું ચાલુ રાખ્યું હતુ. પ્રચારક તરીકેની તેમની પ્રતિષ્ઠા હવે હિમાચલ પ્રદેશમાં પાર્ટી કેવું પ્રદર્શન કરે છે તેના પર નિર્ભર છે. તેમણે 3,700 કિલોમીટરની ભારત જોડી યાત્રા (BJY) પર તેમના ભાઈ રાહુલ ગાંધીની ગેરહાજરીમાં પ્રચારનો બોજ ઉઠાવવાનું નક્કી કર્યું હતું.
આશાઓને પલટી શકે છે: ઘણા મતદારો માટે ખરેખર આશ્ચર્યજનક બાબત એ છે કે રાહુલે રાજ્ય છોડવાનો નિર્ણય કેમ લીધો? હિમાચલ પ્રદેશમાં તેમની હિલચાલ પર નજર રાખતા સર્વેયરના જણાવ્યા અનુસાર ભારત જોડો યાત્રાને કારણે હિમાચલમાં તેમની લોકપ્રિયતા વધી છે. ઉપરાંત, નવા ચૂંટાયેલા પક્ષ પ્રમુખ મલ્લિકાર્જુન ખડગેના નેતૃત્વમાં આ પ્રથમ ચૂંટણી લડવામાં આવી રહી છે, જેમણે ખાતરી કરી છે કે પ્રચારનું નેતૃત્વ કરતું સામૂહિક નેતૃત્વ છે. આમાં આનંદ શર્મા જેવા અસંતુષ્ટ કોંગ્રેસી નેતાઓની બહાર નીકળવાનો અને પ્રચારનો પણ સમાવેશ થાય છે. શિમલામાં ઉથલપાથલ હોવા છતાં, ઓપિનિયન પોલ અને વિરોધ પક્ષોના ઉત્સાહ છતાં, ભાજપ વર્તમાન પૂર્વવર્તી અને કેટલાક મતદારોની આશાઓને પલટી શકે છે.
